جایگاه برند چیست؟ | جایگاه یابی برند چگونه انجام میشود؟
بعید است در زمینهی برند و برندسازی مطالعه کرده باشید، اما با اصطلاح جایگاه یابی برند یا Brand Positioning روبرو نشده باشید.
جایگاه یابی برند یا برند پوزیشنینگ مفهومی بسیار مهم و کلیدی است و به جرأت میتوان گفت که اگر به مباحث برند و برندسازی، چه برند محصول و چه برند شخصی علاقهمند هستید، موظف هستید که مفهوم جایگاه برند را به خوبی درک کنید و با تمام وجود به آن متعهد باشید.
تعریف جایگاه برند، ظاهراً بسیار ساده است. میگویند که «برند شما باید از جایگاهی ویژه (منحصربهفرد و ارزشمند) در ذهن مخاطب / مشتری برخوردار باشد.» اما اگر بخواهید این تعریف ساده را عملی کنید، متوجه خواهید شد که پیادهسازی این اصل ساده در عمل چندان آسان نیست.
ما در این درس، ابتدا کمی دربارهی تاریخچه بحث جایگاه برند صحبت میکنیم و میکوشیم سه المان اصلی جایگاه یابی برای برند را به صورت مختصر، مرور کنیم (+/+). لازم به تأکید است که این سه المان را هم میتوان برای توسعهی برند محصول و هم برای توسعهی برند شخصی بهکار برد. کافی است همه جا به جای کلمهی محصول، کلمهی فرد را بگذارید و به جای مشتری از واژهی مخاطب استفاده کنید.
تاریخچه بحث جایگاه برند
مفهوم Brand Positioning را ال ریس (Al Ries) و جک تروت (Jack Trout) حدود نیم قرن پیش مطرح کردند. این مفهوم ابتدا در دههی هفتاد میلادی در چند مقاله بیان شد و سپس این دو نفر در سال ۱۹۸۱، کتابی تحت عنوان جایگاه یابی: نبردی برای تسخیر ذهن شما تألیف و منتشر کردند (+).
بسیاری از ایدهها و مثالهای کتاب جایگاه یابی، قدیمی هستند. بحث جایگاه برند یا Brand Position هم از آن زمان تا کنون، تغییرات زیادی را تجربه کرده است. اما همچنان، آشنایی با آنچه در ذهن ال ریس و جک تروت میگذشت، میتواند مفهوم جایگاه برند را برای شما شفافتر کند.
آنها بحث خود را با چند سوال آغاز میکنند:
- میدانیم بلندترین قلهی جهان، اورست است. اما آیا دومین قلهی بلند را میشناسید؟
- میدانیم اولین نفری که اورست را فتح کرد که بود؛ اما آیا نفر دوم را هم میشناسید؟
- میدانیم اولین کسی که به قطب شمال رفت که بود؛ اما آیا نام نفر دوم را به خاطر دارید؟
تروت و ال ریس با طرح این سوالها، قصد دارند به مخاطب بگویند که فاصلهی بین اول بودن و دوم بودن، بیشتر از چیزی است که در نگاه نخست به نظر میآید.
آنها در کتاب خود بارها از استعارهی «نردبان» استفاده میکنند و میگویند: در هر کتگوری، برندها در ذهن مخاطب روی پلههای یک نردبان قرار میگیرند.
در نردبان نوشیدنیهای گازدار، کوکاکولا بالاترین پله را گرفته و پپسی روی پلهی دوم قرار گرفته است. در نردبان برندهای فست فود، مک دونالد بالاترین پله را گرفته و برگرکینگ، در پلهی دوم نشسته است. در نردبان فروشگاههای دیجیتال آنلاین در ایران، دیجیکالا روی بالاترین پله ایستاده (و آیا میدانیم کدام شرکت روی پلهی دوم قرار گرفته است؟).
ال ریس و تروت تأکید میکنند که برندسازی، یعنی اینکه جایگاه خودتان را روی بالاترین پلهی نردبان تثبیت کنید. اما میدانیم که این کار همیشه ممکن نیست. بالاترین پلهها را به سادگی نمیتوان تسخیر کرد.
آنها هم این مسئله را قبول دارند و راهحلشان این است: اگر نمیتوانید روی بالاترین پلهی نردبان بایستید، نردبان دیگری بسازید.
در سالهایی که کتاب نوشته شده، نویسندگان به عنوان مثال، به تلاش سِوِنآپ برای برندسازی اشاره میکنند. سِوِنآپ روی نردبانی قرار میگیرد که پلهی اول آن در اختیار کوکاکولا و پلهی دومش در اختیار پپسی است. قطعاً سِوِنآپ نمیتواند جایگاه اول و حتی دوم را تسخیر کند. پس باید نردبان خودش را بسازد.
این برند در آن دوره، کمپین Uncola را راهاندازی میکند و میگوید که قرار نیست همهی نوشیدنیها کولا باشند. در نردبان نوشیدنیهای گازدار غیرکولا، ما پلهی اول هستیم:
نویسندگان کتاب Positioning، بارها تأکید میکنند که بخشی از جایگاهیابی و جایگاهسازی، این است که به مخاطبان و مشتریان خود بگویید: شما چه کسی نیستید و روی کدام نردبان قرار ندارید. چون اگر نتوانید این مسئله را برای آنها شفاف کنید، ممکن است مخاطب، شما را روی نردبانی در نظر بگیرد که مطلوب شما نیست.
پوزیشنینگ و جایگاهیابی، طی این نیم قرن تغییرات زیادی را تجربه کرده است. اما عصاره و اساس آن، همچنان همان چیزی است که ال ریس و جک تروت میگفتند.
اینکه شما باید در ذهن مشتری، روی پلهی اول نردبان قرار بگیرید.
اگر هنوز چنین نیست، گروه هدف خود را تغییر داده یا محدود کنید. اگر نمیتوانید، کتگوری و رستهی فعالیت خود را به شکل دیگری تعریف کنید. شاید هم بتوانید منفعت متفاوتی را به مخاطبان خود ارائه کنید.
گروه هدف شما چیست؟ (Target)
دسترسی کامل به درسهای برندسازی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. با عضویت ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به درسهای برند و برندسازی، به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
ضمناً بررسیهای آمازون ما نشان داده که دوستان متممی که به برندسازی علاقهمند هستند، از درسهای زیر هم استقبال میکنند:
ارزش آفرینی | تبلیغات | مدیریت بازاریابی
دیجیتال مارکتینگ | تولید محتوا | بازاریابی محتوایی | سئو
مشاوره مدیریت | کوچینگ | دوره پرسونال برندینگ
مذاکره | مهارت ارتباطی | کاریزما | هوش کلامی
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
تمرین و مشارکت در بحث
یک برند را انتخاب کنید و از زاویهی نگاه خودتان، پاسخ سه سوال گروه هدف، کتگوری و منفعت را برای آن برند بنویسید.
گاهی به اشتباه فکر میکنیم جایگاه برند قرار است وجه برتری من را نسبت به رقبا مشخص کند. در حالی که جایگاه برند به وجه تمایز من اشاره دارد. اگر داستان دهانشویهٔ لیسترین را بخوانید این نکته بهتر در ذهنتان میماند. این دهانشویه وقتی دید رقبا با طعم بهتر به بازار آمدهاند، تصمیم گرفت طعم بد و آزاردهندهٔ خودش را حفظ کند. داستان لیسترین را میتوانید در درس زیر بخوانید:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری برندسازی به شما پیشنهاد میکند:
- برند چیست؟ برندسازی (برندینگ) چگونه انجام میشود؟ (نقشه راه)
- برند چیست؟ چرا به سراغ برندسازی میرویم؟
- چند اشتباه رایج در درک مفهوم برند و برندسازی
- جایگاه برند چیست؟ | جایگاه یابی برند چگونه انجام میشود؟
- ارزش پیشنهادی برند | Brand Value Proposition
- عصاره برند چیست؟ آشنایی با روح یک برند
- هویت برند چیست؟
- منشور هویت برند | مدل کاپفرر برای تعریف هویت برند
- تغییر هویت بصری | آیا شیائومی در این کار موفق بوده است؟
- زبان برند چیست؟ | آیا به لحن برند و هویت کلامی برند خود توجه میکنید؟
- انتخاب نام برند (نام تجاری) | در انتخاب اسم برند به چه نکاتی توجه کنیم؟
- نقاط تماس برند با مشتری (Brand Touch-points)
- سفیر برند چیست؟ | مروری بر معنی و وظایف سفیر برند
- آگاهی از برند | یادآوری برند و تشخیص برند
- تعریف وفاداری به برند یا Brand Loyalty چیست؟
- ارزش ویژه برند چیست؟ | مدل ارزش ویژه برند کلر چه میگوید؟
- نمونه پرسشنامه ارزش ویژه برند | مدل کلر
- معماری برند چیست؟ مرور چند نمونه معماری برند
- رقیق شدن برند | ارزش برند چگونه از بین میرود؟
- ریبرندینگ چیست؟ | آشنایی با اصول ریبرندینگ و مراحل بازسازی برند
- برند لوکس چیست؟ | تفاوت برندهای گرانفروش، پریمیوم و لوکس
- ساختن برند لوکس | برندهای لوکس چه میکنند؟ | بخش اول
- ساختن برند لوکس | برندهای لوکس چه میکنند؟ | بخش دوم
- برندسازی شخصی چیست؟ پرسونال برندینگ چگونه انجام میشود؟
- اهمیت برندسازی شخصی | مزایای برند شخصی چیست؟
- برندینگ برای شخص یا برای کسب و کار؟
- ساخت برند شخصی | پرسونال برندینگ از خودشناسی آغاز میشود
- برندسازی شخصی | انتخاب مخاطب برند
- توسعه برند شخصی | باید برای ارتباطات برند برنامهریزی کنید
- برندسازی شخصی | حد مناسب خودافشایی کجاست؟
- سیگنال در برابر پیام | کدامیک برای برندسازی موثرتر هستند؟
- آیا باید همیشه بر موضع خود باقی بمانیم؟
- اسلایدهای پاورپوینت برندسازی شخصی (+ لینک دانلود فایل)
- کتاب مدیریت استراتژیک برند نوشته کاپفرر
- کتاب برندسازی شخصی پیتر مونتویا | برند خودت باش
- کتاب مدیریت برند | برندسازی برای اشخاص و کسب و کارها
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : شهرزاد راسخ
برای این تمرین، من بیپ تونز (+) رو انتخاب میکنم.
گروه هدف:
از زاویهی نگاه من، گروه هدفِ بیپ تونز، افرادی هستند که علاقمند به شنیدن موسیقی موردعلاقهشون - با احترام به قوانین مربوط به مالکیت آنها - هستند، و حاضرند برای خرید موسیقی موردعلاقهشون هزینه کنند.
کتگوری:
فکر میکنم بیپ تونز، در ذهن مشتری با برندهایی مانند «ریتمو»، «نواک»، و «نوار» (در بخش کتابش) و برندهایی مانند soundcloud و itunes (نمونه های خارجی) نزدیک هست.
منفعت:
به نظرم منفعت و ارزشای که این برند برای گروه هدف خودش ایجاد میکنه اینه که:
علاقمندان موسیقی میتونن به بسیاری از جدیدترین آلبومهای موسیقی و تکآهنگها دسترسی داشته باشن.
همچنین سبکهای مختلف و متنوعی از موسیقی و همچنین علاوه بر موسیقیهای جدید، آرشیو موسیقیهای قدیمیتر و علاوه بر موسیقی داخلی، موسیقی خارجی رو هم در دسترس علاقمندان موسیقی قرار میده.
همچنین این امکان رو به گروه هدفش میده که به دوستان و عزیزانشون، موسیقی هدیه کنند.
ضمن اینکه این امکان رو هم در اختیار گروه هدفش قرار داده که علاوه بر وبسایت از اپلیکیشن موبایل هم استفاده کنند.