انتخاب نام برند (نام تجاری) | در انتخاب اسم برند به چه نکاتی توجه کنیم؟
هر وقت از برند و برندسازی صحبت می‌شود، انتخاب نام برند هم به عنوان یک دغدغه‌ی مهم مورد توجه قرار می‌گیرد.
همه می‌دانیم که برند، فراتر از یک نام است و برندسازی فرایندی زمان‌بر و چندوجهی است که انتخاب اسم برند صرفاً نخستین گام در این مسیر طولانی و دشوار محسوب می‌شود.
با این حال نباید از اهمیت انتخاب نام مناسب هم غافل شویم. وقتی قرار است سال‌ها و شاید دهه‌ها با یک برند زندگی کرده و آن را در معرض چشم و گوش مخاطبان خود قرار دهیم، منطقی است در انتخاب نام برند وسواس به خرج دهیم و به سادگی از کنار این کار نگذریم.
انتخاب نام برند قاعده و فرایند مشخصی ندارد
اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشیم این است که انتخاب نام برند یک فرایند مکانیکی نیست.
بر خلاف آن‌چه در برخی سایت‌ها یا کتاب‌ها می‌بینیم، نمی‌توانیم بگوییم انتخاب برند مثلاً سه یا پنج یا هفت مرحله دارد و اگر این مراحل را گام به گام طی کنید، نام تجاری شما ناگهان پدیدار می‌شود و می‌توانید آن را اعلام کنید.
کافی است کمی به برندهای معروف ایران و نام‌هایی که برای برندها انتخاب شده نگاه کنید تا ببینید اصول انتخاب برند را نمی‌توان به سادگی در قالب یک چارچوب مشخص گنجاند و بیان کرد.
در انتخاب نام برخی برندها از واژه‌های ایرانی (فارسی یا زبان‌های سایر اقوام ایرانی) استفاده شده است. در انتخاب برخی دیگر، واژه‌هایی با ریشه‌ی غیرایرانی به کار رفته است. برخی از نام خود برای برندسازی استفاده کرده‌اند. عده‌ای دیگر کوشیده‌اند از نام خانوادگی و اسامی اشخاص فاصله بگیرند. گروهی به سراغ مخفف‌سازی رفته‌اند. گروهی دیگر ترجیح داده‌اند از واژه‌های مخفف استفاده نکنند. تعدادی از برندها واژه‌های مرتبط را به کار گرفته‌اند. تعدادی دیگر از برندهای تجاری نام‌هایی عمومی را انتخاب کرده‌اند که به شکل مستقیم ارتباطی با حوزه‌ی فعالیت برند ندارد.
با همه‌ی این اختلاف‌نظرها و تفاوت‌ها، در نهایت برندها توانسته‌اند در میان مخاطبان خود جایگاه پیدا کنند و در ذهن آنها باقی بمانند.
با این مقدمه، ما هم قصد نداریم نکات مد نظر خود را در قالب باید / نباید ارائه کنیم و اصرار کنیم که مجموعه‌ای از اصول نامگذاری برند وجود دارد. اتفاقاً‌معتقدیم که تجویز‌های قاطعانه در انتخاب نام تجاری و اسم برند، ناپخته و استثناپذیرند. بنابراین در ادامه صرفاً سعی خواهیم کرد چند پیشنهاد را مطرح کنیم که ممکن است هنگام تصمیم گیری به کارتان بیاید و به انتخاب نام تجاری مناسب کمک کند.
در انتخاب نام تجاری و اسم برند به یک الگو محدود نشوید
برای انتخاب نام تجاری یا نام برای برند سبک‌های بسیار متنوعی وجود دارد. اما ذهن بسیاری از ما روی یک شیوه‌ی خاص قفل می‌شود و شیوه‌ها و گزینه‌های دیگر را به دست فراموشی می‌سپاریم. فقط به عنوان چند نمونه به موارد زیر توجه کنید:
نام‌های توصیفی
یکی از گزینه‌ها در تعیین نام برند این است که به سراغ نام‌هایی برویم که فعالیت ما را توصیف می‌کنند.
با شنیدن نام‌های توصیفی تا حد زیادی می‌توانید حوزه‌ی فعالیت برند را حدس بزنید. «ایران خودرو» و «ماشین‌سازی تبریز» و «ایسمینار» نمونه‌هایی از این نوع نامگذاری هستند.
مخفف‌سازی
گزینه‌ی دیگری که در انتخاب نام برند پیش روی شما قرار دارد مخفف‌سازی است.
مخفف‌سازی در زبان فارسی و هم‌خانواده‌های آن به اندازه‌ی زبان‌هایی مثل انگلیسی و فرانسوی ساده و پذیرفته‌شده نیست. چون ما عادت جدا خواندن حروف را نداریم (به IBM و BMW و KFC فکر کنید). پس صرفاً وقتی می‌توانیم از مخفف استفاده کنیم که سرواژه‌ها در کنار یکدیگر، یک واژه‌ی قابل تلفظ و مقبول تشکیل دهند.
با این حال اگر کمی خلاقیت به خرج دهید، استفاده از مخفف‌ها هم‌چنان می‌تواند به عنوان یک گزینه مورد استفاده قرار گیرد:
- محک: موسسه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان
- مپنا: مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران
- متمم: محل توسعه مهارتهای من
توضیح: بعضی سایت‌های فارسی پیشنهاد می‌کنند که ترجیحاً از مخفف استفاده نکنید. این توصیه، مستقیماً از منابع انگلیسی زبان ترجمه و نقل می‌شود و در مورد زبان فارسی مصداق ندارد. گروهی از کارشناسان برندینگ معتقدند که وقتی مثلاً برند FKC را ثبت می‌کنید باید در ذهن مخاطب با ده‌ها برند دیگر مثل KKC و KFC و CKF و CFK و … رقابت کنید. این کار مستلزم هزینه‌ی سنگین برای تبلیغات و برندینگ است. ولی ما چون در فارسی با مخفف‌ها کلمه می‌سازیم، با چنین چالشی روبه‌رو نیستیم و آن توصیه، در فضای فارسی‌زبانان معنا ندارد.
دسترسی کامل به درس‌های برندسازی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. با عضویت ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به درس‌های برند و برندسازی، به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
ضمناً بررسی‌های آمازون ما نشان داده که دوستان متممی که به برندسازی علاقه‌مند هستند، از درس‌های زیر هم استقبال می‌کنند:
ارزش آفرینی | تبلیغات | مدیریت بازاریابی
دیجیتال مارکتینگ | تولید محتوا | بازاریابی محتوایی | سئو
مشاوره مدیریت | کوچینگ | دوره پرسونال برندینگ
مذاکره | مهارت ارتباطی | کاریزما | هوش کلامی
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:
مشارکت در بحث
اگر نکات و تجربیات دیگری در زمینه‌ی انتخاب نام برند دارید، خوشحال می‌شویم آنها را با دوستان خود در میان بگذارید.
پیشنهاد | دوره برندسازی شخصی (فایل صوتی آموزشی)
بیشتر درس‌های متمم به صورت متنی تنظیم و منتشر می‌شوند. اگر به پرسونال برندینگ یا همان برندسازی شخصی علاقه‌مند هستید اما یادگیری صوتی را ترجیح می‌دهید می‌توانید مجموعه فایل‌های صوتی دوره پرسونال برندینگ را خریداری کرده و گوش دهید.
محمدرضا شعبانعلی در این دوره پرسونال برندینگ در قالب یک مجموعه فایل صوتی ۳۱۵ دقیقه‌ای، جنبه‌های مختلف برندسازی شخصی از تعریف و تاریخچه تا نکات و تکنیک های پرسنال برندینگ را توضیح می‌دهد. هم‌چنین اشتباهات برندسازی شخصی را مرور و بررسی می‌کند.
برای مشاهده‌ی سرفصل دوره برندینگ و فهرست موضوعات مطرح شده در دوره برندسازی شخصی و نیز گوش دادن به بخش‌هایی از آن می‌توانید روی دکمه‌ی زیر کلیک کنید:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری برندسازی به شما پیشنهاد می‌کند:
- برند چیست؟ برندسازی (برندینگ) چگونه انجام می‌شود؟ (نقشه راه)
- برند چیست؟ چرا به سراغ برندسازی میرویم؟
- چند اشتباه رایج در درک مفهوم برند و برندسازی
- جایگاه برند چیست؟ | جایگاه یابی برند چگونه انجام می‌شود؟
- ارزش پیشنهادی برند | Brand Value Proposition
- عصاره برند چیست؟ آشنایی با روح یک برند
- هویت برند چیست؟
- منشور هویت برند | مدل کاپفرر برای تعریف هویت برند
- تغییر هویت بصری | آیا شیائومی در این کار موفق بوده است؟
- زبان برند چیست؟ | آیا به لحن برند و هویت کلامی برند خود توجه می‌کنید؟
- انتخاب نام برند (نام تجاری) | در انتخاب اسم برند به چه نکاتی توجه کنیم؟
- نقاط تماس برند با مشتری (Brand Touch-points)
- سفیر برند چیست؟ | مروری بر معنی و وظایف سفیر برند
- آگاهی از برند | یادآوری برند و تشخیص برند
- تعریف وفاداری به برند یا Brand Loyalty چیست؟
- ارزش ویژه برند چیست؟ | مدل ارزش ویژه برند کلر چه می‌گوید؟
- نمونه پرسشنامه ارزش ویژه برند | مدل کلر
- معماری برند چیست؟ مرور چند نمونه معماری برند
- رقیق شدن برند | ارزش برند چگونه از بین میرود؟
- ریبرندینگ چیست؟ | آشنایی با اصول ریبرندینگ و مراحل بازسازی برند
- برند لوکس چیست؟ | تفاوت برندهای گرانفروش، پریمیوم و لوکس
- ساختن برند لوکس | برندهای لوکس چه می‌کنند؟ | بخش اول
- ساختن برند لوکس | برندهای لوکس چه می‌کنند؟ | بخش دوم
- برندسازی شخصی چیست؟ پرسونال برندینگ چگونه انجام می‌شود؟
- اهمیت برندسازی شخصی | مزایای برند شخصی چیست؟
- برندینگ برای شخص یا برای کسب و کار؟
- ساخت برند شخصی | پرسونال برندینگ از خودشناسی آغاز می‌شود
- برندسازی شخصی | انتخاب مخاطب برند
- توسعه برند شخصی | باید برای ارتباطات برند برنامهریزی کنید
- برندسازی شخصی | حد مناسب خودافشایی کجاست؟
- سیگنال در برابر پیام | کدامیک برای برندسازی موثرتر هستند؟
- آیا باید همیشه بر موضع خود باقی بمانیم؟
- اسلایدهای پاورپوینت برندسازی شخصی (+ لینک دانلود فایل)
- کتاب مدیریت استراتژیک برند نوشته کاپفرر
- کتاب برندسازی شخصی پیتر مونتویا | برند خودت باش
- کتاب مدیریت برند | برندسازی برای اشخاص و کسب و کارها
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبت‌نام | اطلاعات بیشتر فهرست درس‌های متمم
نویسنده‌ی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی
فکر می‌کنم می‌شود بحث «انتخاب نام برای برند» و «شهرت» را از هم جدا کرد. شهرت چیزی است که جامعه (یا به معنای عام و یا به معنای مخاطبان هدف) به یک فرد یا مجموعه می‌دهند. اما انتخاب نام برند، بخشی از فرایند شکل‌گیری یک برند است و گاه زمانی انجام می‌شود که هنوز برند به معنای واقعی کلمه شکل نگرفته است.
چون ما هم در نزدیکی دانشگاه‌مان یک «علی آقای سگ‌پز» داشتیم که اتفاقاً ساندویچ‌های خوبی هم می‌داد، و به کریم سگ‌پز که شما گفتید نزدیک است، از آن مثال می‌زنم.
از نسل‌های پیش از خودمان شنیده بودیم که علی آقا زمانی کار خود را از تعمیر خودرو به طبخ غذا تغییر داد. سگ‌دست (که در کنار شغال‌دست، نامِ کارگاهی و عامیانهٔ دو قطعه از جلوبندی خودروست) دیگر با شغل جدید سازگاری نداشت و علی آقا سگ‌دست، به علی آقا سگ‌پز تغییر کرد. البته که ایشان، سال‌ها کوشید نام فروشگاه را به کلبهٔ خوراک تغییر دهد. اما بعید می‌دانم کسی - حداقل از قدیمی‌ها - این نام جدید را بلد باشد.
کلبهٔ خوراک، چیزی از جنس «انتخاب نام برای برند» است. اما «کریم سگ‌پز» یا «علی سگ‌پز» از جنس شهرت هستند (هنوز هم در برخی فرم‌های ثبت‌نام رسمی می‌بینیم که علاوه بر نام و نام خانوادگی، شهرت را هم می‌پرسند).
اتفاقاً نمونه‌های بسیاری وجود دارد که خود این افراد، شهرت‌شان را دوست نداشته‌اند. چنان که تا آقای فریدون مهربانی زنده بود، اگر می‌شنید که کسی به او فری کثیف می‌گوید، احتمال داشت به او ساندویچ ندهد (من خودم یک بار این صحنه را شاهد بودم).
ما وقتی در روز اول، می‌خواهیم برندی را برای کسب و کارمان انتخاب کنیم، نمی‌توانیم بگوییم «همین‌طوری جلو برویم تا ببینیم مردم روی ما چه اسمی می‌گذارند.» ضمن این که این نوع نام‌گذاری‌ها بیشتر برای مشاغل خیابانی و برخی افراد و اندیشمندان و شخصیت‌ها اتفاق می‌افتد. اما انتخاب نام برند، بیشتر برای کسب و کارها و فعالیت‌های حرفه‌ای معنا پیدا می‌کند.
بنابراین ضمن تأیید این نکته که «انتخاب نام برند را لزوماً نمی‌شود قانونمند کرد» باید به این نکته توجه کنیم که اگر چه این گزاره به شکل مستقل درست است، اما درستی آن از دو مثالی که مطرح کردید، منتج نمی‌شود.