کیفیت زندگی کاری چیست و چگونه بهبود پیدا میکند؟
بخش قابل توجهی از زندگی ما در قالب زندگی کاری میگذرد. خصوصاً اینکه طی سالهای اخیر، زندگی کاری، دیگر به ساعات رسمی کار در شرکت و فروشگاه و کارگاه و کارخانه محدود نیست و به شیوهها و بهانههای مختلف، گریبان ما را در بیرون از محل کار و حتی در خانه، رها نمیکند.
پس اگر به کیفیت زندگی خود فکر میکنیم، منطقی است کیفیت زندگی کاری (Quality of Work Life) را هم مورد توجه قرار دهیم.
در این درس، کمی دربارهی تعریف کیفیت زندگی کاری صحبت میکنیم و سپس به سراغ برخی از عوامل موثر بر کیفیت زندگی کاری میرویم. آشنایی بیشتر با مفهوم کیفیت زندگی کاری (QWL) کمک میکند تا ما آمادگی بیشتری برای مطالعهی سایر درسهای مدیریت رفتار سازمانی و همینطور مدیریت منابع انسانی داشته باشیم.
کیفیت زندگی کاری چگونه تعریف میشود؟
توجه به کیفیت زندگی کاری، اتفاق تازهای نیست و حدود نیم قرن است که متخصصان رفتار سازمانی و منابع انسانی آن را از زوایای مختلف مورد بحث قرار میدهند. اما با وجود این قدمت طولانی، توافق چندانی دربارهی تعریف کیفیت زندگی کاری وجود ندارد.
این در حالی است که حتی بدون مراجعه به منابع و مراجع دانشگاهی، اگر از شما بپرسند که «زندگی کاری تو چگونه است و آیا از کیفیتش راضی هستی؟» این سوال را بدون پاسخ نخواهید گذاشت. به عبارت دیگر، بسیاری از ما تعریفی شخصی از کیفیت زندگی کاری در ذهن داریم.
ظاهراً ریچارد والتون (Richard Walton) نخستین کسی بوده که به صورت جدی، مفهوم کیفیت زندگی کاری را مطرح کرده و در دههی هفتاد میلادی به آن پرداخته است (+).
او هشت حوزهی مختلف را تعریف کرده و توضیح داده که کیفیت زندگی کاری را باید در این هشت حوزه سنجید:
دسترسی کامل به این درس و ۴۲ درس دیگر دربارهٔ رفتار سازمانی و موضوعات وابسته به آن برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۶۰۵۹ نفر از متممیها مجموعاً ۵۱۱۲ تمرین در درسهای رفتار سازمانی ثبت کردهاند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۴۲ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
شخصیت شناسی | مذاکره | مدیریت تعارض
مهارت ارتباطی | هوش هیجانی | مهارت ارائه | فن بیان
گزارش نویسی | تصمیم گیری | کار تیمی
مشاوره مدیریت | کوچینگ | خودشناسی | هدف گذاری
مسیر شغلی | | تحلیل رفتار متقابل | مدیریت جلسه
دوره MBA (مطالعهٔ منظم همهی درسها)
دورههای صوتی مرتبط در فروشگاه متمم:
تمرین و مشارکت در بحث
چه رفتارها و تصمیمهای ظریفی را در محیط کار خود یا دیگران دیدهاید که کیفیت زندگی کاری را به میزان قابل ملاحظهای بهبود دادهاند؟
چه ایدههایی در ذهن دارید که – هنوز در محیط کارتان اجرا نشده، اما – میتوانند بدون تحمیل هزینه و ایجاد دردسر، کیفیت زندگی کاری را بهبود بخشند؟
یک پرسش مهم و پاسخ آن
به نظر میرسد که مفهوم کیفیت زندگی کاری، بسیار گسترده و کلی است و تقریباً همه چیز را پوشش میدهد. آیا تعریف کردن چنین مفهومی با این حد از گستردگی و کلی بودن، مفید است؟
بله. این مفهوم واقعاً کلی است و مفاهیم بسیاری را پوشش میدهد. مفاهیمی که «امروز»، هر یک از آنها، به صورت مستقل، در مدیریت رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی مورد بحث قرار میگیرند. اما نباید فراموش کنیم که QWL از نظر زمانی، بر بسیاری از مفاهیم امروزی در رفتار سازمانی و منابع انسانی تقدم داشته و مطرح شدن آن، مربوط به دورهای است که هنوز «انسان» در «سازمان»، آنچنان که باید و شاید، جدی گرفته نمیشده است.
آشنایی با این مفهوم، اهمیت درسهایی مثل رفتار سازمانی و منابع انسانی را برای شما شفافتر میکند و میتواند انگیزانندهای باشد تا شاخصها و مفاهیم تخصصیتر این حوزه را با دقت بیشتری دنبال کنید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مبانی رفتار سازمانی به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت رفتار سازمانی چیست و از چه میگوید؟
- تعریف سازمان چیست؟ آیا شما هم عضو یک سازمان هستید؟
- کیفیت زندگی کاری چیست و چگونه بهبود پیدا میکند؟
- آیا شما هم اصطکاک سازمانی دارید؟
- تعریف نگرش چیست؟
- تعریف رضایت شغلی چیست؟ (+ پرسشنامه رضایت شغلی)
- نظریه X و Y در مدیریت | داگلاس مک گرگور
- نظریه دو عاملی هرزبرگ | نقش عوامل بهداشتی و انگیزشی در رضایت شغلی
- تعریف اسناد و خطاهای اسنادی در تحلیل رفتار خود و دیگران
- تعریف ادراک چیست؟ | معنی ادراک با چند مثال
- کاربرد شخصیت شناسی در مدیریت رفتار سازمانی
- فردیت زدایی یا فاصله گرفتن از هویت فردی (وقتی کسی شما را نمیشناسد)
- رفتارهای نادرست سازمانی (Organizational Misbehaviors)
- همرنگ جماعت شدن | انواع همرنگی | آزمایش اش
- مدیریت ذره بینی چیست؟ (+ داستان مدیریت فوق ذره بینی ایلان ماسک)
- ماجرای انعام رستوران | کدام مهمتر است؟ خواست مشتری یا قوانین درونسازمانی؟
- تعریف مدیریت چیست؟ | آشنایی با وظایف مدیر در سازمان
- مدیران چه میکنند؟ نگاهی به رفتار و برنامه مدیران
- ویژگی های یک مدیر موفق چیست؟ دراکر پاسخ میدهد
- نظریه انگیزشی مک کللند | کدام انگیزه در شما قویتر است؟
- تعریف فرهنگ سازمانی چیست؟ اهمیت فرهنگ سازمانی به زبان ساده
- ابعاد فرهنگ سازمانی | مدل هافستد
- ارتباط غیر رسمی چیست؟ با شبکه ارتباطات غیررسمی در سازمان چه باید کرد؟
- رفتار شهروندی سازمانی چیست؟
- رفتار سیاسی در سازمان چیست؟ مهارت سیاسی به چه معناست؟
- مثلث تاریک – خودشیفته ها، ماکیاولیستها و سایکوپاتها
- ماکیاولیسم | ویژگی های شخصیت ماکیاولیست به زبان ساده
- آیا خودشیفتگی، ماکیاولیسم و سایکوپاتی، به پیشرفت شغلی ما لطمه میزند؟
- برای بازآفرینی شغل خود چه ایدههایی دارید؟
- روانشناسی صنعتی و سازمانی چیست؟
- کتاب مدیریت رفتار سازمانی رابینز
- معرفی استیفن رابینز | مولف مطرح کتابهای مدیریت رفتار سازمانی
- کتاب ۹۰ روز نخست یک مدیر (نوشته مایکل واتکینز)
- فیلیپ زیمباردو
- کتاب رفتار سازمانی تحلیلی | بیست مطالعه موردی در حوزه رفتار سازمانی در ایران
- کتاب ۵۳ اصل در مدیریت انسانها | استیفن رابینز
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی
یه تجربهای رو چند وقت پیش در دفتر یکی از دوستانم شاهد بودم. چون هم از مدیر مجموعه و هم از بچهها، بازخورد خیلی مثبتی داشتم و احساس کردم نتیجهی عملی ازش گرفته شده، گفتم اینجا نقل کنم (ببخشید. کار گرافیکی من خیلی خوب نیست).
مدیر مجموعه، اعتقاد داشت که حتماً باید صفحهی نمایش بچهها دیده بشه. به هر دلیل، تجربه بهش نشون داده بود که اگر این وضعیت نباشه، زمان پرت و اتلاف وقت زیاد خواهد بود.
نتیجه این بود که چیدمان اتاق بچههای خودش رو شبیه تصویری که در سمت راست کشیدم، تنظیم کرده بود.
حریم شخصی به صفر رسیده بود و البته نگاه بچهها هم مستقیم به دیوار بود.
این وضعیت بیش از دو سال وجود داشت. تا اینکه به پیشنهاد یکی از بچهها، چیدمان دوم (سمت چپ) رو انتخاب کردند.
هنوز هم حریم شخصی وجود نداره. چون کسی که دور میزها قدم میزنه، همه صفحه نمایشها رو می بینه (و این دوست من رو که مدیر شرکت هست، خوشحال میکنه).
اما از طرفی، یک "نیمچه حریم" وجود داره. چیدمان جوری هست که کسی از در بیاد تو، مستقیم همه چیز رو نمیبینه. بچهها اگر از جاشون بلند شن، آدم فرصت داره کمی فضای صفحه نمایشش رو جمع و جور کنه. و به همین دلیل، بچهها هم میگن که خوشحالتر از قبل هستند. اونها هم انتظار ندارند که بهشون یک اتاقک کاملاً بسته داده بشه، اما این وضعیت رو حداقل حقوق خودشون میدونن.
از طرفی نگاهشون دیگه به دیوار نمیخوره یا کمی دیرتر و دورتر به دیوار میخوره.
جالب اینجاست که بچهها انقدر از وضعیت جدید راضی هستند که با پول مشترک خودشون، یه کتابخونه کوچیک هم خریدن و کنار اتاق گذاشتند.
شاید از دید ما که بیرون هستیم، خیلی مسئلهی سادهای باشه. اما به عنوان یک مهمان که ماهها و سالهاست اونجا سر میزنم، حال خوبتر بچهها رو به وضوح میبینم و حس میکنم.