ارتباط غیر رسمی چیست؟ با شبکه ارتباطات غیررسمی در سازمان چه باید کرد؟
کارشناس واحد مالی، هنگام ناهار در گفتگو با مدیر تولید به او خبر میدهد که شرکت بهشدت در تأمین منابع مالی مشکل دارد و بعید است آخرین سفارش خرید، طی دو ماه آتی اجرا شود.
منشی مدیرعامل با یکی از اعضای تیم فروش صحبت میکند و به او میگوید که شنیده قرار است الگوی پرداخت پاداش را تغییر دهند.
مدیر مارکتینگ به تیم خود میگوید که شنیده قرار است طراحی کمپین تبلیغاتی جدید را برونسپاری کنند. اما تأکید میکند که هنوز خود مدیرعامل این مسئله را مستقیم به او نگفته است.
همهی اینها نمونههایی از ارتباطات غیر رسمی در محیط کارند. ارتباطاتی که در چارچوب چارت سازمانی نیستند و تعاملهایی که در شرح وظایف افراد، گنجانده نشدهاند.
معمولاً مدیران، شبکه ارتباطات غیر رسمی (grapevine) را چندان دوست ندارند. اما به تدریج یاد میگیرند این واقعیت را بپذیرند که ارتباط غیر رسمی، اگر چه گاهی کمرنگ میشود، اما هرگز از بین نمیرود.
شبکه ارتباط غیر رسمی چیست؟
مطالعه و تحقیق دربارهی ارتباطات غیر رسمی سازمانی در نیمهی قرن بیستم توسط کیس دیویس (Keith Davis) و گوردون آلپورت (Gordon Allport) آغاز شد و بعدها توسط افراد دیگری ادامه پیدا کرد (+/+).
بر اساس این مطالعات، میتوانیم شبکه ارتباط غیر رسمی را به صورت زیر تعریف کنیم:
شبکه ارتباطات غیر رسمی شبکهای از رابطههاست که در سازمان میان افراد مختلف وجود دارد، اما در چارت سازمانی و شرح وظایف آنها پیشبینی نشده است.
در این شبکه، انواع اطلاعات، خبرها و شایعات رد و بدل میشوند و سرعت پیامرسانی در آن معمولاً بسیار سریعتر از شبکه ارتباطات رسمی سازمانی است.
کانالهای ارتباط غیر رسمی میتوانند به شکل افقی، عمودی یا قطری باشند:
- افقی: میان افراد همرده در یک یا چند دپارتمان
- عمودی: میان یک نفر با فرد پاییندستی یا بالادستی خودش
- قطری: میان فردی از یک دپارتمان با فرد دیگری در سطحی متفاوت از یک دپارتمان دیگر
برخی از ویژگی های شبکه ارتباطات غیر رسمی
ویژگیهای بسیاری را میتوان برای شبکه ارتباطات غیر رسمی برشمرد که در اینجا برخی از مهمترین آنها را با هم مرور میکنیم (+/+/+):
دسترسی کامل به مجموعه درسهای رفتار سازمانی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
تعداد درسها: ۴۳ عدد
دانشجویان این درس: ۵۸۴۸ نفر
تمرینهای ثبتشده: ۴۸۹۷ مورد
با عضویت ویژهی متمم علاوه بر دسترسی به درسهای رفتار سازمانی به مباحث متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
شاید برایتان جالب باشد که بررسیهای ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به رفتار سازمانی علاقهمند بودهاند، برای مطالعهی درسهای زیر هم وقت گذاشتهاند:
شخصیت شناسی | کار تیمی | مذاکره | مدیریت تعارض
مهارت ارائه | فن بیان | گزارش نویسی | تصمیم گیری
مشاوره مدیریت | کوچینگ | تحلیل رفتار متقابل
دوره MBA (مطالعهی منظم همهی درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
تمرین و مشارکت در بحث
تجربهی شما از شبکه های ارتباط غیر رسمی در محیط کار چه بوده است؟ اثرات مخرب آنها بیشتر بوده یا اثرات سازندهشان؟
آیا مدیرانتان توانستهاند سیاستهایی را به کار گیرند که این شبکهها، سازندهتر و موثرتر باشند؟ یا اگر خودتان در جایگاه مدیر بودهاید، با این شبکهها چه کردهاید؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مبانی رفتار سازمانی به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت رفتار سازمانی چیست و از چه میگوید؟
- تعریف سازمان چیست؟ آیا شما هم عضو یک سازمان هستید؟
- چستر بارنارد
- کیفیت زندگی کاری چیست و چگونه بهبود پیدا میکند؟
- آیا شما هم اصطکاک سازمانی دارید؟
- تعریف نگرش چیست؟
- تعریف رضایت شغلی چیست؟ (+ پرسشنامه رضایت شغلی)
- نظریه X و Y در مدیریت | داگلاس مک گرگور
- نظریه دو عاملی هرزبرگ | نقش عوامل بهداشتی و انگیزشی در رضایت شغلی
- تعریف ادراک و عوامل موثر بر آن
- تعریف اسناد و خطاهای اسنادی در تحلیل رفتار خود و دیگران
- کاربرد شخصیت شناسی در مدیریت رفتار سازمانی
- فردیت زدایی یا فاصله گرفتن از هویت فردی (وقتی کسی شما را نمیشناسد)
- رفتارهای نادرست سازمانی (Organizational Misbehaviors)
- همرنگ جماعت شدن | انواع همرنگی | آزمایش اش
- مدیریت ذره بینی چیست؟ (+ داستان مدیریت فوق ذره بینی ایلان ماسک)
- ماجرای انعام رستوران | کدام مهمتر است؟ خواست مشتری یا قوانین درونسازمانی؟
- تعریف مدیریت چیست؟ | آشنایی با وظایف مدیر در سازمان
- مدیران چه میکنند؟ نگاهی به رفتار و برنامه مدیران
- ویژگی های یک مدیر موفق چیست؟ دراکر پاسخ میدهد
- نظریه انگیزشی مک کللند | کدام انگیزه در شما قویتر است؟
- تعریف فرهنگ سازمانی چیست؟ اهمیت فرهنگ سازمانی به زبان ساده
- ادگار شاین | نظریه پرداز فرهنگ سازمانی
- ابعاد فرهنگ سازمانی | مدل هافستد
- ارتباط غیر رسمی چیست؟ با شبکه ارتباطات غیررسمی در سازمان چه باید کرد؟
- رفتار شهروندی سازمانی چیست؟
- رفتار سیاسی در سازمان چیست؟ مهارت سیاسی به چه معناست؟
- مثلث تاریک – خودشیفته ها، ماکیاولیستها و سایکوپاتها
- ماکیاولیسم | ویژگی های شخصیت ماکیاولیست به زبان ساده
- آیا خودشیفتگی، ماکیاولیسم و سایکوپاتی، به پیشرفت شغلی ما لطمه میزند؟
- برای بازآفرینی شغل خود چه ایدههایی دارید؟
- روانشناسی صنعتی و سازمانی چیست؟
- کتاب مدیریت رفتار سازمانی رابینز
- معرفی استیفن رابینز | مولف مطرح کتابهای مدیریت رفتار سازمانی
- کتاب ۹۰ روز نخست یک مدیر (نوشته مایکل واتکینز)
- فیلیپ زیمباردو
- کتاب رفتار سازمانی تحلیلی | بیست مطالعه موردی در حوزه رفتار سازمانی در ایران
- کتاب ۵۳ اصل در مدیریت انسانها | استیفن رابینز
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : پرويز دارستان
به تجربه برایم ثابت شده موارد زیر هم باعث تشدید ارتباطات غیر رسمی و هم باعث تشدید حجم اخبار منفی در آن میشود:
1- نشنیده شدن دغدغه های کارمندان از سمت مدیران بالایی. هر چقدر مدیران بالایی به خصوص مدیرعامل بهتر بتوانند صحبت های کارمندان را بشنوند, در این حوزه بیشتر عامل باشند تا واکنشی. یعنی خود, کارمند را وادار به گفتن کنند نه اینکه هر وقت احساس فشار کرد خود را در اتاق مدیر تخلیه کند. در این صورت حجم ارتباطات غیر رسمی تا حد زیادی کم میشود.
2- نظام پاداش دهی نامناسب. اگر نظام پاداش دهی درست و بر اساس میزان کارامدی و تلاش چیده نشده باشد, این مسئله میتواند به یک منبع قوی تولید صحبت های غیر رسمی تبدیل شود چرا که بیان مسائل مالی معمولا در حوزه رسمی سخت است.
3- وجود افراد بی مسئولیت در تیم. اگر مدیر افرادی که مسؤلیت پذیر نیستند را به هر دلیلی از جمله ترس از اخراج در تیم قبول کند تقریبا بیشتر گلایه افراد مسئولیت پذیر به کانال غیر رسمی منتقل میشود.
4- گردش اطلاعات در سازمان. منهای یک سری اطلاعات طبقه بندی شده هر چه بیشتر تصمیمات سازمان و دلایل اتخاذ تصمیمات و چشم انداز سازمان به صورت شفاف برای کارمندان بیان شود به کاهش صحبت های غیر رسمی منجر میشود.
البته دلایل دیگری هم هستند اما به نظر من اگر مدیران یک سازمان این 4 مورد را عملی کنند سطح ارتباط غیر رسمی را به سطح بی ضرری برای سازمان رسانده اند.