تام پیترز و مدل هفت اس مکنزی

تام پیترز (Tom Peters) به سادگی می‌تواند در هر فهرستی از متفکران شناخته شده مدیریت در قرن بیستم، جایگاهی مناسب و مطلوب برای خود بیابد.

توماس پیترز (Thomas Peters) که او را معمولاً به تام پیترز می‌شناسند، با کتاب در جستجوی برتری یا In Search of Excellence در جهان شناخته شد.

این کتاب که ویرایش نخست آن در سال ۱۹۸۲ با همکاری روبرت واترمن (Robert Waterman) نوشته شده، تقریباً بلافاصله پس از انتشار، در فهرست کتاب‌های پرفروش‌ مدیریتی قرار گرفت و حدوداً تا سه سال، این جایگاه را حفظ کرد.

البته پیترز بعد از این کتاب، مقاله‌ها و کتاب‌های بسیاری نوشت و در سخنرانی‌های متعددی در سراسر جهان شرکت کرد؛ اما هیچ یک از کتاب‌هایش نتوانستند جایگاه و مرتبه‌ی کتاب در جستجوی برتری را بیابند.

روح حاکم بر زمان تام پیترز

برای این‌که بتوانیم نویسندگان، متفکران و نظریه پردازان را بهتر بفهمیم و درک کنیم، لازم است که روح و فضای حاکم بر عصر آن‌ها را بشناسیم.

مثلاً در دهه‌ی چهل و پنجاه میلادی، می‌بینیم که صحبت‌ها و دیدگاه‌های بسیاری از دانشمندان و نویسندگان، به نوعی با جنگ در ارتباط است. این ارتباط ممکن است از جنس تأیید، نقد، اعلام نفرت و انزجار یا هر شکل دیگری باشد. اما به هر حال، نگاه به جنگ به شکلی در بسیاری از آثار آن دوران قابل ردیابی است.

همان‌طور که در دهه‌ی اول و دوم هزاره‌ی سوم میلادی (بعد از سال ۲۰۰۰) می‌بینیم که تکنولوژی و ابزارهای ارتباطی نوین بخش مهمی از روح حاکم بر زمان را در اختیار گرفته‌اند. نویسندگان و اندیشمندان، خواسته یا ناخواسته در نوشته‌ها و گفته‌ها و نظریه‌های خود،‌ نگاهی به نقش و جایگاه تکنولوژی نیز دارند.

اگر چنین فرضی را – البته نه به شکل مطلق و قطعی – بپذیریم، می‌توانیم بگوییم که دهه‌ی هشتاد و نود میلادی، روح حاکم بر زمان، مدیریت ژاپنی بوده است.

به همین علت، می‌بینیم کسانی مانند تام پیترز، پیتر دراکر و مایکل پورتر که از نام‌های بزرگ دهه هشتاد و نود میلادی هستند، همگی مستقیم و غیرمستقیم به بحث فرهنگ و مدیریت ژاپنی می‌پردازند.

سبکی که با الگوی مدیریت آمریکایی در آن زمان تفاوت داشت، اما در صنایع مختلف – از جمله خودرو و اتوماسیون تولید – به سرعت در حال سبقت گرفتن از صنایع آمریکایی بود.

تام پیترز و اصرار بر جنبه‌های نرم مدیریت

[ پیشنهاد مطالعه: تفاوت دو نگرش نرم و سخت در مدیریت ]

در دهه‌‌های هشتاد و نود میلادی، توجه به فرهنگ مدیریت ژاپنی، جنبه‌های عددی و کمّی را در مدیریت آمریکایی بسیار پررنگ کرد.

شش سیگما، کنترل آماری فرایندها، تعاریف عددی از کیفیت، تلاش به پررنگ کردن شاخص‌های کمی و توسعه داشبوردهای مدیریتی، از جمله رویکردهایی بودند که در آن مقطع زمانی، به جایگاهی بلند و ارزشمند در مدیریت دست یافتند.

تام پیترز، مخالف اهمیت این مباحث و ابزارها نبود. اما بر این باور بود که نباید نقش جنبه‌های نرم مدیریتی کمرنگ شود.

این نکته‌ای است که او بارها به شیوه‌های مختلف در کتاب در جستجوی برتری (In Search of Excellence) مطرح می‌کند.

مدل هفت اس مکنزی

تام پیترز از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۱ در شرکت مکنزی کار کرد و آن‌چه در کتاب In Search of Excellence آمده، عموماً بر پایه‌ی مطالعات و بررسی‌ها و نیز ارتباطات شکل‌گرفته در مکنزی است.

هنوز هم مدل ۷S که او و واترمن در کتاب‌شان مطرح کرده‌اند، به عنوان مدل مکنزی شناخته می‌شود (البته این مدل بعدها در مکنزی رشد کرد و تکمیل‌تر شد).

تام پیترز، کتاب‌های متعدد دیگری نیز تألیف کرده است.

درباره خود مدل هفت اس هم می‌توان حرف‌های بسیاری مطرح کرد. اما این درس صرفاً به معرفی پیترز و سکوی پرتاب او (یعنی کتاب در جستجوی برتری) اختصاص داشت.

اگر تام پیترز را نه به عنوان یک محقق مدیریت، بلکه مانند یک مشاور بزرگ مدیریتی بپذیریم، جایگاه او قطعاً محکم و ارزشمند است. او در مسیری قرار دارد که نقطه‌ی اوجش به کسانی مثل پیتر دراکر می‌رسد. بزرگانی که با مشاهده (و نه مطالعه تجربی) کوشیدند فضای مدیریت جدید را برای ما ترسیم و توصیف کنند.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری متفکران کلاسیک مدیریت به شما پیشنهاد می‌کند: