نباید چنین میشد | دربارهٔ متناسب نبودن علت و معلول!
همانطور که میدانید ما گاهی در متمم جملهها و نقلقولها را بهانه میکنیم تا دربارهٔ یک موضوع صحبت کنیم.
جملههایی که برای این هدف انتخاب میکنیم، لزوماً گزارههایی منطقی نیستند که بتوان دربارهٔ درست یا نادرست بودنشان اظهارنظر کرد. بلکه ویژگی اصلیشان این است که فرصتی برای گفتگو فراهم میکنند. به همین خاطر عنوان #دعوت به گفتگو را برای این نوع مطالب برگزیدهایم.
جملهای که این بار برای دعوت به گفتگو انتخاب کردهایم، از متن رمانی است که در قرن نوزدهم نوشته شده است. هانا فرنهام لی (Hannah Furnham Lee) در جایی از رمان کلبهٔ چوبی؛ یا جهان پیش از تو چنین میگوید (+): «علتها اغلب با معلولها متناسب نیستند.»
چون میخواهیم فضای گفتگویمان گستردهتر باشد، به زمینهٔ بیان این جمله در متن اصلی اشاره نمیکنیم و بیتوجه به این که کجا و به چه منظور گفته شده، خود جمله را مبنای گفتگو قرار میدهیم. چنین جملهای میتواند پایهٔ دو نوع بحث باشد:
برای مشاهدهٔ متن کامل این مطلب کافی است (بدون پرداخت هرگونه هزینه) در سایت متمم ثبت نام کنید. پس از ثبتنام به تعداد قابلتوجهی از درسهای متمم دسترسی پیدا خواهید کرد نمونهٔ آنها را میتوانید از طریق لینک زیر ببینید:
البته اگر بخواهید به همهٔ درسهای متمم دسترسی داشته باشید، لازم است حق اشتراک بپردازید.
ثبت نام رایگان تجربهٔ متممیها
عناوین زیر تعدادی از درسهای مختص اعضای ویژه متمم هستند:
مدیریت کسب و کار (MBA) | توسعه فردی
فنون مذاکره | خودشناسی | شخصیت شناسی
مسیر شغلی | کوچینگ | مشاوره مدیریت
تمرین و مشارکت در بحث
با شنیدن عبارت «عدم تناسب علت و معلول» چه مثالهایی به ذهنتان میرسد؟ (ممکن است مثال را قبول داشته باشید و ممکن است آن را قبول نداشته باشید. اما بگویید: من فکر میکنم اغلب مردم رابطهٔ X و Y را نامتناسب میدانند).
دربارهٔ پرسشهایی که در بخش «نگاه نقادانه» مطرح شد چه نظری دارید؟ (قرار نیست به همهٔ سوالها جواب دهید. آنها فقط راهنمایی برای شروع بحث هستند. هر نکتهٔ دیگری را هم که در این زمینه به ذهنتان میرسد و در درس نیامده مطرح کنید).
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر سیستمی به شما پیشنهاد میکند:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی
بعضی از نکاتی که در ذهنم بود را دوستان گفتند. یک نکتهٔ دیگر را هم میخواهم اضافه کنم. این نکته را در دو بخش میگویم:
بخش اول - به نظرم وقتی از حوزهٔ علوم مشهور به «علوم دقیق» مانند ریاضی و فیزیک خارج میشویم، بسیاری از علت و معلولها بیشتر جنبهٔ آماری دارند. در گفتگوهای روزمره هم که خیلی درگیر مدلها و مدلسازیها نیستیم، اغلب کلمهٔ علت را با همین معنای آماریاش به کار میبریم.
مثلاً وقتی میگوییم افزایش قیمت محصول باعث کاهش تقاضا میشود، منظورمان این نیست که همیشه و همهجا چنین اتفاقی میافتد. احتمالاً جایی در گوشهٔ ذهنمان این واقعیت هم هست که تقاضای بعضی محصولات با افزایش قیمتشان بیشتر میشود (مثلاً در مورد محصولات لوکس و کالاهایی که در اقتصاد به کالاهای وِبلن مشهورند.). علاوه بر این، افزایش قیمت میتواند انتظارات تورمی را افزایش دهد و افزایش انتظارات تورمی تقاضا را بیشتر میکند.
این جزئيات چندان مهم نیستند. اصل حرفم این است که وقتی میگوییم «افزایش قیمت تقاضا را کاهش میدهد» در ذهنمان یک جامعهٔ آماری بزرگ از تجربیات، خاطرات و سناریوهای فرضی وجود دارد که «در اغلب آنها» افزایش قیمت با کاهش تقاضا همراه است. و ما این را در گفتگوی روزمره در قالب «علیت» بیان میکنیم.
بخش دوم - فکر میکنم «یکی از» ریشههای بحث تناسب علت و معلول هم به همین نگاه آماری بستگی دارد.
ذهن منطقی میگوید: کاملاً «طبیعی» و «قابلتصور» است که رانندهای که چند ثانیه حواسش پرت میشود به ته دره برود. اما ذهن آماری ما میگوید: بارها حواس همهٔ ما در حد چند ثانیه پرت شده و چنین اتفاقی نیفتاده. بنابراین نمیتوانیم به راحتی چند ثانیه حواسپرتی را با سقوط در دره مرتبط کنیم.
اگر این نگاه من را بپذیریم، توضیح این که چرا بسیاری از گلایههای «عدم تناسب علت و معلول» به موضوعات اجتماعی و انسانی برمیگردد. چون در این مباحث، به علت پیچیدگی زیاد و عوامل متعدد و متنوع دخیل در آنها، ما بیش از هر مبحث دیگر به سراغ قضاوتهای آماری میرویم.