کتاب طرز فکر | معرفی، خلاصه کتاب و نقد آن
اگر به موضوعاتی مثل مدل ذهنی، یادگیری و یا استعدادیابی علاقهمند باشید، احتمالاً کتاب طرز فکر (Mindset) نوشتهی کارول دوک (~ کارول دوئک) را خواندهاید و یا حداقل نامش را شنیدهاید. این کتاب را میتوان یکی از معروفترین کتابهای روانشناسی در نزد عامهی مردم دانست.
در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ که کارول دوک کتاب طرز فکر را به بازار عرضه کرد، جنبش بزرگی به راه افتاد. حرکتی که به شدت گسترش یافت و بسیاری از نقاط جهان را فرا گرفت.
این نوع فراگیر شدن را شاید بتوان با جنبش عزت نفس یا Self-esteem Movement مقایسه کرد. عزت نفس هم در دههی هفتاد میلادی چنان رواج یافت که مردم و روانشناسان از دولتمردان میخواستند برای افزایش عزت نفس مردم بودجه در نظر بگیرند. چون به نظر میرسید که اگر عزت نفس درست شود، بسیاری چیزهای دیگر هم درست خواهد شد.
حالا در آغاز قرن بیست و یکم، کارول دوک حرف تازهای میزد و طرفداران او به این باور رسیده بودند که بر اساس حرفهای دوک و آنچه در کتاب طرز فکر آمده است، باید تحولی گسترده در حوزههای مختلف بهویژه آموزش به وجود بیاید و شکل بگیرد.
در این درس ابتدا کمی دربارهی محتوای کتاب طرز فکر حرف میزنیم و عصارهی آن را به شکل بسیار خلاصه مرور میکنیم. سپس به نقدهای موجود بر نظریه کارول دوک میپردازیم و توضیح میدهیم که چه ضعفهایی در کتاب طرز فکر و همینطور در تحقیقات دوک وجود دارد.
در پایان دوباره به این نکته بازخواهیم گشت که به رغم نقدهای موجود بر کار این نویسنده و محقق، حرفهای مطرحشده در کتاب طرز فکر همچنان میتوانند الهامبخش باشند.
خلاصه کتاب طرز فکر | کارول دوک چه میگوید؟
کارول دوک، فارغالتحصیل دانشگاه ییل و استاد دانشگاه استنفورد، سالها قبل از انتشار کتاب طرز فکر روی این مسئله کار کرده بود که انسانها چگونه با شکست کنار میآیند؟ او در این زمینه مطالعات متعددی هم انجام داده است.
شکست اتفاق سادهای نیست. فرض کنید در کنکور ورودی دانشگاه شرکت میکنید و پذیرفته نمیشوید. یا مثلاً شما را در یک مصاحبه شغلی رد میکنند. یا مدیریت یک پروژه کلیدی در شرکت خود را بر عهده دارید و نمیتوانید آن را به نتیجه برسانید.
طبیعی است نمیتوانید به سرعت با چنین اتفاقهایی کنار بیایید. روزها و بلکه ماهها با خودتان فکر خواهید کرد که چه شد که شکست خوردم؟ حالا باید چهکار کنم؟
دوک انسانها را به دو دسته تقسیم میکند:
دستهی اول کسانی هستند که معتقدند هر فرد، تواناییها و استعدادها و ذهنیت و داشتههای ثابتی دارد.
پس اگر در انجام کاری شکست میخورند، باید بپذیرند که کاری از دستشان برنمیآید. یا باید هدفهای کوچکتر را دنبال کنند و یا مسیر خود را به کلی تغییر دهند.
او ذهنیت این دسته از افراد را با اصطلاح ذهنیت ثابت یا Fixed Mindset توصیف میکند.
دستهی دوم کسانی هستند که معتقدند با تلاش و کوشش، پشتکار، پیگیری، یادگیری و کمک گرفتن از دیگران، میتوانند تواناییها و استعدادها و ذهنیت و داشتههای خود را افزایش دهند.
پس اگر در انجام کاری شکست میخورند، الزاماً ناامید نمیشوند. بلکه ممکن است تصمیم بگیرند آمادگی خود را افزایش دهند و دوباره تلاش کنند.
این افراد اگر در یک کار یا پروژه موفق شوند، معمولاً به دنبال کارها و پروژههای بزرگتر میروند. چون از شکست نمیترسند و ضمناً فکر میکنند تجربه و یادگیری، آمادگی آنها را افزایش داده و میتوانند به سراغ اهداف بالاتر بروند.
دوک ذهنیت این دسته از افراد را با اصطلاح ذهنیت رشد یا Growth Mindset توصیف میکند.
تمام کتاب طرز فکر روی همین دوگانه شکل گرفته است: ذهنیت ثابت در برابر ذهنیت رشد.
دوک در سه فصل اول کتاب خود، میکوشد این دوگانه را شرح دهد و به اهمیت آن بپردازد. واضح است که دوک ذهنیت دوم را میپسندد و تلاش میکند با تکیه بر مطالعاتی که انجام داده مخاطب را ترغیب کند که ذهنیت رشد را بپذیرند.
سپس در فصلهای بعدی به مصداقها و تبعات ذهنیت ثابت و ذهنیت رشد در ورزش، کسب و کار، رابطه عاطفی و آموزش میپردازد و کتاب را با نکات و تکنیکهایی برای حرکت به سوی ذهنیت رشد به پایان میبرد. برخی از مهمترین نکات مورد توجه کارول دوک را در ادامه مرور میکنیم.
تواناییهای ذاتی هستند یا اکتسابی؟ کارول دوک و این سوال قدیمی
این موضوع که شخصیت و تواناییها و استعدادها ذاتی هستند یا اکتسابی، مسئلهی تازهای نیست و هزاران سال قدمت دارد. ما معمولاً این چالش را با اصطلاح Nature vs. Nurture Debate میشناسیم.
دسترسی کامل به این درس و ۵۸ درس دیگر دربارهٔ مهارت یادگیری برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۱۶۸۹۲ نفر از متممیها مجموعاً ۳۳۴۰۲ تمرین در درسهای مهارت یادگیری ثبت کردهاند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۵۸ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
تفکر سیستمی | تصمیم گیری | استعدادیابی | مسیر شغلی
معرفی کتابهای روانشناسی | معرفی کتابهای مدیریتی
مدل ذهنی | تفکر نقادانه | کوچینگ | یادگیری زبان انگلیسی
خودشناسی | شخصیت شناسی | مهارت ارتباطی
دوره MBA متمم (اگر به بحثهای کلان مدیریتی علاقمندید)
محصولات آموزشی مرتبط
[ لینک مرتبط: معرفی و خرید کتاب طرز فکر (نشر نوین) ]
[ لینک مرتبط: خرید و دانلود کتاب طرز فکر (فیدیبو) ]
اگر علاقهمند هستید با یکی از کاربردهای نظریههای ضمنی آشنا شوید، میتوانید در ادامهی این مطلب درس مشکلات رابطه عاطفی را بخوانید. در آن درس، همین تقسیمبندی «مدل ثابت» و «مدل رشد» در موضوع رابطه عاطفی مورد بحث قرار گرفته است.
چند تذکر دربارهٔ بخش معرفی کتاب متمم
متمم سایت فروش کتاب نیست. و جز کتاب «از کتاب» محمدرضا شعبانعلی - که خود متمم آن را منتشر کرده - صرفاً به معرفی، بررسی و نقد کتاب میپردازد.
صِرف معرفی کتاب در متمم لزوماً به معنای تأیید محتوای آن کتاب نیست. پس حتماً متن معرفی را کامل بخوانید. ممکن است نقاط ضعف برخی کتابها پررنگتر از نقاط قوتشان باشد. ضمن این که معرفی کتاب در متمم لزوماً به این معنا نیست که آن کتاب جزو منابع تدوین درسها بوده است. جز در مواردی که صریحاً به این نکته اشاره، در باقی موارد صرفاً ممکن است با هدف آشنایی کلی با موضوع یا نویسنده و یا نقد کتاب به آن پرداخته شده باشد.
متمم برای معرفی کتابها هیچ نوع هزینهای دریافت نمیکند و صرفاً اهداف آموزشی خود را مد نظر قرار میدهد.
دستهبندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی
کتابهایی در مورد یادگیری و مدل ذهنی
چند کتاب درباره بهبود مهارت های ارتباطی
مطالب، فایلها و کتابهای مربوط به کتابخوانی
خرید کتاب از کتاب نوشته محمدرضا شعبانعلی
راهنمای خواندن و خریدن کتاب (فایل صوتی)
کتابخوانی | چگونه کتابخوان شویم؟
فهرست کتابهای پیشنهادی برای ترجمه
پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری هدف گذاری به شما پیشنهاد میکند:
- هدف گذاری در زندگی شخصی و محیط کار | تعریف، اصول، تکنیکها و روشها
- تعریف هدف چیست؟ | انواع هدف و چند مثال برای آنها
- تفاوت هدف با چشم انداز، مأموریت و اصطلاحات دیگر
- مدل روبیکان | گامهای اصلی در هدف گذاری
- تعریف انگیزه چیست؟ نظریه های انگیزش دنبال چه هستند؟
- نظریه خود تعیین گری چیست و چه میگوید؟
- نظریه هدف گذاری چیست و چه میگوید؟
- حس خوب هدف گذاری | آیا هدف داشتن واقعاً فایده هم دارد؟
- هدف گذاری به روش اسمارت | آیا هدف گذاری Smart همیشه مفید است؟
- تاثیر دوستان و اطرافیان بر انتخاب و پیگیری هدف
- اهمیت هدف گذاری و برنامه ریزی
- انگیزه درونی چیست؟ | تفاوت انگیزه درونی و بیرونی با چند مثال
- یکی از اشتباهات هدف گذاری | تمرکز روی اقدام به جای نتیجه
- بی انگیزگی و فرسودگی ناشی از اقدامهای همزمان
- ماراتن زنان | آیا واقعاً همهٔ مشکل زنان در باورهای ذهنی محدودکننده بود؟
- کتاب طرز فکر | معرفی، خلاصه کتاب و نقد آن
- تقویت اراده | اقدامهای فرساینده چگونه به قدرت اراده ما لطمه میزنند؟
- آیا هدفهای خود را به دیگران میگویید؟
- هدف داشتن و تلاش کردن کافی نیست | مرور نتایج هم مهم است
- کتاب شیب | ست گادین
- کارول دوک (کارول دوئک) | محقق و نظریه پرداز حوزه یادگیری و انگیزش
- پیتر گالویتزر | معرفی گالویتزر و جایگاه او در علم هدف گذاری
- معرفی کتاب نظریه خودتعیین گری | ریچارد رایان و ادوارد دسی
- دوره صوتی آموزش هدف گذاری (فروشگاه متمم)
- کتاب نظریه هدف گذاری | بهترین کتاب درباره هدف گذاری (با رویکرد علمی)
- کتاب انگیزش و هیجان مارشال ریو
- کتاب روانشناسی فکر کردن به آینده
- آلبرت بندورا و نظریه یادگیری اجتماعی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : بهناز مقدم
ژان پل سارتر در جمله ای می گوید:" انسان هست آن چه نیست و نیست آن چه هست"
این جمله بخوبی تداعی کننده این نکته است که " انسان با وجود اسارت در جبر ژنتیکی، زبانی، سیاسی، فرهنگی و......حق انتخاب های متعدد دارد و همیشه می تواند کاری متفاوت با آنچه اکنون انجام می دهد ، انجام دهد.
زندگی مثل صفحه شطرنج می ماند که بی نهایت حرکت در آن قابل اجراست و این به خود فرد برمی گردد که چگونه این بازی را انجام دهد.اگر خوب بازی نکنیم حرکت هایمان هم محدود شده و به بن بست می رسیم .اما داشتن خلاقیت و یادگیری مداوم و بدست آوردن تجربه به ما کمک می کند که این مسیر را بهتر طی کنیم و بعبارتی ذهنیت رشد را در خود تقویت کنیم.
کسی که می خواهد انتخاب کند( من جای رشد دارم یا به پایان تاریخ خود رسیده ام) دو تله در پیش رو دارد:
1- فقر اطلاعاتی: یعنی فرد یادگیری را متوقف کند و بصورت خودرو رشد کند ( ابن سینا کتابی در این زمینه بنام" سلامان و ابسال" دارد)
2- بمباران اطلاعاتی: در این حالت به فرد اطلاعات ضد و نقیض داده می شود که موجب سردرگمی وی می شود.نوعی سرخوردگی که فرد فکر می کند در هیچ زمینه ای استعداد ندارد و رفته رفته ذهنیت ثابت در او شکل می گیرد، که یکی از پیامدهای عصر جدید ( رسانه و فضای مجازی) است.
پی نوشت: درکتاب زندگی، فکر و دیگر هیچ: نوشته دکتر سرگلزایی مطالب خوبی در این زمینه مطرح شده است.