مثالی از مفهوم پردازی: لوطیگری و درویشی
- مطالعه درس تعریف مفهوم پردازی
در درس گذشته درباره مفهوم پردازی صحبت کردیم و به بررسی تفاوت کلمه (Word)، مفهوم (Concept) و ساختار مفهومی (Construct) پرداختیم.
درس حاضر صرفاً یک مثال ساده و ابتدایی از مفهوم پردازی است.
آنچه به عنوان مثال انتخاب کردهایم از مقدمه کتاب بررسی تجربی نظام شخصیت در ایران نوشته دکتر مسعود چلبی اقتباس شده است.
این کتاب جامعه شناسی، گزارشی از یک تحقیق علمی دقیق بر روی نظام شخصیت مردم ایران است که با تکیه بر مطالعه بیش از دوهزار ایرانی بالای هفده سال از پنج شهر اصلی ایران، تنظیم و استخراج شده است.
موضوع اصلی کتاب بیرون از حوزهی تخصصی ما در متمم است؛ اما تحلیلی که از دو اصطلاح لوطیگری و درویشی در مرور تحقیقات این کتاب ارائه شده، میتواند به درک بهتر مفهوم پردازی و اهمیت آن کمک کند.
لوطیگری و درویشی: مولفههایی از منش ایرانی
مسعود چلبی، گزارش خود را با مروری بر تحقیقات تجربی گذشته درباره منش ایرانی آغاز میکند.
او به لوطی گری و درویشی به عنوان مولفههای شخصیتی قابل سنجش در فرهنگ ایرانی اشاره میکند.
بسیاری از ما واژههای لوطیگری و درویشی را شنیدهایم و شاید آنها را به کار هم برده باشیم.
اما اگر بخواهیم آنها را به عنوان مولفههای شخصیتی تعریف و اندازهگیری کنیم، لازم است آنها را به شکل دقیقتری مفهوم پردازی کنیم.
با مرور نکات زیر که توسط دکتر چلبی مطرح شده، میبینیم که لوطیگری و درویشی در ادبیات وی،دو ساختار مفهومی (Construct) هستند:
لوطیگری را میتوان با رفتار برونگرایانه آن شناخت؛ در مقابل، درویشی چیزی از جنس درونگرایی در خود دارد.
لوطیگری را میتوان با هیجانات شدید و ابراز آنها شناخت. اما درویشی، با آرامش و متانت شناخته میشود.
لوطیگری، در ذات خود تعارفات تحت اللفظی دارد و این تعارفات بخشی از سنت آن است. در حالی که درویشی فروتنی و پرهیز از تعارفات را در خود دارد.
لوطیگری، ولخرجی و بخشندگی را بخشی از هویت خود میداند. اما دغدغهی درویشی، دوری از مادیات و صرف نظر از آن است.
لوطی، خود را به رسمیت میشناسد و از خودگذشتگی میکند. اما درویش، به انکار خویشتن میپردازد.
البته موارد بالا تنها بخشی از مقایسههایی هستند که توسط آقای مسعود چلبی گزارش شدهاند.
حالا یک بار دیگر به لوطیگری و درویشی فکر کنید.
احتمالاً این واژهها اکنون معنایی فراتر از چند دقیقه قبل برای شما دارند.
آنها به یک ساختار مفهومی تبدیل شدهاند که صفات دیگری را در خود پنهان دارند.
البته ممکن است با خود بگویید که ما برای توصیف و تعریفِ لوطیگری و درویشی به سراغ واژهها و مفاهیم دیگری رفتهایم که خود آنها هم نیاز به مفهوم پردازی دارند.
این حرفتان درست است. اما حتماً به خاطر دارید که در درس گذشته هم گفتیم:
مفهوم پردازی قرار نیست ما را به سادهترین مفاهیم برساند. بلکه صرفاً قرار است واژهها و مفاهیم پیش روی ما را یک گام سادهتر کند.
ما اکنون به جای مطالعه لوطیگری و درویشی، باید هیجانات شدید و ابراز هیجان، آرامش و متانت، فروتنی، ولخرجی، دوری از مادیات و مواردی مانند اینها را بسنجیم و اندازهگیری کنیم.
برای اینکار هم احتمالاً نیازمند طراحی ابزارهای سنجش و استفاده از پرسشنامه های مختلف هستیم.
مسعود چلبی در ادامه کتاب خود به مطالعه شخصیت انسان و در پی آن، تحلیل ساختار شخصیت یک جامعه انسانی میپردازد.
میتوانید حدس بزنید که مفهوم پردازی برای تحلیل ساختار شخصیت ایرانی، حجمی در حد یک کتاب دارد و فراتر از آن است که در اینجا نقل شود.
لازم به تأکید است که منظور ما از اشاره به این کتاب و تحقیق مطرح شده در آن، ارائه گزارشی از ساختار شخصیت ایرانی یا معرفی و مرور منشهای لوطیگری و درویشی نیست.
چرا که چنین مطالعهای، تخصص مرتبط و پیش زمینه علمی خود را میطلبد.
این گزارش صرفاً تاکیدی بر اهمیت مفهوم پردازی و تکرار نکتهای است که در درس گذشته مطرح کردیم:
اگر در حوزههای علوم انسانی فعالیت میکنید و قصد دارید به تحلیل و اظهارنظر و بررسی وضعیت سیستمها و تحلیل آنها بپردازید، لازم است کلمات و اصطلاحات کلیدی خود را مفهوم پردازی کنید.
در غیر این صورت بسیار محتمل است که حرفهای شما، به مقاله یا متنی با ساختار زیبا، اما بدون محتوا و دستاورد ارزشمند منتهی شود.
شما با عضویت ویژه در متمم، میتوانید به درسها و آموزشهای بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:
موضوعات زیر، برخی از درسهایی هستند که در متمم آموزش داده میشوند:
دوره MBA (یادگیری منظم درسها)
استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی
فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی
توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی
کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما
عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی
مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدلهای ذهنی به شما پیشنهاد میکند:
- مدل ذهنی و کاربرد مدل ذهنی در مدیریت (نقشه راه درس)
- مدل ذهنی و اهمیت شناخت آن (فایل صوتی)
- مدل و مدلسازی | مدل چیست؟ تئوری چیست؟ تفاوت مدل و تئوری به زبان ساده
- چه مدلی مفید است؟ (ویژگیهای یک مدل مفید)
- نقشه غلط میتواند ذهنیت غلط هم بسازد
- مصاحبه با مدیر مرکز بیتها و اتمها در MIT
- تعریف مدل ذهنی | مدل ذهنی چیست و الگوهای ذهنی چگونه شکل میگیرند؟
- معنی کلمه انتزاعی چیست؟ | تفکر انتزاعی یعنی چه؟
- فرهنگ علمی | از کتاب عقلانیت و توسعه یافتگی ایران
- رویدادهای اطراف ما، چگونه الگوهای ذهنی و مدل ذهنی ما را میسازند؟
- مفهوم پردازی چیست و چه اهمیتی دارد؟
- مثالی از مفهوم پردازی: لوطیگری و درویشی
- مثالی از مفهوم پردازی: انواع درونگرایی
- درباره گفتمان یا دیسکورس (Discourse)
- خوشه بندی چیست و چه تفاوتی با طبقه بندی دارد؟
- چرخه عمر چیست و چرا باید آن را بشناسیم؟
- چرخه گارتنر (سیکل هایپ تکنولوژی)
- پارادایم چیست ؟ پارادایم شیفت به چه معناست؟
- کریس آرگریس و فاصله بین دانستن و عمل کردن
- تعریف مدل ذهنی در ارتباط با فرایند یادگیری
- کریس آرگریس و مهارت انجام کارهای مهم بیخاصیت
- مدل مارشال مک لوهان برای تحلیل تکنولوژی ها
- نکتهای در تحلیل تکنولوژی | تکنولوژی خنثی نیست
- ویندوز هولوگرافیک و دستگاه هولولنز مایکروسافت و پارادایم جدید
- آیا مدلها به تقویت بینایی شما کمک کردهاند؟
- در پایان درس مدل ذهنی، باید چه چیزهایی را آموخته باشم؟
- روباه یا جوجه تیغی؟ سوالی که بیش از دو هزار سال قدمت دارد
- پروژه پایانی مدل ذهنی
- کتاب انسان چارچوب ساز | اهمیت مدل های ذهنی در عصر هوش مصنوعی
- مدلها بد رفتار میکنند | معرفی کتابی درباره تفاوت مدل و نظریه و محدودیتهای مدلسازی
- معرفی کتاب ذهن توسعه یافته | ذهن چگونه در قلمرویی گستردهتر از بدن فعالیت میکند؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : محمد رضا مکرم
- براساس یکی از اسطورههای یونانی " پروکروستس " پسر پوسئیدون در کنار جاده الئوسیس به آتن مسافرخانهای داشت. او مسافران را به خانه خود دعوت میکرد و سپس به تختی میبست اگر قد آنها کوتاهتر از تخت بود ، آنقدر آن بیچاره را میکشید تا اندازه تخت شود و اگر بلندتر از تخت بود دست و پایشان را میبرید تا اندازه تخت شوند ، به نظر میرسد ما هم هر کدام یکی یدونه از این تختخوابها را در ذهن خودمون داریم و با مواجه شدن با هر رویداد و یا باوری اول آنرا "روی تختخواب پروکروستس خود میخوابانیم"