توهم پایان تاریخ | آیا ما به آخر خط تغییر و تحول رسیدهایم؟
موضوعی که این بار برای #دعوت به گفتگو انتخاب کردهایم، یک تجربهی نسبتاً آشناست. تجربهای که حدس میزنیم بسیاری از خوانندگان این مطلب هم آن را حس و لمس کرده باشند.
ماجرا به مطالعهای مربوط میشود که جوردی کُیدباک، دن گیلبرت و تیموتی ویلسون در سال ۲۰۱۳ منتشر کردند و در آن به طرح و بررسی دو سوال کلیدی پرداختند (فایل PDF مقاله).
سوال اول این بود که شما نسبت به ده سال پیش چقدر تغییر کردهاید؟
سوال دوم هم این بود که ده سال بعد نسبت به امسال چقدر تغییر خواهید کرد و به چه میزان با امروزتان تفاوت خواهید داشت؟
در این تحقیق مجموعاً ۱۹۰۰۰ نفر از گروههای سنی مختلف (از ۱۸ ساله تا ۶۸ ساله) مورد مطالعه قرار گرفتهاند و تغییرات آنها در سه حوزهی «شخصیت»، «ارزشها» و «ترجیحات (مثلاً سلیقهی موسیقی، ذائقهی غذایی و انتخاب دوستان نزدیک)» بررسی شد.
احتمالاً میتوانید حدس بزنید که در سن پایینتر، افراد حس میکنند که نسبت به گذشتهی خود تغییرات بیشتری را تجربه کردهاند. مثلاً یک فرد بیستساله در مقایسه با یک فرد شصتساله چنین برداشتی دارد که دههی پرتحولتری را پشتسر گذاشته است.
اما موضوع اصلی در تحقیق چیز دیگری است. با بررسی میانگین اعداد و ارقام گزارش شده مشخص شد که مستقل از اینکه افراد در یک دههی گذشته چقدر تغییر کردهاند، بر این باورند که در دههی آتی تغییرات کمتری خواهند داشت.
به زبان ساده، بسیاری از ما فکر میکنیم «در گذشته خیلی چیزها را نمیدانستهایم یا نمیفهمیدهایم یا ارزشها و نگرشهای نادرستی داشتهایم، اما دیگر در این سن و در این لحظه و موقعیت، به ثبات نسبی رسیدهایم و درک کمابیش درستی از خودمان و دنیا و محیط اطرافمان داریم.»
در اینجا مناسب است به دو نکته هم اشاره کنیم.
نکتهی اول اینکه اصطلاح توهم پایان تاریخ ما را به یاد کتاب پایان تاریخ فوکویاما هم میاندازد. عنوان کتاب فوکویاما به این نکته اشاره دارد که با وجود تاریخ طولانی تغییر و تحول مکاتب سیاسی، بسیاری بر این باورند که در آینده قرار نیست چنین تحولاتی ادامه پیدا کند و آنچه امروز به عنوان لیبرال دموکراسی در بسیاری از کشورهای توسعهیافته رایج است، آخرین ایستگاه تفکر انسان در حوزهی اندیشههای سیاسیاجتماعی است.
دومین نکته هم این است که مطالعهی انجام شده توسط کُیدباک و همکارانش، در برخی زمینهها مورد انتقاد هم قرار گرفته است. مثلاً گروهی از منتقدان به این نکته اشاره میکنند که بهترین شکل اجرای چنین مطالعهای، بررسی در طول زمان است. اینکه ما از عدهای شصتساله بپرسیم که در دههی اخیر چقدر تغییر کردهاید و بعد آن را با نظر یک گروه بیستساله مقایسه کنیم و بگوییم تغییرات در دههی منتهی به بیستسالگی بیشتر از دههی منتهی به شصتسالگی است، چندان دقیق نیست. روش دقیقتر این است که این سوالها را از یک گروه بیستساله بپرسیم و بعد، منتظر بمانیم و وقتی شصتساله شدند، دوباره همان سوالها را با همان افراد تکرار کنیم.
اما بحث ما در این گفتگو صرفاً روی نکتهای است که در ابتدای درس مطرح شد و در آن زمینه، اتفاقاً تحقیق انجامشده کاملاً قابلدفاع است: «اینکه بسیاری از ما در هر سنی که هستیم، فکر میکنیم به پایان تاریخ رسیدهایم و قرار نیست پس از این، تحولات چندانی داشته باشیم.»
در اینجا چند پرسش وجود دارد که میارزد دربارهشان حرف بزنیم:
آیا شما هم وقتی با خود خلوت میکنید و به گذشته و حال و آیندهتان فکر میکنید، با نتیجهی این تحقیق همراه هستید؟ یعنی اگر بخواهید صادقانه حرف بزنید، چنین حسی دارید که به پختگی و ثبات نسبی رسیدهاید و قرار نیست در آینده به اندازهی گذشته تغییر کنید؟
اگر چنین حسی دارید، تبعات آن را چگونه میبینید؟ مثبت یا منفی؟
اگر فکر میکنید چنین نگرشی اثرات منفی دارد، توهم پایان تاریخ چگونه و در چه شرایطی میتواند به ما آسیب بزند و روی تصمیمها و اقدامهای ما تأثیر نامطلوب بگذارد؟
آیا روشهایی وجود دارد که ما بتوانیم این اثر را کمرنگ کنیم؟ یا به نظر شما باید این ویژگی را به عنوان «یک خطای شناختیِ ناگزیر» بپذیریم و با آن کنار بیاییم؟
دسترسی کامل به مجموعه درسهای خودشناسی و شخصیت شناسی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. با فعال کردن عضویت ویژه در متمم، به درسهای بسیار بیشتری نیز دسترسی پیدا میکنید:
ضمناً بررسیهای ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به درسهای شخصیتشناسی علاقهمند بودهاند، برای مطالعهی درسهای زیر هم وقت صرف کردهاند:
تحلیل رفتار متقابل | زندگی شاد | افزایش عزت نفس | کوچینگ | مشاوره مدیریت
کاریزما | مدیریت استرس | تصمیم گیری | روانشناسی پول | استعدادیابی | یادگیری
تحلیل رفتار متقابل | هوش هیجانی | مهارت ارتباطی | رابطه عاطفی | مسیر شغلی
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری خودشناسی به شما پیشنهاد میکند:
- خودشناسی – ویژگیهای خودمان را بهتر بشناسیم
- تعریف درونگرایی چیست؟ افراد درونگرا چه ویژگی هایی دارند؟
- چند کتاب درباره درونگرایی و افراد درونگرا | بررسی و طبقه بندی کتابها
- نحوه برخورد و رفتار با افراد درونگرا
- خجالتی بودن چیست و چه تفاوتی با درونگرایی دارد؟
- پرسشنامه سنجش خجالتی بودن و کمرویی
- ریشه های حس خجالت و کمرویی در جمع
- نقش خانواده و مدرسه در تقویت یا درمان خجالتی بودن کودکان
- خودشیفتگی چیست؟ آیا من خودشیفته هستم؟
- آدم صبح هستید یا آدم شب؟
- توهم پایان تاریخ | آیا ما به آخر خط تغییر و تحول رسیدهایم؟
- مرکز کنترل درونی یا مرکز کنترل بیرونی؟ (+ پرسشنامه منبع کنترل)
- مهرطلبی چیست؟ ویژگی های افراد مهرطلب و پرسشنامه مهرطلبی
- رهایی از مهرطلبی | برنامه ۲۱ روزه پیشنهادی هریت بریکر (هفته اول)
- رهایی از مهرطلبی | برنامه ۲۱ روزه پیشنهادی هریت بریکر (هفته دوم)
- رهایی از مهرطلبی | برنامه ۲۱ روزه پیشنهادی هریت بریکر (هفته سوم)
- کنترل رابطه در دست کیست؟
- پرسشنامه کمال طلبی و تفکیک کمال طلبی مثبت و منفی
- کمال طلبی چیست؟ کمال طلب بودن با کمال گرایی چه تفاوتی دارد؟
- کمال طلبی و عوارض منفی آن در زندگی
- افسردگی چیست؟ نشانه ها و علائم افسردگی چه هستند؟
- سوالهایی برای خودشناسی و شناخت بیشتر خودمان
- معنی تکانش چیست؟ رفتارهای تکانشی چه هستند؟
- DSM یا راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی چیست؟
- شناخت محدودیتهای انسان | نقطه آغاز خردمندی
- امید به زندگی | آیا به مرگ فکر میکنید؟
- اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟ (فوبیای اجتماعی یا جمعیت هراسی)
- سایکوپات کیست؟ اختلال شخصیت ضد اجتماعی چه ویژگی هایی دارد؟
- چقدر ساده به دیگران اعتماد میکنید؟ | پرسشنامه تمایل به اعتماد
- تست دیسک چیست؟ | دانلود پرسشنامه تست DiSC + آنالیز آزمون دیسک
- تعریف اعتیاد چیست؟ چه کسانی معتاد محسوب میشوند؟
- چپ مغزی و راست مغزی | داستان نیمکره فعال مغز
- تعریف ریسک پذیری چیست؟ آیا شما یک فرد ریسک پذیر هستید؟
- اشتباهات تکراری زندگی | تکرار اشتباه یک اتفاق ساده نیست
- اعتیاد به اینترنت چیست؟ | تعریف و پرسشنامه اعتیاد به اینترنت
- تعریف وراثت پذیری چیست؟ بحث وراثت در شخصیت تا چه حد جدی است؟
- خودنظارتی چیست؟ آیا شما هم یک آفتابپرست اجتماعی هستید؟
- آلبرت الیس
- آرون بک | شناخت درمانی، خطاهای شناختی و طرحوارهها
- درمان شناختی رفتاری یا CBT چیست؟
- تکنیک ABC | روشی برای برخورد آگاهانهتر با افکار منفی و ناکارآمد
- کتاب از حال بد به حال خوب (شناخت درمانی) | دیوید برنز
- کتاب شناخت بیماری های روانی | معرفی انواع اختلالها و بیماری های روانی
- دیل آرچر – متفاوت بودن بهتر از نرمال بودن است
- معرفی کتاب | زندگی خود را دوباره بیافرینید | جفری یانگ
- گفتگو درباره روانشناسی | پادکست انجمن روانشناسی آمریکا
- اتاق خبر | درسهای خودشناسی و شخصیتشناسی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : امیرمحمد قربانی
من از واژهی Illusion خوشم میآید. در دل خودش مفهوم Misperception را دارد: یک درک اشتباه.
موضوع این است که محرکی برای درک شدن وجود دارد (بر خلاف Hallucination که محرکی وجود ندارد)؛ اما به دلایلی ما آن را درست درک نمیکنیم.
مثلا در نور کم، چند نفر را میبینیم که به کمین ما ایستادهاند. کمی جلوتر میرویم یا روی آنها نور میاندازیم تا محرک واضحتر بشود و آنگاه است که میفهمیم اشتباه درکش کردیم و این آدمهای در ذهن ما، تنها چند شمشاد هستند.
در مورد The End of History Illusion هم، به نظرم با راههایی میتوانیم این محرک را واضحتر بکنیم.
چند ماه که این کار را انجام بدهیم، احتمالا اثر این Illusion کم میشود. البته شاید هیچگاه کاملا حذف نشود - من باز هم شمشاد را به شکل آدم خواهم دید؛ اما از این به بعد در گوشهای از ذهنم فکر میکنم که شاید این شمشاد باشد.
پیشنهاد من، نوشتن و ثبت کردن (با ذکر تاریخ) است. من خودم وقتی نوشتههای قدیمی وبلاگم را میخوانم، این فرد، برایم غریبه به نظر میرسد و با او احساس راحتی نمیکنم. با اینکه مدت زمان نوشتنم تازه حدود ۵ سال شده است.
اگر وبلاگ نداریم، میتوانیم پستهای قدیمی اینستاگراممان یا دیگر شبکههای اجتماعی را نگاه کنیم. هر چند به نظرم همانند وبلاگ، تغییرات ما را نشان نمیدهند.
این نوشتهها و پستها، همانند همان نور بیشتر به روی شمشادها عمل میکنند.
همچنین، همانطور که بارها در متمم پیشنهاد شده است، ما میتوانیم دفترچه داشته باشیم و در آن ثبت کنیم: دفترچهی پرورش استعدادهای من، دفترچهی مهارتهای من و ...