وب دو (Web 2.0) چیست؟ آشنایی با ابزارهای وب دو
- بتوانند وب ۲ را تعریف کنند.
- ریشهی شکلگیری اصطلاح وب ۲ را شرح دهند.
- ویژگیهای نسل دوم وب را با نسل اول وب، مقایسه کنند.
- به خاطر داشته باشند که بحث وب یک و دو (و نسلهای بعدی وب) مشخصاً به سایتها مربوط هستند و نه اپلیکیشنها و سایر کاربردهای اینترنت. بنابراین، اصطلاح وب ۲.۰ را صرفاً در مورد وبسایتها به کار ببرند و در مورد سایر ابزارهای فضای دیجیتال، از این اصطلاح استفاده نکنند.

شاید زمانی که دارسی دینوچی در سال ۱۹۹۹، مقالهای را مینوشت تا تحولات آیندهی دنیای وب را پیشبینی کند، هرگز فکر نمیکرد که این مقاله، چنان اهمیتی پیدا کند که دنیای وب را به قبل و پس از آن تقسیم کنند.
شاهد حدس ما هم این است که حتی یک نسخه از مقالهی خودش را هم نگه نداشت و امروز، یک نسخهی اسکن شدهی معیوب و ناقص آن را روی وبسایت خود گذاشته است.
اجازه بدهید قبل از اینکه تعریف وب ۲.۰ یا نسل دوم وب را با هم مرور کنیم، چند جملهی منتخب از مقالهی دارسی دینوچی (در سال ۱۹۹۹) را بخوانیم:
وب فراگیر شده است و برای همه آشناست.
حتی مادربزرگ شما هم، میتواند یک صفحهی وب را تشخیص دهد: با آن شکل بروشور مانند، با آن فونتهای استاندارد، با گرافیکی که جلب توجه میکند، با لینکها.
اما مهم است به یاد داشته باشیم که آنچه امروز میبینیم، برای دنیای وب بسیار زودگذر است و به سرعت تغییر خواهد کرد…
مهم است به خاطر داشته باشیم که نسل امروز وب (Web 1.0) به نسبت وب فردا، بسیار ساده و ابتدایی است و چیزی فراتر از یک نمونهی آزمایشی به نظر نمیرسد.
وب امروز، فقط اثباتی برای [مفید بودن و موثر بودن] یک مفهوم است.
مفهومی که نشان میدهد ارائهی محتوای تعاملی که از طریق صفحه نمایش به دیگران نشان داده شود و در سراسر جهان قابل دسترسی باشد، موفق است و صنعتی شکل گرفته است تا این شیوهی جدید را [توسعه دهد و ] متحول کند.
وب به شکلی که ما میشناسیم، صرفاً یک صفحهی ثابت و استاتیک را نمایش میدهد. نسل آتی وب، فعلاً در مرحلهی نوزادی است…
دارسی دینوچی در ادامه به برخی از ویژگیهای وب آینده که آن را وب ۲.۰ مینامد اشاره میکند. اصطلاحی که تا امروز هم به صورت فراگیر در دنیای فنآوری اطلاعات باقی مانده و مورد استفاده قرار میگیرد:
دوست عزیز. دسترسی کامل مجموعه درسهای سواد دیجیتال برای اعضای ویژهی متمم در نظر گرفته شده است. البته با عضویت ویژه، به مجموعه درسهای بسیار بیشتری به شرح زیر دسترسی پیدا میکنید:
البته اگر به تسلط بر تکنولوژی و سواد دیجیتال علاقه دارید، احتمالاً مطالعهی مباحث زیر برایتان در اولویت خواهد بود:
آموزش CRM | اتوماسیون بازاریابی
استراتژی محتوا | آموزش بازاریابی محتوا | دیجیتال مارکتینگ
آموزش سئو | ایمیل مارکتینگ | شبکه های اجتماعی
شبکه های اجتماعی | تولید محتوا
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
هم برای دینامیک بودن و هم برای تعاملی بودن میتوانید دهها و صدها مصداق در سایتها بیابید. فقط این نکته را در نظر داشته باشید و در متمم رعایت کنید، چون بیتوجهی به آن، گناه کبیرهای در صنعت فنآوری اطلاعات محسوب میشود:
بعضی اوقات، وقتی میپرسند که ویژگی وب ۲ چیست؟ پاسخ میشنویم: داشتن کامنت، داشتن فرم ثبت نام و فرم تماس با ما، داشتن لایک، قسمت ویکی در سایت، استفاده از تکنولوژیهای نوین کدنویسی و چیزهایی از این دست.
اینها هیچکدام ویژگی وب ۲ نیستند. بلکه صرفاً Featureها یا قابلیتهایی هستند که به پیادهسازی ویژگیهای وب ۲ (یعنی تعامل و دینامیک بودن) کمک میکنند. اینها فقط مثال هستند و نه بیشتر.
چنانکه اگر بگویند یکی از ویژگیهای انسان چیست؟ شما نمیگویید میتواند کلمهی آب و کلمهی بابا و کلمهی قسطنطنیه را تلفظ کند. یا میتواند شعر بخواند. بلکه میگویید میتواند سخن بگوید.
فهرست کردن ویژگیهای فنی مانند RSS و دیالوگ باکس و کامنت و … در تعریف وب ۲ یک اشتباه فاحش است. اما میتوانند در صورت طراحی حرفهای، به عنوان برخی از شواهد و مثالهای توجه به نسل دوم وب، مورد اشاره قرار گیرند.
تمرین درس وب ۲ (پیشنهاد و تقاضا میکنیم در صورت علاقمندی به سواد دیجیتال، در هر سطحی که میتوانید این تمرین را انجام دهید):
یک وبسایت را انتخاب کنید. کمی صفحات مختلف آن را بگردید.
سعی کنید توضیح دهید که در طیفی که از وب یک آغاز میشود و به وب دو میرسد، آن را در کجا میبینید؟ (شاید مثلاً بخواهید بر اساس ارزیابی و سلیقهی خودتان امتیازی بین صفر تا صد بدهید).
برای اینکار، به دو فاکتور کلیدی که گفته شد توجه کنید و ببینید چه قابلیتهایی واقعاً به صورت فعال وجود دارند که میتوانید به عنوان مصداق و مثال آن دو فاکتور مطرح کنید.
مثلاً اگر یک سایت، قابلیت لاگین کردن برای اعضا دارد، در صورتی میتوان آن را نمونهای از Interactive (تعاملی بودن) در نظر گرفت، که این لاگین کردن واقعاً تفاوتی ایجاد کند. اما اگر بعد از لاگین کردن، دوباره در همان وضعیت قبلی قرار بگیرید و هیچ تفاوتی حس نشود، این قابلیت را نمیتوان به عنوان یک ویژگی برای پیادهسازی وب ۲ در نظر گرفت.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری سواد دیجیتال به شما پیشنهاد میکند:
- سواد دیجیتال | سواد فناورانه برای زندگی دیجیتالی بهتر
- شکاف دیجیتالی چیست؟
- پنج سطح آشنایی با فرصتها و ابزارهای دیجیتال
- معنی آفلاین، آنلاین، فیزیکی، دیجیتال و مجازی چیست؟
- تعریف وب | تعریف شبکه | تفاوت اینترنت و اینترانت
- معنی ایموجی، استیکر، اسمایلی و اموتیکون
- اینترنت اشیا چیست؟ کاربردهای اینترنت اشیا در کجاست؟
- واقعیت مجازی چیست؟ واقعیت افزوده چیست؟ کاربرد آنها در کجاست؟
- QR Code چیست؟ روش ساخت QR Code (بارکد دو بعدی)
- فراداده یا متادیتا چیست؟ | تفاوت داده با اطلاعات
- پایگاه داده یا دیتابیس چیست؟ تعریف و کاربرد پایگاه داده
- آدرس IP چیست و از آی پی چه استفادهای میشود؟
- HTML چیست و چه کاربردی دارد؟ تاریخچه HTML
- URL چیست؟ چگونه URL بسازیم و از آن استفاده کنیم؟
- کوکی چیست؟ چرا و چگونه کوکی را غیر فعال و پاک کنیم؟
- وب دو (Web 2.0) چیست؟ آشنایی با ابزارهای وب دو
- فناوری اطلاعات چیست؟ | کاربردهای فناوری اطلاعات در مدیریت
- دراپ باکس (Dropbox)- ابزاری برای ذخیره سازی ابری اطلاعات
- انتقال فایل از گوشی به کامپیوتر و بالعکس
- فضای ابری چیست؟ ذخیره سازی ابری اطلاعات چه کاربردی دارد؟
- حافظه کش چیست؟ کش کردن به چه معناست؟ (Cache)
- نکاتی در مورد دسته بندی فایلها و فولدرها در کامپیوتر و موبایل
- تحول دیجیتال یا دیجیتالی شدن چیست؟ تعریف دگردیسی دیجیتال
- تعریف اقتصاد دیجیتال چیست (+ مقاله و مثال)
- دیجیتال بیزینس | انواع کسب و کارها بر اساس سهم تکنولوژی دیجیتال در آنها
- کوتاه کننده لینک چیست؟ بهترین سرویس برای کوتاه کردن لینک چیست؟
- موتورهای پیشنهادکننده و سیستم های توصیه گر
- تعریف ویکی چیست؟ ویکی پدیا و سایر ویکی ها چه میکنند؟
- الکسا چیست؟ آیا رتبه الکسا همیشه مهم است؟
- کلیک کلیک کلیک کلیک
- علم داده چیست و چه کاربردهایی دارد؟
- کلان داده یا بیگ دیتا چیست؟ (+کاربردهای Big Data)
- کتاب همه دروغ می گویند | کتابی ضعیف اما خواندنی درباره بیگ دیتا
- راهنمای تمرینهای درس سواد دیجیتال
- انسانها و نکته ای در کاربرد هوش مصنوعی
- معرفی مرکز مطالعات اقتصاد دیجیتال دانشگاه MIT
- اندرو مک افی – محقق در زمینه نقش فناوری اطلاعات در کسب و کارها
- جورج وسترمن (نویسنده کتاب تحول دیجیتال)
- دان تاپسکات – نویسنده و متفکر حوزه تکنولوژی و اقتصاد دیجیتال
- کتاب تحول دیجیتال (رهبری دیجیتال) جورج وسترمن
- کتاب ناخدایی دیجیتال | کتابی ایرانی دربارهی تحول دیجیتال
- مدل Open Source یا متن باز چیست؟ نرم افزارهای متن باز چگونه رشد کردند؟
- الگوریتم چیست؟ (به همراه چند مثال ساده از کاربرد الگوریتم ها)
- رمزنگاری چیست؟ تاریخچه و انواع رمزنگاری | الگوریتمهای رمزنگاری متقارن و نامتقارن
- معنی باگ در نرم افزار چیست؟ (مروری بر تاریخچه لغت باگ)
- نسخه بتا چیست؟ تفاوت نسخه بتا و اصلی در کجاست؟
- تعریف وبلاگ چیست؟ بررسی تفاوت سایت و وبلاگ
- کتاب انقلاب پلتفرم – بررسی ظهور پلتفرم ها در فضای کسب و کار
- مدل قطب و اقمار (هاب و اسپوک) چیست؟
- تعریف پلتفرم چیست؟ کسب و کارهای پلتفرمی چگونه کار میکنند؟
- پلاگین چیست و چه کاربردی دارد؟
- RSS چیست | چگونه از RSS استفاده کنیم؟
- تفاوت میان شخصی سازی و سفارشی سازی
- دربارهی ارزش و اعتبار ویکی پدیا | لری سنگر و یرون لنیر
- SaaS چیست؟
- RFID چیست؟ تکنولوژی RFID چه کاربردهایی دارد؟
- معرفی پادکست TechStuff | همه چیز دربارهی تکنولوژی و حاشیههایش
- هاستینگ چیست؟ سرویس هاست یا میزبانی وب به چه معناست؟
- DIY Citizenship | چرا خودت انجامش نمیدهی؟
- مسئولیتپذیری پلتفرمها | آیا صاحبان پلتفرمها باید پاسخگو باشند؟
- حباب دات کام | ترکیدن حباب شرکتهای اینترنتی و تجارت الکترونیکی
- کم عمق ها | اینترنت با مغز ما چه می کند؟
- تعریف دولت الکترونیک چیست؟ دولت الکترونیک در ایران چه وضعی دارد؟
- گزارشهای مدیریتی | وضعیت اقتصاد دیجیتال و کسب و کارهای اینترنتی در جهان
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : عـــلامه
من وبسایت خودمان، متمم را برای حل این تمرین انتخاب کردم.
چند نمونهی از ویژگی پویایی:
۱. بخش تازهترین کاربران ویژه، کاربران تازه پیوسته، آخرین نظرات و پربینندهترین نظرات از جمله بخشهای است که در مثالهای پویایی میتوان فهرست کرد.
۲. کمک به ارزیابی سایر دوستان در پیام اختصاصی
۳. برخی عبارات کوچک داخل متن در بعضی از درسها (نمونه: قسمت سوم گارگاه زندگی شاد)

۴. اشاره به نام کاربر در پیام اختصاصی
چند مثال از ویژگیهای تعاملی
۱. قابلیت افزودن درسهابه فهرست علاقهمندیها
۲. کامنتگذاری در مورد درسها
۱. بخش محتوای تشویقی (نمونه: درس چهارم تفکر سیستمی)
و اینکه به نظر من، اغلب نمونههای از ویژگی پویایی وبسایت تابع از ویژگی تعاملی آن است.