فرایند کارآفرینی | آشنایی با مراحل کارآفرینی
آیا واقعاً چیزی به نام فرایند کارآفرینی (Entrepreneurial Process) وجود دارد؟
یعنی آیا میتوان مانند هر فرایند دیگر، مراحل کارآفرینی را به ترتیب، تعیین و اعلام کرد؟
حدس زدنِ پاسخ این پرسش، دشوار نیست: کارآفرینها همگی مراحل یکسانی را طی نمیکنند و کارآفرینی – مانند هر فعالیت دیگری که با خلق و خلاقیت رابطه دارد – چندان چارچوبپذیر نیست.
با این حال، تعریف فرایند کارآفرینی در کتابهای کارآفرینی و آموزش آن در دورههای کارآفرینی بسیار رایج است. موارد زیر، از جمله مزایای آشنایی با فرایند کارآفرینی محسوب میشوند:
- مدرس کارآفرینی میتواند با تعریف فرایند، به مطالب و نکات خود، نظم بدهد و به این شیوه، ساختار مناسبی برای آموزش کارآفرینی تعریف و ترسیم کند.
- کسی که در کلاس کارآفرینی حاضر شده یا قصد دارد به شکلی رسمیتر با کارآفرینی آشنا شود، میتواند از فرایند کارآفرینی الهام بگیرد و ارتباط سرفصلهای مختلف در درس کارآفرینی را بیشتر بهتر درک کند.
- فرایند کارآفرینی میتواند مانند یک چک لیست عمل کند. یعنی کسی که با کارآفرینی به شکل آکادمیک یا تجربی آشنا شده است، میتواند به این شیوه، نواقص خود را بیابد و برای تکمیل دانستههای خود، برنامه ریزی کند.
- فرایند کارآفرینی میتواند ابزار مناسبی برای عارضه یابی باشد. به این معنا که اگر کارآفرینان در مسیر خود، با مانع و مشکل جدی مواجه شدند، ممکن است با مرور این فرایند، ایدههایی برای خروج از بنبستها و عبور از موانع در ذهنشان شکل بگیرد.
با این مقدمه، ما هم قصد داریم کمی دربارهی فرایند کارآفرینی صحبت کنیم.
آشنایی با فرایند کارآفرینی
نهتنها بخشی از نویسندگان و متفکران حوزهی کارآفرینی، با تعریفِ مفهومی تحت عنوان فرایند کارآفرینی موافق نیستند، بلکه در میان آنها که به تعریف فرایند کارآفرینی پرداختهاند نیز، اتفاقنظر و توافق کامل وجود ندارد.
برخی از مدلها، تفاوتهای جزئی با یکدیگر دارند و برخی دیگر، الگوهای کاملاً متفاوتی را پیشنهاد کردهاند.
ما در متمم با بررسی چند کتاب مرجع آموزش کارآفرینی، به فرایندی رسیدیم که تا حد خوبی میتواند بیانگر مفاهیم مطرح شده در برخی از شناختهشدهترین مدلها باشد (کتاب کارآفرینی بارینگر / منبع دوم [جلد یک] / منبع سوم).
انتخاب و تصمیم گیری: میخواهم کارآفرین بشوم
یکی از مراحل مهم در فرایند کارآفرینی، تصمیم گیری و انتخاب است. جایی که ما به خود میگوییم: «من میخواهم کارآفرین بشوم و مسیر کارآفرینی را طی کنم.»
البته قاعدتاً چنین اتفاقهایی به صورت لحظهای روی نمیدهند و طی یک روند، شکل میگیرند.
اما اغلب، یک اتفاقِ محرک یا Trigger Event وجود دارد که ضربهی نهایی را میزند. به این مثالها توجه کنید:
- مشکل مالی در زندگی (که من آن را به شرایط نامطلوب شغل خود نسبت میدهم)
- برخورد نامناسب مدیر ارشد با من
- مخالفت شرکت با ایده و طرحی که من آن را بسیار منطقی و مفید میدانم (حس میکنم شرکت میل به تغییر و بهبود ندارد)
- فشار کاری بسیار زیاد و این حس که اگر قرار است تا این حد فشار تحمل کنم، چرا منافع آن را خودم در قالب کارآفرینی کسب نکنم؟
در جستجوی ایده و فرصت
ایده یابی و جستجوی فرصت، یکی دیگر از مراحل کارآفرینی است.
میدانیم که هر جرقهی ذهنی، یک ایدهی ارزشمند نیست و هر ایدهی ارزشمند، الزاماً یک فرصت کارآفرینی نخواهد بود.
ارزیابیهای اولیه در این مرحله، میتوانند بسیار مهم باشند؛ چون به ما کمک میکنند که از میان ایدههای مختلف، گزینهای را انتخاب کنیم که شانس موفقیت بالاتری دارد.
توانایی تشخیص فرصتها آنقدر در کارآفرینی مهم است که گاهی اوقات در تعریف کارآفرین، به این نکته اشاره میکنند که تفاوت اصلی کارآفرین با دیگران در این است که چشم او، به یافتن و دیدنِ فرصتها حساس است.
تبدیل فرصت و ایده به “محصول”
اگر فرصت را به محیط نسبت داده و ایده را به ذهن کارآفرین مربوط بدانیم، میتوان گفت که محصول، تلاقیِ ایده و فرصت است.
چه بسا فرصتهای اقتصادی و ارزشمند فراوانی در اطراف خود ببینیم، اما ایدهی مناسبی برای بهرهبرداری از آن فرصتها به ذهنمان نرسد؛ یا حتی ایدهی جذابی هم به ذهنمان برسد، اما نتوانیم این ایده را به یک محصول (کالا یا خدمت) تبدیل کرده و از فرصتِ ایجاد شده، استفاده کنیم.
آموزشهایی که در زمینهی توسعه محصول جدید مطرح میشوند، میتوانند در این مرحله از فرایند کارآفرینی مفید باشند.
طراحی مدل کسب و کار و تنظیم طرح تجاری
طبیعتاً محصول خوب به تنهایی نمیتواند به یک کسب و کار خوب و موفق تبدیل شود.
بحثِ مدل کسب و کار بر همین اساس شکل گرفته است. مدل کسب و کار میخواهد معماری کلی کسب و کار شما را مشخص کند و نشان دهد که المانهای مختلف کسب و کار (از جمله محصول، مشتری، منابع کلیدی، جریان نقدی، ساختار هزینه و فعالیتهای عملیاتی) چگونه در کنار هم قرار میگیرند و ساختمان کسب و کار شما را میسازند.
طرح تجاری، نقشهی عملیاتی راهاندازی کسب و کار است.
به فرض اینکه محصول را به خوبی طراحی کردهایم و مدل کسب و کار قابلِاتکایی هم تعیین و ترسیم کردهایم، لازم است نقشهی عملیاتی مسیر را هم مشخص کنیم. در واقع، به راه اندازی کسب و کار به عنوان یک پروژه نگاه کرده و مراحل اجرایی این پروژه را تعریف و تدوین کنیم.
از جمله اینکه دقیقاً چگونه شروع میکنیم و چه مراحلی را طی خواهیم کرد و هر یک از منابع را در چه زمانی و به چه میزان لازم خواهیم داشت. ساختار سازمانی، پیش بینی فروش، تجزیه و تحلیل ریسک و سایر موضوعاتی که معمولاً در طراحی اولیهی محصول و تعیین مدل کسب و کار، چندان جدی گرفته نمیشوند، در این مرحله مورد توجه قرار میگیرند.
حاصل همهی این تحلیلها و بررسیها، همان چیزی است که به عنوان طرح کسب و کار یا طرح تجاری میشناسیم.
باز هم لازم به تأکید است که با وجود استفاده از اصطلاح فرایند در عبارت فرایند کارآفرینی، قرار نیست الزاماً مراحل کارآفرینی به همین ترتیب طی شوند و ممکن است در عمل، تفاوتهایی وجود داشته باشد.
مثلاً ممکن است مرحلهی ایده یابی و ارزیابی فرصت انجام شوند، اما فردِ کارآفرین هنوز تصمیم قطعی به کارآفرینی نگرفته و از کسب و کار قبلی خود جدا نشده باشد. سپس به علت یک رویداد مشخص، به پیادهسازیِ ایدهای که پیش از این در ذهن او شکل گرفته ترغیب شود.
همچنین، ساختار حقوقی و تأمین منابع، همیشه با یک ترتیب مشخص پیگیری نمیشوند. گاهی باید ساختار حقوقی شکل بگیرد تا بتوان به سراغ تأمین منابع (مثلاً دریافت وام بانکی) رفت. گاهی نیز تأمین منابع (مثلاً مالی و انسانی) پیشنیاز شکلگیری نطفهی اولیهی شرکت (در حد اجاره کردن دفتر و اخذ مجوز فعالیت) محسوب میشود.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای کارآفرینی برای اعضای ویژه متمم امکانپذیر است.
تعداد درسها: ۶۴ عدد
دانشجویان این درس: ۶۳۶۲ نفر
تمرینهای ثبتشده: ۳۷۸۵ مورد
پس از فعال کردن اشتراک ویژه در متمم، به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
دوستانی که درسهای کارآفرینی متمم را مطالعه کردهاند، به درسهای زیر هم علاقه نشان دادهاند:
مدل کسب و کار | بیزینس پلن | ارزش آفرینی
تصمیم گیری | استراتژی | تفکر استراتژیک | داستان کسب و کار
مشاوره مدیریت | کوچینگ | مسیر شغلی
دیجیتال مارکتینگ | برندسازی | پرسونال برندینگ
مذاکره | مهارت ارتباطی | توسعه فردی
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری کارآفرینی و ایجاد کسب و کار جدید به شما پیشنهاد میکند:
- دوره آموزش کارآفرینی | راهنمای راه اندازی و مدیریت کسب و کارهای کوچک
- آیا آموزش کارآفرینی مفید است؟ | سهم دانش کارآفرینی در موفقیت کارآفرینان و توسعه کسب و کار
- در مدیریت کسب و کارهای کوچک و متوسط چقدر به منابع آکادمیک اعتماد کنیم؟
- مشاوره کسب و کار | راه اندازی کسب و کار جدید و راهکارهای رشد و توسعه کسب و کار شما
- تعریف کارآفرینی چیست؟ | مروری بر تاریخچه کارآفرینی
- فرایند کارآفرینی | آشنایی با مراحل کارآفرینی
- مهارتهای کارآفرینی چه هستند؟ آیا برای کارآفرینی آماده هستیم؟
- ویژگی های یک کارآفرین | مروری بر ویژگیهای شخصیتی کارآفرینان
- چرا میخواهید کارآفرین شوید؟ انگیزه شما از کارآفرینی چیست؟
- دو راه متفاوت برای ورود به دنیای کارآفرینی
- تعریف ایده چیست؟ ایده پردازی در کارآفرینی چگونه است؟
- انواع کارآفرینی چیست؟ کدام راه، میتواند برای شما مناسب باشد؟
- کارآفرینی سازمانی چیست و کارآفرین درون سازمانی چه میکند؟
- کارآفرینی دولتی چیست؟ آیا شما یک کارآفرین دولتی هستید؟
- کسب و کار خانوادگی چیست و چه مزایایی دارد؟
- کسب و کار نوپا و کارآفرینی پاره وقت
- میکرو بیزینس | حتی کوچکتر از کسب و کارهای کوچک
- تعریف استارت آپ چیست؟
- انواع استارت آپ | استارت آپها چگونه دسته بندی میشوند؟
- باغ وحش کارآفرینی (غزالها، فیلها، موشها و سایر حیوانات)
- تعریف بنگاه اقتصادی چیست و چرا از واژهی بنگاه استفاده میشود؟
- مزیتهای کسب و کارهای کوچک و نقش آنها در اقتصاد ایران
- کارآفرینی در ایران و علتهای شکست آن | فایل صوتی برای دانلود
- راه اندازی کسب و کار | چه زمانی کسب و کار خود را شروع کنم؟
- راه اندازی کسب و کار | کارآفرینی را تنها آغاز میکنید یا با شریک؟
- راه اندازی کسب و کار | دردسرهای شباهت شرکا و تیم کارآفرین همگن
- راه اندازی کسب و کار | عاقبت شراکت با دوستان و خانواده
- مرکز رشد (انکوباتور) کسب و کار چیست؟
- شتاب دهنده کسب و کار چیست و چه تفاوتی با مرکز رشد دارد؟
- سازمان در مرحله تولد و مفهوم تعهد
- مدیریت ناب | تولید ناب و سایر مفاهیم مرتبط با Lean
- MVP چیست؟ (کمینه محصول پذیرفتنی)
- عمل زدگی: یکی از مشکلات سازمانها در مرحله نوزادی
- نکتهای در مورد سبک زندگی کارآفرینان
- سرمایه گذاری خطرپذیر یا سرمایه گذاری جسورانه (VC) چیست؟
- شرکت هلدینگ چیست و چه تفاوتی با شرکت های سرمایه گذاری دارد؟
- تهیه طرح توجیهی و انجام مطالعات امکان سنجی
- راهنمای اسلایدسازی و تدوین گزارش توجیهی برای راه اندازی یک کسب و کار
- طرح کسب و کار (طرح تجاری) چیست؟ چگونه بیزینس پلن بنویسیم؟
- یک انتخاب کلیدی در کارآفرینی | ثروت آفرینی بیشتر یا کنترل بیشتر؟
- تئوری نمایندگی | چالشهای جدایی مالکیت و مدیریت
- موفقیت کسب و کارهای کوچک را با چه معیارهایی بسنجیم؟
- نشانه های شکست یک کسب و کار کوچک چیست؟
- عوامل موفقیت استارتاپ ها | یک استارت آپ موفق چه ویژگیهایی دارد؟
- مهمترین دلایل شکست استارتاپ ها
- اشتباهات رایج کارآفرینان در مسائل مالی
- استیو بلنک کیست؟
- اریک ریس کیست؟ (Eric Ries)
- مایکل فریزه | محقق در زمینهی روانشناسی کارآفرینی
- حرفهای جک ما | دربارهی کار، موفقیت و کارآفرینی
- کتاب با چرا شروع کنید | سایمون سینک
- کتاب ای کاش وقتی ۲۰ ساله بودم می دانستم | تینا سیلیگ
- کتاب نوآفرینی (آدام گرنت) | راهنمایی برای پرورش خلاقیت و نوآوری
- کتاب سختی کارهای سخت | دردسرها و چالش های یک مدیرعامل
- کتاب چالشهای کارآفرینی | دوراهیهای پیش روی کارآفرینان
- کتاب دوره عمر سازمان (چرخه عمر سازمان) | آدیزس
- کتاب صفر به یک | پیتر تیل
- کتاب نوپای ناب یا The Lean Startup نوشته اریک ریس
- کتاب تست مامان | چگونه یک ایده را ارزیابی کنیم؟
- گزارشهای مدیریتی | شاخص سهولت انجام کسب و کار در کشورهای مختلف
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : رضا صبورینژاد
در مورد آخر که در علم کارآفرینی به آن خروج کارآفرینانه یا entrepreneurs’ exit گفته می شود به نظرم یکی از مراحل مهم از فرآیند کارآفرینی است. که باید هم به تاثیر خروج کارآفرین از کسب و کارش توجه شود (یعنی تاثیری که بر ادامه فعالیت کسب و کار بدون فاندر آن) و هم به تاثیر این خروج بر روی اقتصاد کشور (به ویژه اگر نوع استارتاپ کارآفرین از نوع سوم یا همان کارآفرینی جسورانه باشد).
شاید در نگاه اول خروج کارآفرینانه را به دلیل ماهیت فرصت طلبی کارآفرینان موردی عادی ببینیم، اما بی شک مسائلی چون مشکلات سیاسی، فشارهای محیطی و حتی فشارهای عاطفی و روحی از دلایل خروج کارآفرین از کسب و کار خودش است.
در سری سریال Shark tank (+) که ایده های تبدیل به محصول شده کارآفرینان توسط سرمایه گذاران ریسک پذیر مورد بررسی و سرمایه گذاری قرار میگیرد، میتوانید دلایل خروج سرمایه گذاران (که خود اکثرا کارآفرینان بسیار برجسته ای هستند) از کسب و کارهای پیشین خودشان را ببینید.