سری مطالب حوزه ارتباطات غیر کلامی و زبان بدن
علائم چهره در ارتباطات و مذاکره
زمانی که از مذاکره صحبت می‌شود، معمولاً زبان بدن هم مورد توجه قرار میگیرد. همچنانکه در معرفی پل اکمن مطرح کردیم، از میان کلیه پارامترهایی که در زبان بدن مورد توجه قرار میگیرند، علائم چهره یکی از مطمئن ترین و معتبرترین آنهاست.
در پس صورت ما، ماهیچه‌های متعددی وجود دارند که شکل ظاهری چهره‌ی ما را تغییر می‌دهند. این ماهیچه‌ها بین تمام ما انسانها مشترک هستند و رفتار مشابهی نشان می‌دهند. به همین دلیل است که با توجه به چهره‌ی انسانها، ساده‌تر از هر روش دیگری می‌توان با قطعیت نسبتاً زیاد احساسی را که در آن لحظه تجربه میکنند حس کرد. جالب اینجاست که علائمی که ما در اثر هیجانات خود در چهره بروز می‌دهیم تا حد زیادی بین ما و سایر پستانداران مشترک است.
شباهت‌های دیگری از این جنس را نیز به سادگی می‌توان مشاهده کرد. به شباهت‌هایی که بین چهره‌ی ما و شامپانزه ها در بروز احساسات وجود دارد توجه کنید:
پل اکمن ، برای اینکه مطالعه‌ی چهره‌ها ساده‌تر شده و توجه ما به تفاوت حالت‌های مختلف بهتر جلب شود، از یک کد گذاری مشخص برای علائم چهره استفاده کرد. او این کدگذاری را FACS نامید. لغت FACS مخفف عبارت Facial Action Coding System یا «سیستم کدگذاری حرکت‌های چهره» است. تصویر زیر نمونه‌هایی از این کدگذاری را نشان می‌دهد. البته برای اینکه بتوانید تصویر را با کیفیت بهتری ببینید یا بر روی آن کلیک کرده و یا فایل آن را روی کامپیوتر خودتان ذخیره کنید. همانطور که در نوشته‌ی قبلی مطرح کردیم هفت احساس مختلف توسط پل اکمن شناسایی شده اند که در صورت شدت گرفتن و تبدیل شدن به هیجان، نشانه‌های آنها در چهره‌های ما دیده می‌شود:
ناراحت بودن (Sad)
ترسیدن (Fearful)
احساس اشمئزاز (Disgust)
عصبانی بودن و خشم (Anger)
خوشحال بودن (Joy)
تعجب (Surprise) و تحقیر (Contempt)
همانطور که در تصویر نشان داده شده است، احساسات پایه با یکدیگر ترکیب هم می‌شوند. به عنوان مثال تعجب همراه با خشم، کاملاً با تعجب همراه با ترس فرق دارد. همچنانکه شادی همراه با تحقیر طرف مقابل کاملاً با شادی که با خشم همراه است، متفاوت است.
تفاوت بین احساسات و هیجانات و خُلق
اگر چه تعاریف بسیار متفاوتی از این سه واژه وجود دارد، اما در متمم سعی می‌کنیم تا حد امکان، این واژه‌ها را با همان شکلی که پل اکمن به آنها توجه داشته مورد استفاده قرار دهیم.
احساسات یا Feelings میتوانند ضعیف باشند و بروز بیرونی نداشته باشند. اما وقتی شدید‌تر شدند و حوزه آنها به بروز بیرونی کشیده شد، آن را هیجان یا Emotion می‌نامیم (خود لغت Emotion هم از ریشه Motion یا حرکت است). وقتی دوام آنها طولانی‌تر شد به تدریج به خُلق یا Mood تبدیل می‌شوند.
شاید بتوان گفت واژه ناراحتی معمولاً به عنوان یک احساس، غم به عنوان یک هیجان و اندوه به عنوان یک خُلق، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین شادی بیشتر به عنوان یک احساس، خوشحالی به عنوان یک هیجان و شادمانی به عنوان یک Mood یا خُلق به کار می‌رود. البته از آنجا که تقسیم بندی سه گانه با این دقت، توسط اکثر ما مورد توجه قرار نمی‌گیرد، ممکن است همچنان تعابیر و تفاسیر مختلفی از این واژه‌ها قابل بیان باشد.
برای یادگیری این علائم و به کار گیری آنها نمی‌توان به سرعت عمل کرد. باید به تدریج آنها را بیاموزیم و در چهره‌ی دیگران ردیابی کنیم. در آینده در سری ارتباطات و مذاکره، به جزییات کامل این نکات خواهیم پرداخت و با یکدیگر تشحیص دقیق علائم چهره در ارتباطات و مذاکره را خواهیم آموخت.
شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.
برخی از دوستان متممی که به این درس علاقه مندند: , , , ,
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری ارتباطات غیر کلامی و زبان بدن به شما پیشنهاد می‌کند:
- ارتباط غیرکلامی در مذاکره و زندگی روزمره
- زبان بدن و ارتباط غیرکلامی را با چه هدفی یاد بگیریم؟
- چند نکته درباره تحلیل زبان بدن در جلسات مذاکره
- ارتباطات غیرکلامی و زبان بدن در فرهنگ های مختلف
- آموزش زبان بدن در مذاکره
- ارتباط چشمی – پیام و زبان حرکات چشم
- تاثیرگذاری اولیه یا First Impression
- علائم چهره در ارتباطات و مذاکره
- پل اکمن (پاول اکمن) | هفت احساس پایه انسان
- فیلم آموزشی زبان بدن، علائم چهره و بروز احساسات
- رابطه چشمی و پیامهای چشمهای ما
- شناخت و تحلیل احساسات از طریق زبان بدن و علائم چهره
- دکتر آلبرت محرابیان از پیشتازان و قربانیان زبان بدن
- تفاوت زبان بدن زنان و مردان
- آیا زنان احساساتی تر هستند؟
- آموزش تصویری زبان بدن | استفاده از حرکات دست
- زبان بدن در فضاهای محدود: بی توجهی مودبانه یا بی توجهی مدنی
- فهرست مقالات و منابع مرتبط با زبان بدن و ارتباطات غیرکلامی
- کتاب زبان بدن و ارتباطات غیرکلامی (با مرور و خلاصه)
- ادوارد هال و ارتباطات میان فرهنگی
چند مطلب پیشنهادی:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با درج نام کاربری و ایمیل خود می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : محسن نوری
فکر میکنم تمرین و تمرکز خیلی زیادی لازم باشه تا به این حد از تخصص برسیم که در حین مذاکره علاوه بر تمرکز روی مباحث به زبان بدن و علائم چهره هم توجه کنیم.
بعضا دیدم اساتید زبان بدنی که انقدر روی زبان بدن خودشون و طرف مقابلشون متمرکز شدند که حرفشون یادشون رفته یا در فن بیان به شدت ضعیف برخورد کردند. در مجموع فکر میکنم دانستن و تمرین این علائم خوب باشه اما تمرکز بیش از حد روی این علائم باعث میشه تمرکز ما در خیلی جاهای دیگه از بین بره.