تعریف برونگرایی چیست؟ شخصیت برونگرا چه ویژگی هایی دارد؟

کسانی که می‌خواهند از مدل پنج عاملی شخصیت برای تحلیل رفتارها و شناخت شخصیت دیگران و پیش‌بینی رفتار آن‌ها استفاده کنند، احتمالاً در میان این پنج عامل، با برونگرایی بیش از سایر عوامل چالش خواهند داشت.

خصوصاً این‌که تصویر ذهنی اغلب مردم از برونگرایی همان چیزی است که در مدل‌های تیپ شناسی مانند MBTI مطرح می‌شود.

مدل‌های تیپ‌شناسی بنا بر ماهیت خود (که باید به هر کس بگویند در چه تیپ و دسته‌ای قرار می‌گیرد) معیارهایی بسیار ساده سنجش برونگرایی مطرح می‌کنند و در نهایت، فرد را در یکی از دو گروه برون گرا یا درونگرا طبقه‌بندی می‌کنند.

این شکل از تعریف برونگرایی (و به تبع آن درون‌گرایی) بسیار به کاربرد روزانه‌ی این واژه‌ها هم نزدیک است. به همین علت، ما به سادگی آن‌ها را درک می‌کنیم و با این اصطلاحات کنار می‌آییم.

با توجه به این شناخت فراگیر از اصطلاح برون گرایی، ما هم در ابتدا تعریف عمومی برونگرایی در MBTI را مرور می‌کنیم و سپس به سراغ مدل اصلی مورد بحث خود (برونگرایی در BIG-5) می‌رویم تا ببینیم در آن‌جا، برونگرایی چیست و به چه معنی است.

بنیاد مایرز بریگز برای تفکیک انسانها به دو تیپ درونگرا و برونگرا از پرسشی ساده و کلیدی استفاده می‌کند(+):

در آزمون MBTI سوالات دیگری هم که در قالب پرسشنامه برای طبقه بندی انسان‌ها در دو دسته‌ی درونگرا و برونگرا مورد استفاده قرار می‌گیرند، به نوعی حول همین سوال کلیدی شکل گرفته‌اند و می‌کوشند به پاسخ دهنده کمک کنند که پاسخ این سوال را به شکلی بهتر و دقیق‌تر بیابد (+).

اگر از افراد سطحی بگذریم که برونگرایی را در پرحرفی و درونگرایی را در کم حرفی یا خجالتی بودن خلاصه می‌کنند، باید بگوییم که MBTI با سوالاتی که در پرسشنامه‌ی خود مطرح می‌کند، مفهوم پردازی دو اصطلاح درونگرایی و برونگرایی را به شکلی شفاف و مشخص انجام داده است.

اما مشکل از جایی آغاز می‌شود که ما فکر کنیم اصطلاح برونگرایی در هر جا و هر شرایطی که مطرح شد، دقیقاً به همان معنایی است که ما می‌شناسیم و در MBTI آموخته‌ایم.

تفاوت معنی برونگرایی در MBTI و Big-5 چیست؟

مهم‌ترین تفاوت میان برونگرایی در MBTI و برونگرایی در Big-5 (یا FFM) این است که در MBTI ما از یک تیپ (دسته‌بندی دوگانه) حرف می‌زنیم و در مدل پنج عاملی (Big-5) از یک طیف.

اگر به استعاره‌ی زیر توجه کنید، تفاوت معنی برونگرا در این دو نگرش را بهتر درک خواهید کرد:

به عبارت دیگر، همان‌طور که ما فردِ بی‌قد نداریم و همه قد مشخص دارند، در مدل پنج عاملی، ما شخص درونگرا هم نداریم. بلکه فقط از برونگرایی حرف می‌زنیم و میزان آن را در افراد مختلف، می‌سنجیم و برآورد می‌کنیم.

ضمن این‌که برونگرایی هم در این‌جا به ترجیح دنیای بیرونی محدود نیست و مولفه‌های متعددی را در برمی‌گیرد.

نمونه سوالات سنجش برونگرایی در مدل Big-5

در معرفی مدل پنج عاملی شخصیت توضیح دادیم که اصطلاح مدل پنج عاملی (Five Factor Model یا FFM) به یک مدل مشخص اشاره ندارد. بلکه مجموعه‌ای از مدل‌های شخصیت شناسی صفاتی وجود دارند که توسط افراد مختلف استخراج و طراحی شده‌اند و تقریباً همه به مقصد مشابهی رسیده‌اند (این‌که می‌توان صفات شخصیتی را به پنج دسته‌ی کلی تقسیم کرد).

آن‌چه در ادامه می‌بینید، نمونه‌ای از سوال‌های سنجش برونگرایی است که در مدل پنج عاملی کاستا و مک‌کرای (Costa & McCrae) مورد استفاده قرار می‌گیرد:

آیا واقعاً اسم همه‌ی این‌ها برونگرایی است؟

کسانی که برای نخستین بار با مدل پنج‌عاملی آشنا می‌شوند، معمولاً در این مرحله می‌پرسند که: «واقعاً همه‌ی این‌ها مصداق برونگرایی هستند؟».

چرا باید چنین مجموعه‌ی پراکنده‌ای از صفات و ویژگی‌ها را برونگرایی بنامیم؟

این سوال، منطقی است و اصلاً عجیب نیست اگر در ذهن شما هم چنین سوالی شکل گرفته باشد. چون چنین ابهامی معمولاً در مورد روش‌های تجزیه و تحلیل عاملی (Factor Analysis) به وجود می‌آید.

توضیح زیر به شما کمک می‌کند علت این وضعیت را بهتر درک کنید:

شاخص E به چه کار می‌آید؟

حتی اگر توضیحات بالا را پذیرفته باشید،‌ در این مرحله سوال دیگری برایتان به وجود خواهد آمد: شاخص E با این حجم از تنوع و پراکندگی ویژگی‌ها، به چه کار می‌‌آید؟

شاخصی که از شوق سوار شدن بر چرخ و فلک (E5) تا مثلاً جرأت دفاع از خواسته‌های خود در یک جلسه (E3) را پوشش می‌دهد.

در این‌جا لازم است دوباره به تعریف شخصیت و یکی از ریشه‌های اصلی دانش شخصیت شناسی فکر کنید: «شخصیت شناسی در جستجوی تفاوت‌های فردی میان انسان‌ها و پیش‌بینی رفتار آن‌ها در شرایط مختلف، بر اساس ویژگی‌های شخصیتی‌شان است.»

دانش شخصیت‌شناسی به دنبال فاکتورهایی است که بر اساس آن‌ها، بتواند مثلاً:

• پیش‌بینی کند که فرد در کدام موقعیت‌های شغلی می‌تواند موفق‌تر باشد یا رضایت شغلی بیشتری را تجربه کند.
• پیش‌بینی کند که کدام تفاوت‌ها می‌توانند ریشه‌ی شکل‌گیری و تقویت تعارض در کار تیمی باشند.
• پیش‌بینی کند که فرد در مذاکره، به سراغ کدام الگوهای رفتاری می‌رود و به رفتارهای طرف مقابل، چگونه پاسخ می‌دهد.

برای دانش شخصیت شناسی، مهم نیست که این صفت‌ها، چه نامیده می‌شوند؛ بلکه مهم است که این صفت‌ها بتوانند به تحلیل و شناخت و پیش‌بینی رفتارها و انتخاب‌های افراد کمک کنند.

ویژگی E و شش شاخه‌ی زیرمجموعه‌ی آن (که می‌توانید کل آن‌ها را در کنار هم Extraversion یا هر چیز دیگری که دوست دارید بنامید) مانند چهار مولفه‌ی دیگر در Big-5 نشان داده‌اند که می‌توانند در زندگی شخصی و محیط کسب و کار، شاخص پیش‌بینی‌کننده‌‌ی نسبتاً قدرتمندی برای تحلیل و پیش‌بینی رفتارهای دیگران باشند.

به همین علت در مقایسه با انواع مد‌ل‌های دیگری که در این زمینه به وجود آمده‌اند، Big-5 یا FFM از اقبال بیشتری برخوردار شده است.

همه‌ی هدف تمرین فوق این است که تصویری از آنچه در BIG-5 به عنوان برونگرایی مطرح می‌شود در ذهن ما شکل بگیرد و فاصله‌ی آن را با مفهوم رایج از برونگرایی در مدل‌های دیگر، درک کنیم.

[ منبع برای مطالعه‌ی بیشتر: The Concept of Extraversion ]

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری شخصیت شناسی به شما پیشنهاد می‌کند: