چند کتاب در مورد هدف و هدف گذاری | معرفی بهترین کتاب های هدف گذاری (با رویکرد علمی)

کتاب نظریه هدف گذاری

در بسیاری از موضوعات مدیریت و توسعه فردی نمی‌توان به سادگی دربارهٔ «بهترین کتاب» صحبت کرد. مثلاً نمی‌توانیم بگوییم یک کتاب مشخص دقیقاً بهترین کتاب درباره استراتژی است. یا این که کتاب دیگری دقیقاً بهترین کتاب درباره مدیریت منابع انسانی است (نهایتاً می‌توانیم بگوییم «یکی از بهترین کتابها»).

اما درباره هدف گذاری وضع فرق می‌کند. چون اگر کسی در پی بهترین کتاب هدف گذاری (البته با رویکرد علمی – پژوهشی) باشد، تکلیف تقریباً مشخص است. او باید به سراغ کتاب نظریه هدف گذاری لاک و لیثام (لاتهام) برود (New Developments in Goal Setting and Task Performance).

این حرف به آن معنا نیست که هیچ نظریه‌پرداز دیگری در حوزه هدف گذاری وجود ندارد و یا این که همهٔ کتابهای دیگر، معمولی و ضعیف هستند. اما کتاب نظریه هدف گذاری، به عللی که در معرفی تفصیلی آن گفته‌ایم، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

معرفی کتاب نظریه هدف گذاری

کتاب روانشناسی فکر کردن به آینده

هدف گذاری یعنی فکر کردن به آینده. اگر قرار باشد فقط به گذشته یا نهایتاً به همین لحظه فکر کنیم، به تعیین هدف نیاز نداریم.

بر این اساس، اگر کسی می‌خواهد مفهوم هدف را بفهمد و هدف گذاری را به شکل عمیق و علمی بیاموزد، لازم است بداند مغز ما انسان‌ها چگونه به آینده فکر می‌کند؟ به عبارت دیگر، آینده برای ما به چه معناست و تصویری که از آینده در مغز خود می‌سازیم، چگونه بر رفتارها و انتخاب‌های امروز ما تأثیر می‌گذارد؟

این بحث یکی از زیرمجموعه‌های مهم روانشناسی شناختی است که از آن با عنوان «روانشناسی فکر کردن به آینده» یاد می‌شود. دانشمندان بسیاری دربارهٔ این بخش از روانشناسی کار کرده‌اند که گابریل اوتینگن (Gabriel Oettingen) و پیتر گالویتزر (Peter Gollwitzer) دو تن از سرشناس‌ترین آن‌ها هستند.

این دو نفر به همراه تیمور سوین‌سر (Timur Sevincer) سرپرستی تألیف و تدوین کتابی را بر عهده گرفته‌‌اند که مهم‌ترین و معتبرترین مرجع علمی دربارهٔ روانشناسی آینده محسوب می‌شود. عنوان کتاب هم دقیقاً همین است.

معرفی کتاب روانشناسی فکر کردن به آینده

کتاب انگیزش و هیجان جان مارشال ریو

در میان نویسندگان کتابهای دانشگاهی، گاهی افرادی را می‌بینید که بخش مهمی از زندگی آکادمیک خود را صرف تولید، عرضه و به‌روز کردن یک کتاب مرجع تخصصی در حوزه‌ی خود می‌کنند. فیلیپ کاتلر با کتاب مدیریت بازاریابی خود، اِفرِیم توربان با کتاب تجارت الکترونیک و استیفن رابینز با کتاب مدیریت رفتار سازمانی چنین کرده‌اند.

جان مارشال ریو (Johnmarshall Reeve) که در ایران معمولاً به نام مارشال ریو شناخته می‌شود نیز، به این گروه از نویسندگان تعلق دارد. کتاب Understanding Motivation and Emotion او که در ایران با عنوان «انگیزش و هیجان» شناخته می‌شود، تا کنون هفت بار ویرایش شده و هر بار، مطالب بسیار ارزشمندی به آن افزوده شده و مطالعات و تحقیقات قبلی مورد اشاره در کتاب نیز،‌ بسته به نیاز به روز می‌شود.

مارشال ریو، کتاب خود را – در آخرین ویرایش – به چهار بخش اصلی به شرح زیر تقسیم کرده است: «نیازهای انسان»، «جنبه‌های شناختی انگیزش»، «هیجانات» و «بحث‌های کاربردی درباره انگیزش و هیجان».

معرفی کتاب انگیزش و هیجان

کتاب تست مارشمالو

هر کس بخواهد چند کتاب معروف دربارهٔ قدرت اراده نام ببرد، احتمالاً کتاب تست مارشمالو نوشتهٔ والتر میشل را هم در فهرست کتابهای خود خواهند گنجاند (قاعدتاً کتاب قدرت اراده نوشته روی باومایستر هم در چنین فهرستی قرار می‌گیرد؛ شاید بالاتر از کتاب میشل).

والتر میشل با سلسله آزمایش‌های مارشمالو که در دههٔ شصت و هفتاد میلادی روی کودکان انجام داد، و نزدیک دویست مقاله‌ای که با همکاری دیگران در ادامهٔ این تست منتشر کرد، یکی از نام‌های مشهور در حوزهٔ خودکنترلی محسوب می‌شود.

اما میشل کمی بدشانس بود و انتشار کتابش تقریباً با دورانی که تکرارپذیری بسیاری از آزمون های روانشناختی گرفتار تردید شدند، همراه شد (بخشی از اعتبار تست مارشمالو هم با مطالعات بعدی زیر سوال رفته بود). با این حال، هنوز هم این کتاب را می‌توان یکی از کتاب های مفید برای مطالعه دانست و حتی بسیاری از کتاب های روانشناسی دانشگاهی هم، حتی اگر به نقد، از آن نام می‌برند و به آن اشاره می‌کنند (کتابی نیست که به سادگی بتوان آن را نادیده گرفت).

ما در متمم مشخصاً این کتاب را معرفی نکرده‌ایم. اما به آزمایش مارشمالو پرداخته و در حاشیهٔ آن، به محتوای این کتاب هم اشاره کرده‌ایم.

معرفی آزمایش مارشمالو

[ درس مرتبط در متمم: انضباط شخصی ]

کتاب نظریه خودتعیین‌گری

نظریه خودتعیین گری که حدود نیم‌قرن از عمر آن می‌گذرد، یکی از نظریه‌های شناخته‌شده و پرکاربرد در زمینهٔ انگیزش و هدف گذاری است که به این دو حوزه محدود نمانده و به‌تدریج توانسته جای خود را در بسیاری از رشته‌های مرتبط با روانشناسی و علوم انسانی باز کند.

این کتاب یکی از منابع اصلی متمم در تدوین دوره هدف گذاری حرفه ای است و در فایل صوتی هدف گذاری هم بارها ببه آن اشاره شده است (چون از آن می‌توان برای ارزیابی و تحلیل اهداف استفاده کرد).

یکی از معتبرترین منابع (یا دقیقاً‌: معتبرترین منبع) دربارهٔ نظریه خودتعیین گری کتاب نظریه خودتعیین گری نوشتهٔ ریچارد رایان و ادوارد دسی، دو بنیان‌گذار این نظریه است.

ما با توجه به سرفصل‌های درسی متمم، این کتاب را در فهرست بهترین کتاب های هدف گذاری قرار داده‌ایم. اما حتی اگر در پی هدف‌گذاری نیستید و حوزهٔ تخصصی‌تان کوچینگ، منتورینگ، رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی است، هم‌چنان این کتاب روانشناسی معتبر می‌تواند منبعی ارزشمند برای شما باشد.

معرفی کتاب نظریه خودتعیین گری

[ درس مرتبط در متمم: نظریه خودتعیین گری ]