کتاب جهان مکتوب | چگونه ادبیات به تاریخ شکل داد؟

۶ نظر برای کتاب جهان مکتوب | چگونه ادبیات به تاریخ شکل داد؟

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : گروه متمم



کاملاً درست است که یکی از معانی Literature را می‌توان Written Work در نظر گرفت. ما هم در درس سواد چیست به همین معنا اشاره کرده‌ایم. به همین علت برای توصیف افراد باسواد نیز از واژهٔ Literate استفاده می‌کنند.

اما موضوع این است که اگر نویسنده بخواهد به اعتبار این‌که در دیکشنری شما چه نوشته شده، در کتابش Literature را تعریف نکند، منطقی نیست. 

این کار نویسنده از دو نظر ضعف دارد:

۱) نویسندگان موظف هستند واژگان اصلی و اصطلاحات کلیدی متن خود را تعریف کنند. همهٔ ما می‌دانیم «مردم» یعنی چه. اما کتابهایی که دربارهٔ «مردم‌شناسی» نوشته می‌شوند، ابتدا اصطلاح «مردم» را تعریف می‌کنند. هم‌چنین کتابهایی که دربارهٔ «تاریخ تمدن» نوشته می‌شوند، ابتدا فصلی را به تعریف تمدن اختصاص می‌دهند. نویسنده‌ای که می‌خواهد دربارهٔ تأثیر ادبیات بر تاریخ بنویسد، موظف است ادبیات را تعریف کند (آن‌ هم با استناد به منبعی فراتر از دیکشنری؛ چون متن، تخصصی است).

به عنوان مثالی ساده، نویسنده کتب مقدس ادیان مختلف را هم شامل ادبیات (آن هم نه ادبیات غیرداستانی) دانسته است. در حالی که ممکن است افراد مذهبی - حتی اگر Literature را معادل مکتوبات فرض کنند - حاضر نباشند کتب مذهبی را مصداق Literature بگیرند.

۲) مشخصاً آن‌چه از متن برمی‌آید این است که نویسنده Literature را اغلب (نه همیشه) معادل ادبیات (آن‌ هم به معنای فاخر آن) در نظر گرفته است. چنان‌که در آغاز کتاب به این اشاره می‌کند که فضانوردان درس فنی خوانده بودند. اما نهایتاً برای توصیف فضا دست به دامن ادبیات شدند.

جای دیگری هم توضیح می‌دهد که محل تلاقی داستان و نگارش، ادبیات است. اشاره به آثار کسانی مثل سروانتس و رولینگ هم نشان می‌دهد که در بخش‌ بزرگی از کتاب، دقیقاً ادبیات را به رایج‌ترین معنای آن به‌کار برده است. اما در بخش‌های دیگر، فراموش کرده و چارچوب دیگری را برگزیده است.

این ضعف بزرگ در کتاب‌هایی که نویسنده فیش‌‌برداری‌های فراوان کرده و سپس خواسته همه را زیر یک عنوان بگنجاند، پیش می‌آید. اما حداقل کاری که نویسنده می‌تواند انجام دهد این است که وقتی متن نهایی شد، با ادعایی نادرست بر روی جلد، این ضعف را پررنگ‌تر نکند.

 

علاوه بر این دو نکته، مسئلهٔ مهم دیگری هم وجود دارد و آن این است که نویسنده نباید به آن‌چه در دیکشنری شما آمده تکیه کند. چه‌بسا فرد دیگری دیکشنری دیگری داشته باشد و چیز دیگری در آن نوشته شده باشد. ضمن این‌که با همین استدلال، تقریباً هر چه در کتاب می‌آید زاید است. چون در جای دیگری آمده است. کار نویسنده «تألیف» است؛ یعنی ایجاد انس و الفت میان مطالب و کنار هم قرار دادن آن‌ها.

نویسنده باید از بین صدها تعریف که از Literature وجود دارد یکی را برگزیند و توضیح دهد که کدام را انتخاب کرده است. سپس از بین انواع روایاتی که از رویدادهای تاریخی وجود دارد، تعدادی را که مناسب‌تر و معتبرتر و هم‌خوان‌تر می‌داند انتخاب کند و کنار هم قرار دهد و به این شیوه، تصویری بزرگ‌تر و قابل‌فهم‌تر پیش روی مخاطب قرار دهد. 

‌
خوانندهٔ سخت‌گیر از پوکنر انتظار دارد در چنین کتابی، حداقل پنج یا ده تعریف از ادبیات از منابع مختلف نقل کند و بگوید کدام را انتخاب کرده و سپس بر آن اساس، باقی متن را بخواند.

خوانندهٔ سهل‌گیر می‌تواند بگوید هیچ تعریف دیگری نقل نکن. فقط بگو منظور خودت از این اصطلاح چیست.

اما این‌که نویسنده صرفاً داستان‌ها را به هم بچسباند و اثری دربارهٔ تاریخ ادبیات بنویسد، اما فراموش کند که بگوید منظورش از ادبیات چیست، ضعف کوچکی نیست.

1. فرهاد قائمی گفت:

   ۱۹ دیدگاه | ۱۷۰ روز همراه متمم | لینک این دیدگاه
   

   نویسنده این کتاب بیان شده که استاد ادبیات تطبیقی است. جهت استحضار این نوع ادبیات شاخه ای از ادبیات است که به مقایسه و اثرگذاری ادبیات ملل مختلف بر یکدیگر می پردازه مثلاً اثر حافظ بر گوته.
   در جای دیگه ای از متن به مانیفست اشاره شده که به معنای بیانیه و مرام نامه است. گفتم شاید چند نفری با این واژه ها مهجور باشند.

   برای پاسخ دادن وارد شوید
2. محدثه فرسادکیا گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۱ درس)

   ۱۰۰ دیدگاه | ۷۸۸ روز همراه متمم | لینک این دیدگاه
   

   حالا ناگهان همه می‌توانند نویسنده شوند و از طریق شبکه‌های اجتماعی خوانندگانی پیدا کنند. سایر نویسندگان نگران آن هستند که در آینده به تولیدکنندگان محتوا بدل خواهند شد و آثارشان دیگر نه به‌عنوان آفریده‌های اصیل ذهن‌های مستقل، بلکه همچون شکلی از خدمت‌رسانی به مشتری قلمداد خواهند شد که برای برطرف‌کردن تقاضایی خاص طراحی شده‌اند.

   از این تیکه خیلی خوشم اومد و من رو به فکر فرو برد.
   به نوعی داره برعکس شروع ماجرا میشه که با کتابت ارباب و دیوان سالار بودن.

   برای پاسخ دادن وارد شوید
3. مصطفا خوش خلق گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۲ درس)

   ۲۴۴ دیدگاه | ۲۸۱۶ روز همراه متمم | لینک این دیدگاه
   

   به نظرم با توجه به توضیحات خوبی که متمم درباره این کتاب برای ما مهیا و ارائه کرد، میتوانیم کتاب را با ذهنیت مناسب و آگاهی بیشتری بگیریم و بخوانیم و از محتوای آن استفاده کنیم. با زحمتی که نویسنده آگاه و دوست داشتنی این مطلب متمم، به منظور نقد مختصر و مفید کتاب انجام داده و در اختیارمان قرار داده است، ما ویژگی های مثبت کتاب را می دانیم و در عین حال به نقایص و نواقص کتاب آگاه تریم. انتظاراتمان از کتاب تعدیل شده و با آگاهی بیشتری می توانیم به سراغ کتاب برویم.
   این درس اگرچه در قالب پاراگراف های فارسی ارائه شده است ولی میتواند برای ما نمونه ای از رویکرد نقادانه مفید و راه گشا نسبت به متن ها، گفته ها و اندیشه ها باشد. با نقد کتاب می توانیم به لایه های زیرین و نامحسوس محتوای کتاب وارد شویم و نسبت به این لایه های معنایی هم آگاهی یابیم.  نقد کتاب واسطه کسب این آگاهی است و منتقدین آگاه میتوانند آفریننده چنین نقدها و زمینه ساز مواجهه آگاهانه ما با متن ها و کتاب ها باشند.
   چه خوب است که در کنار نام کتاب ها و نویسندگان، قدر منتقدان کتاب را هم بدانیم به خصوص کسانی که این زحمت را می کشند و متن هایی راه گشا و چشم گشا درباره کتاب ها برایمان می نویسند. خواندن متن ها و مقالات درباره معرفی و نقد و بررسی کتاب ها به نوعی ترویج کتاب و کتابخوانی و اندیشه ورزی است و فقط به مدد اهل قلم شدنی و دست یافتنی است. خلق و انشای چنین متن هایی حاصل گذراندن عمر با کتاب هاست و البته تفکر و تامل درباره کتاب ها. لذا این متن ها برای اهالی کتاب نیز بسیار ارزشمند هستند و با معیارهای مادی قابل سنجش نیستند.
   پینوشت:
   در کتاب «کتاب پژوهی» نوشته محمد اسفندیاری و در مقاله ای با نام «حقوق خواننده» نکاتی را درباره لزوم رعایت حقوق خوانندگان توسط نویسندگان و ناشران خوانده بودم که با خواندن نقدهای متمم درباره این کتاب به یاد آن حقوق افتادم. در مقالات آن کتاب توضیحاتی هم درباره کاستی ها و نادرستی های کتاب ها داده شده بود که به نظرم نقد متمم بر کتاب جهان مکتوب، نمونه خوبی درباره بیان نقادانه کاستی ها و نادرستی های یک کتاب بود. سپاس از متمم و نویسندگانش.
   پایان سخن: نقد آگاهانه و باکیفیت کتاب ها، نمونه خوبی از ارزش آفرینی در عرصه علم و فرهنگ و زمینه ساز تعالی حیات انسانی است.

   برای پاسخ دادن وارد شوید
4. ابراهیم صیادی گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۶ درس)

   ۳۵۰ دیدگاه | ۳۲۴۴ روز همراه متمم | لینک این دیدگاه
   

   بنده فقط یک میکرو دیدگاه در مورد این قسمت از متن دارم:

   «این ضعف بزرگ در تمام متن کتاب هم ادامه یافته است. نویسنده در هر صفحه از کتاب، کلمهٔ Literature (ادبیات) را به معنای متفاوتی به کار برده است و چنین اشتباه بدی برای کتابی که موضوع آن دقیقاً ادبیات است، خوشایند نیست.»

   اولین کلمات در تعریف و توضیح Literature در دیکشنری هایی که دیدم،  written works است. اشاره به ادبیات و اثر هنری نوشتاری و شعر در بخش دوم و تکمیلی تعریف آماده است. شاید اثر مکتوب «ماندگار» مدنظر نویسنده بوده باشد. این واژه مترادف های زیادی هم دارد که از جمله:

   Printed works 

   Published works 

   Writings

    

   برای پاسخ دادن وارد شوید
   • گروه متمم گفت:

     ۶۷۷ دیدگاه | | لینک این دیدگاه
     

     کاملاً درست است که یکی از معانی Literature را می‌توان Written Work در نظر گرفت. ما هم در درس سواد چیست به همین معنا اشاره کرده‌ایم. به همین علت برای توصیف افراد باسواد نیز از واژهٔ Literate استفاده می‌کنند.

     اما موضوع این است که اگر نویسنده بخواهد به اعتبار این‌که در دیکشنری شما چه نوشته شده، در کتابش Literature را تعریف نکند، منطقی نیست. 

     این کار نویسنده از دو نظر ضعف دارد:

     ۱) نویسندگان موظف هستند واژگان اصلی و اصطلاحات کلیدی متن خود را تعریف کنند. همهٔ ما می‌دانیم «مردم» یعنی چه. اما کتابهایی که دربارهٔ «مردم‌شناسی» نوشته می‌شوند، ابتدا اصطلاح «مردم» را تعریف می‌کنند. هم‌چنین کتابهایی که دربارهٔ «تاریخ تمدن» نوشته می‌شوند، ابتدا فصلی را به تعریف تمدن اختصاص می‌دهند. نویسنده‌ای که می‌خواهد دربارهٔ تأثیر ادبیات بر تاریخ بنویسد، موظف است ادبیات را تعریف کند (آن‌ هم با استناد به منبعی فراتر از دیکشنری؛ چون متن، تخصصی است).

     به عنوان مثالی ساده، نویسنده کتب مقدس ادیان مختلف را هم شامل ادبیات (آن هم نه ادبیات غیرداستانی) دانسته است. در حالی که ممکن است افراد مذهبی – حتی اگر Literature را معادل مکتوبات فرض کنند – حاضر نباشند کتب مذهبی را مصداق Literature بگیرند.

     ۲) مشخصاً آن‌چه از متن برمی‌آید این است که نویسنده Literature را اغلب (نه همیشه) معادل ادبیات (آن‌ هم به معنای فاخر آن) در نظر گرفته است. چنان‌که در آغاز کتاب به این اشاره می‌کند که فضانوردان درس فنی خوانده بودند. اما نهایتاً برای توصیف فضا دست به دامن ادبیات شدند.

     جای دیگری هم توضیح می‌دهد که محل تلاقی داستان و نگارش، ادبیات است. اشاره به آثار کسانی مثل سروانتس و رولینگ هم نشان می‌دهد که در بخش‌ بزرگی از کتاب، دقیقاً ادبیات را به رایج‌ترین معنای آن به‌کار برده است. اما در بخش‌های دیگر، فراموش کرده و چارچوب دیگری را برگزیده است.

     این ضعف بزرگ در کتاب‌هایی که نویسنده فیش‌‌برداری‌های فراوان کرده و سپس خواسته همه را زیر یک عنوان بگنجاند، پیش می‌آید. اما حداقل کاری که نویسنده می‌تواند انجام دهد این است که وقتی متن نهایی شد، با ادعایی نادرست بر روی جلد، این ضعف را پررنگ‌تر نکند.

      

     علاوه بر این دو نکته، مسئلهٔ مهم دیگری هم وجود دارد و آن این است که نویسنده نباید به آن‌چه در دیکشنری شما آمده تکیه کند. چه‌بسا فرد دیگری دیکشنری دیگری داشته باشد و چیز دیگری در آن نوشته شده باشد. ضمن این‌که با همین استدلال، تقریباً هر چه در کتاب می‌آید زاید است. چون در جای دیگری آمده است. کار نویسنده «تألیف» است؛ یعنی ایجاد انس و الفت میان مطالب و کنار هم قرار دادن آن‌ها.

     نویسنده باید از بین صدها تعریف که از Literature وجود دارد یکی را برگزیند و توضیح دهد که کدام را انتخاب کرده است. سپس از بین انواع روایاتی که از رویدادهای تاریخی وجود دارد، تعدادی را که مناسب‌تر و معتبرتر و هم‌خوان‌تر می‌داند انتخاب کند و کنار هم قرار دهد و به این شیوه، تصویری بزرگ‌تر و قابل‌فهم‌تر پیش روی مخاطب قرار دهد. 

     ‌
     خوانندهٔ سخت‌گیر از پوکنر انتظار دارد در چنین کتابی، حداقل پنج یا ده تعریف از ادبیات از منابع مختلف نقل کند و بگوید کدام را انتخاب کرده و سپس بر آن اساس، باقی متن را بخواند.

     خوانندهٔ سهل‌گیر می‌تواند بگوید هیچ تعریف دیگری نقل نکن. فقط بگو منظور خودت از این اصطلاح چیست.

     اما این‌که نویسنده صرفاً داستان‌ها را به هم بچسباند و اثری دربارهٔ تاریخ ادبیات بنویسد، اما فراموش کند که بگوید منظورش از ادبیات چیست، ضعف کوچکی نیست.

     برای پاسخ دادن وارد شوید
5. علی کریمی گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۵ درس)

   ۷۴۳ دیدگاه | ۹۷۵ روز همراه متمم | لینک این دیدگاه
   

   اهمیت بسیار  بالای کلمات

   در این دیدگاه در مورد ((اهمیت بسیار بالای کلمات)) نوشته‌ام، برای کم حجم شدن متن و عدم آزار دوستان
    دیدگاه را دوباره اینجا نمی‌نویسم.

   اهمیت تفکر نقادانه

   در بخشی از متن درس، اشاره شده است
   سقراط با نوشتن مخالف بوده است.
   این موضوع، اهمیت تفکر نقادانه حتی در مقابل بزرگان را به ما نشان می‌دهد.

   وقتی که همه ما نویسنده‌ایم!

   محمدرضا عزیز در برای امیرمحمد قربانی: درباره‌ی زندگی در جهان مسطح (این پختستانِ جدید) مطالب آموزنده‌ای را بیان می‌کند
   دوستان اگر توانستند، تمام متن را بخوانند
   من در ادامه، صرفا بخشی از این متن را می‌آورم

   • خوشحال‌کننده است که تقریباً هر کسی می‌تواند روی صندلی دانشجوی پزشکی بنشیند.
   • نگران‌کننده است که تقریباً هر کسی می‌توان روی صندلی دانشجوی پزشکی بنشیند.
   • خوشحال‌کننده است که تقریباً هر کسی می‌تواند معلم شود.
   • نگران‌کننده است که تقریباً هر کسی می‌تواند معلم شود.
   • خوشحال‌کننده است که تقریباً هر کسی می‌تواند تا بالاترین مقام قدرتمندترین کشورهای جهان بالا برود.
   • نگران‌کننده است که تقریباً هر کسی می‌تواند تا بالاترین مقام قدرتمندترین کشورهای جهان بالا برود.
   • خوشحال‌کننده است که هر کسی می‌تواند یک رسانه باشد.
   • نگران‌کننده است که هر کسی می‌تواند یک رسانه باشد.
   • خوشحال‌کننده است که هر کسی حق رای دارد.
   • نگران‌کننده است که هر کسی حق رای دارد.

   برای پاسخ دادن وارد شوید