آدریان فرنهام | از روانشناسی پول تا رفتارشناسی در محیط کار
آیا تا به حال پیش آمده که احساس کنید تشابه اسمی در دنیای نشر زیاد است؟
مثلاً در یک کتابفروشی، کتاب جالبی دربارهٔ تاریخچه روانشناسی به چشمتان میخورد و نام نویسنده را میبینید و به خاطر میسپارید. در همان ردیف، کتاب دیگری دربارهٔ شخصیتشناسی با نام همان نویسنده آمده است. چند قدم آنطرفتر، یک کتاب دربارهٔ رهبری سازمانی میبینید. کتاب ساده، روان و در عین حال دقیق و علمی است. باز هم نام همان نویسنده روی جلد آمده است. کنار کتاب رهبری، کتابی دربارهٔ اخلاق کسبوکار قرار گرفته. عادی نیست. اما باز هم قابلدرک است. شخصیتشناسی و رفتار سازمانی چندان از یکدیگر بیگانه نیستند.
مشکل از جایی شروع میشود که در جای دیگری در همان کتابفروشی، کتابی دربارهٔ روانشناسی پول با نام همان نویسنده میبینید. کتاب دیگری هم دربارهٔ رفتار کودکان به عنوان مصرفکننده – موضوعی در قلمرو بازاریابی – از همان نویسنده به چشم میخورد. همهٔ اینها را هم که بپذیریم، قطعاً اگر نام همان نویسنده را روی جلد کتابی دربارهٔ جذابیت فیزیکی ببینیم و در کنارش، کتابی دربارهٔ زبان بدن هم با همان نویسنده باشد، مطمئن میشویم که ماجرا از جنس تشابه اسمی است.
صبر کنید! هنوز هم در تشابه اسمی تردید دارید؟
در بخش سیاسی، کتابی دربارهٔ جاسوسی است و در آن به روش و منش جاسوسها پرداخته شده است. فصل اول با حملهٔ روسیه به اوکراین آغاز میشود. در آنجا پوتین، جاسوسی با استعداد متوسط اما آموزشدیده معرفی میشود که توانسته به یکی از جایگاههای مهم قدرت دست پیدا کند. در بقیهٔ کتاب هم افراد دیگری معرفی و تحلیل میشوند که در سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی کار کردهاند. باز هم نام همان نویسنده روی جلد کتاب است.
دیگر وقتی کتابی دربارهٔ طب مکمل با نام همان نویسنده ببینید، حتی لازم نخواهید دانست به سراغ وب و جستجو در گوگل بروید. مشخصاً نام آدریان فرنهام (Adrian Furnham) در بین نویسندگان بسیار رایج است. وگرنه مگر میشود همهٔ این کتابها را از روانشناسی سازمانی تا روانشناسی پول، از زیبایی فیزیکی و جذابیت و زبان بدن تا طب مکمل، و از تا زیرآبزدن تا جاسوسی یک نفر نوشته باشد؟
چند نکته از زندگی آدریان فرنهام
آدریان فرنهام به نسبت کارهای فراوان، عمیق، متنوع و ارزشمندش، در میان ما ایرانیان کمتر شناخته شده است. او در سال ۱۹۵۳ در بندری در آفریقای جنوبی از خانوادهای انگلیسی به دنیا آمده. مادرش پرستار بوده و پدرش روزنامه منتشر میکرده است. چنان که خود میگوید، رفتارهای تکانشی را از مادرش به ارث برده و عشق به کتاب را از پدرش (+).
منطقهای که آدریان در آن به دنیا آمد و بزرگ شد، محل زندگی مهاجران بود. نروژیها، انگلیسیها و آلمانیهای فراوانی در آن ساکن بودند و در کنارشان، سوییسیها، لهستانیها و روسیهایی هم زندگی میکردند. مادر خود آدریان هم برای پزشکی روس به نام ریتنسکی کار میکرد؛ که البته نامش را به ریتن تغییر داده بود. تجربهٔ زندگی و رشد در محیطی با این حد از آمیختگیهای قومی و فرهنگی، به گسترش جهانبینی و افزایش عمق نگاه فرنهام کمک کرد. یکی از کتابهای بسیار قوی و موفق او به نام شوک فرهنگی (Culture Shock) دربارهٔ مواجه شدن مهاجران با فرهنگهای دیگر است. با اطمینان میتوان گفت اگر فرنهام خود چنان تجربهای نداشت، چنین کتابی تا این حد قوی و تأثیرگذار از آب در نمیآمد.
وقتی انجمن روانشناسی آمریکا نام او را به عنوان یکی از ۲۰۰ روانشناس برتر دوران مدرن در جهان اعلام کرد، در مصاحبهٔ کوتاهی از او پرسیدند: «آیا خاطرهای از گذشتههای دور دارید که فکر کنید در موفقیت امروز شما نقش داشته است؟» در پاسخ گفت (+): استاد راهنمایم به درستی قاعدهٔ «Publish or Perish» را به من تذکر داد [جملهای که معمولاً با بار معنایی منفی به کار میرود و معنایش این است که در محیط دانشگاهی، اگر میخواهی حذف و نابود نشوی، باید مدام مقالات جدید منتشر کنی].
نمیدانیم استاد راهنمای فرنهام دقیقاً به او چه گفته و چگونه او را ترسانده، اما هر چه گفته، حاصل این بوده که او تا کنون حدود ۹۵ کتاب و ۱۳۰۰ مقاله منتشر کرده است (+).
در مورد تحصیلات دانشگاهی فرنهام، همین کافی است که بگوییم علاوه بر کارشناسی لیبرال آرتز – که محتوای بینرشتهای دارد و به موضوعاتی مانند تاریخ، ادبیات، روانشناسی، جامعهشناسی و هنر میپردازد – سه مدرک کارشناسی ارشد و سه دکترا دریافت کرده است. از آنجا که تقریباً در همهٔ این رشتهها هم کتاب و مقاله نوشته، سخت است که او را به عنوان متخصص یک رشتهٔ مشخص معرفی کنند.
خودش هم اشاره میکند که برای دیگران دشوار است او را در طبقهبندیها جا دهند. گاهی به عنوان روانشناس سلامت، گاهی به عنوان متخصص اقتصاد رفتاری، گاه در جایگاه روانشناس اجتماعی و زمانی هم به عنوان متخصص رفتار سازمانی معرفی میشود. کسانی که او را میشناسند و آثارش را خواندهاند، احتمالاً ترجیح میدهند بگویند: «فرنهام، فرنهام است.» بیآنکه توضیح بیشتری به نامش بیفزایند.
حضور آدریان فرنهام در رسانهها
آدریان فرنهام، بر خلاف سایر بزرگان حوزه روانشناسی سازمانی و رفتار سازمانی، به فعالیت دانشگاهی اکتفا نکرده و در نشریات عمومی مانند فایننشیال تایمز، ساندی تایمز، گاردین و دیلی تلگراف نیز مقاله نوشته و مینویسد. برخی از مقالات و جستارهایی که در کتابهایش میبینیم، نسخهٔ اصلاحشده و تکمیلشدهٔ همان مقالات عمومی است.
فرنهام در سالهای اخیر هم به اندازهٔ گذشته پرکار بوده و مدام کتابهای تازه منتشر کرده است. اما ترجیحش این بوده که در شبکههای اجتماعی حضور جدی نداشته باشد. او یک اکانت توییتر نسبتاً خلوت با حدود ۲۵۰۰ فالوئر دارد که با فاصلهٔ زمانی زیاد توییتهایی منتشر میکند. توییتها هم معمولاً صرفاً لینکی به مقالات و مطالبی هستند که در نشریات دیگر منتشر کرده است. به عبارت دیگر، فرنهام، برخلاف بسیاری از کاربران توییتر، در هیچ موضوعی اظهارنظر تکجملهای و چندجملهای ندارد.
فرنهام و روانشناسی پول
با توجه به تنوع آثار و نوشتههای فرنهام، ما در درسهای مختلف متمم به سراغ او رفتهایم و میرویم.
یکی از بخشهایی که در آن از کارهای فرنهام بهره بردهایم، درسهای روانشناسی پول است. فرنهام جدا از مقالات و نوشتههای پراکنده، کتاب ارزشمندی هم با عنوان The New Psychology of Money دربارهٔ روانشناسی پول دارد که بسیار مفید و آموزنده است و از منابع معتبر این حوزه محسوب میشود:
او همچنین طراح پرسشنامهٔ MBBS هم هست. پرسشنامهای که به سنجش رفتار و نگرش انسانها در مواجهه با پول میپردازد.
جستارهای مدیریتی و روانشناسی فرنهام
در سالهای اخیر، جستارنویسی و جستارخوانی در کشور ما بسیار رواج یافته و کتابهای فراوانی، چه تألیف و چه ترجمه، از جنس مجموعه جستار منتشر میشوند. در متمم هم تعدادی از این نوع کتابها معرفی شدهاند (فهرست جستارهای معرفیشده).
اما به نظر میرسد در زبان فارسی، هنوز جستارهای با موضوع مدیریت و روانشناسی، به اندازهٔ کافی جای خود را باز نکردهاند. شاید از آن جهت که ارزش چنین جستارهایی به این است که نویسنده، متخصص و صاحبنظر هم باشد. و از سویی، نویسندهٔ متخصص ممکن است ترجیح دهد وارد مقولهٔ جستار – که سلیقهٔ شخصی را با موضوعات علمی میآمیزد – نشود.
فرنهام در این میان، از جمله نویسندگانی است که از جستارنویسی ابا ندارد. او در عین این که متنهای سنگین آکادمیک مینویسد و اساتید دانشگاههای جهان به کتابها و مقالاتش استناد میکنند، جستارهای فراوانی هم نوشته و نظر و برداشت شخصیاش را در حوزههای مختلف بیان کرده است.
سبک حرف زدن فرنهام در این نوع جستارها، با آدریان فرنهامی که در کتابهای دیگرش جزئیترین نتایج را هم با تکیه بر پژوهشهای رسمی و اعتبارسنجی آماری بیان میکند، فرق دارد. اما همین حرفها میتوانند بهانههای خوبی برای فکر کردن و حرف زدن باشند.
در آینده این نوع نوشتههای فرنهام را هم در متمم نقل خواهیم کرد.
شما با عضویت ویژه در متمم، میتوانید به درسها و آموزشهای بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:
موضوعات زیر، برخی از درسهایی هستند که در متمم آموزش داده میشوند:
دوره MBA (یادگیری منظم درسها)
استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی
فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی
توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی
کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما
عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی
مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مبانی روانشناسی پول به شما پیشنهاد میکند:
- دوره روانشناسی پول | اهمیت پول، معنای پول و مدیریت پول در زندگی
- برنامه ریزی مالی شخصی چیست؟ | مشاور مالی شخصی چه میکند؟
- اقتصاد رفتاری چیست؟ | دانش مالی رفتاری چه میگوید؟
- بررسی تصمیم گیری اقتصادی جانوران | میمونها و طوطیها
- مالی درمانی (Financial Therapy) چیست؟
- ریچارد تیلر (ریچارد تالر)
- آدریان فرنهام | از روانشناسی پول تا رفتارشناسی در محیط کار
- پرسشنامه MBBS آدریان فرنهام: سنجش نگرش پولی
- روانشناسی پول و رابطه پول و امنیت
- روانشناسی پول و بحث رابطه پول با تلاش و توانایی
- روانشناسی پول و وسواس پولی
- روانشناسی پول و تمایل به نگهداری پول
- روانشناسی پول و نگرش پولی و ناکافی بودن پول
- روانشناسی پول و رابطه پول و قدرت
- خرید تکانشی و انواع آن | تصمیم لحظهای برای خرید
- خرید درمانی: راهکاری برای بهبود ناراحتی و افسردگی؟
- مطالعه تکمیلی: انسان، حیوان اقتصادی نیست (دربارهی عدد ۱۳۷)
- مالیات بر گناه | آیا مالیات گناه میتواند یک راهکار اثربخش باشد؟
- حسابداری ذهنی چیست؟ | تعریف حسابداری ذهنی و چند مثال
- حسابداری ذهنی | فایل صوتی رایگان
- حسابداری ذهنی و روشهای خلاقانهی خود فریبی | دن اریلی
- پیش نویس پولی چیست؟ | Money Script
- کدام را انتخاب میکنید: به دست آوردن یا خرج کردن پول؟
- پیش نویس های پولی | اجتناب از پول و بحث دربارهٔ پول + پرسشنامه
- پیش نویس های پولی | تقدیس و پرستش پول + پرسشنامه
- پیش نویس های پولی | پول و جایگاه اجتماعی + پرسشنامه
- پیش نویس های پولی | نگهبان پول + پرسشنامه
- آیا میتوان از «ظرفیت پول داشتن» صحبت کرد؟
- پورتفولیو چیست؟ مدیریت پورتفولیو به چه معناست؟
- کتاب کج رفتاری (شکل گیری اقتصاد رفتاری) نوشته ریچارد تیلر
- کتاب دلارها و منطق ما (دن اریلی)
- کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر | دن اریلی
- درآمد پایه همگانی – شما آن را چگونه میبینید؟
- کتاب روانشناسی پول | آدریان فرنهام
- کتاب سقلمه (تلنگر) | طراحی محیط برای تأثیرگذاری روی انتخابها
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
۱۷ نظر برای آدریان فرنهام | از روانشناسی پول تا رفتارشناسی در محیط کار
آخرین کاربران ویژه متمم
ورود مریم عمرانیان و نگین صالحی و مسعود سامع به جمع کاربران ویژه متمم را خوشآمد میگوییم
دوستان برتر متممی در دو هفته اخیر
- محمدرضا ضامنی (۲۸۱ امتیاز)
- علی کریمی (۲۲۱ امتیاز)
- علی محمد افراسیابی (۱۵۰ امتیاز)
- چیمن (۱۴۵ امتیاز)
- محسن شیروانی (۱۲۹ امتیاز)
- مائده طبائیان (۱۲۴ امتیاز)
- مونا رضایی (۹۷ امتیاز)
- محمدرضا نظرآهاری (۹۶ امتیاز)
- مرضيه رفعتي (۸۲ امتیاز)
- استرآبادی (۷۰ امتیاز)
آخرین دیدگاهها
- یاسمن در درسهای پیتر دراکر: گذشته همیشه چراغ راه آینده نیست
- محمد ظهره وند در روانشناسی پول و بحث رابطه پول با تلاش و توانایی
- محمدرضا نظرآهاری در چه مدلی مفید است؟ (ویژگیهای یک مدل مفید)
- آرش در تعریف آسیب پذیری چیست؟ آیا باید بکوشیم آسیب ناپذیر باشیم؟
- جواد فیاضی در روشهای نادرست متممخوانی!
- محمد کهتویی در مدل ذهنی مبتنی بر حذف | «نوکاهی» هم به اندازهٔ «نوآوری» مهم است!
- hengam در یادداشت روزانه | تمرین گزارش روزانه در یک جمله!
- پوریـا پرهیـزکار در تبلیغات همسان (Native Ad) چیست و چه کاربردی دارد؟
- محمد ظهره وند در مصاحبه شغلی | سوالات مصاحبه استخدام فروشنده و کارشناس فروش
- چیمن در رید هافمن و مقاله در مورد شبکه های اجتماعی
- محمد حسن کاظمی در مدیریت هیجانات و پاسخهای احساسی با استفاده از تحلیل رفتار متقابل
- آرش در اعتمادسازی در رابطه | آشنایی با روش های جلب اعتماد
- صابر طهانی در یادداشت روزانه | تمرین گزارش روزانه در یک جمله!
- حبیب صادقی نژاد در فوبیای تصمیم گیری | ریشه تردید در تصمیم گیری
- جواد فیاضی در مهارت یادگیری، تکنیکها و روشهای یادگیری بهتر
- علی محمد افراسیابی در تعریف هدف چیست؟ | انواع هدف و چند مثال برای آنها
- محمد محسن حائری در کریس آرگریس و مهارت انجام کارهای مهم بیخاصیت
- آرشین 🏳️ در خطای هاله ای یا اثر هاله ای چیست و چه اثراتی ایجاد میکند؟
- امین در موفقیت شغلی | مراقب باشید به یک بولدوزر تبدیل نشوید
- زینب جلیلیان در یادگیری تطبیقی | فایل صوتی آموزشی
- صابر طهانی در یادداشت روزانه | تمرین گزارش روزانه در یک جمله!
- یونس شجاع در سبد مهارت چیست؟ | در مسیر رشد شخصی به سراغ یادگیری کدام مهارتها برویم؟
- سامان در مدل ذهنی و اهمیت شناخت آن (فایل صوتی)
- سامان در مدل ذهنی و کاربرد مدل ذهنی در مدیریت (نقشه راه درس)
- بهراد نیکپور در یادداشت روزانه | تمرین گزارش روزانه در یک جمله!
- حمید بخشی در یادداشت روزانه | تمرین گزارش روزانه در یک جمله!
- حمید بخشی در کتابهای سفید | محصولات پرفروشی که خالی از محتوا هستند
- حمید بخشی در دورهٔ آموزش فکر کردن به کمک نوشتن
- سبحان فتوحآبادی در دورهٔ آموزش فکر کردن به کمک نوشتن
- سیدمحمد در راهکارها را با توجه به محدوده اثر و افق زمانی آنها تحلیل کنید
آخرین پروژههای ثبت شده
- محمد حصاری در پروژه پایانی تفکر سیستمی
- وحید در پروژه پایانی مدل ذهنی
- صالح ابراهیمی در پروژه پایانی ارزش آفرینی
- محمدرضا زمانی در پروژه پایانی درس تصمیم گیری
- حسین ج در پروژه پایانی درس تصمیم گیری
- علی اسداله زاده در پروژه پایانی مدل ذهنی
- علی ثروت در پروژه پایانی مدل ذهنی
- صابر امینی در پروژه پایانی ارزش آفرینی
نویسندهی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی
فکر میکنم چنین سوالی، حاصل فضایی است که در سالهای اخیر در اینستاگرام و شبکههای اجتماعی شاهد بودهایم.
طبیعی است وقتی فردی «پکیج ثروتمند شدن» میفروشد، از او بپرسیم: خودت چه ماشینی سوار میشوی؟ یا ویلایی که داری چند متری است؟
البته در گذشتههای دور، برخی حوزهها مثل اخلاق هم با چنین متر و معیاری سنجیده میشدند. به همین علت، همیشه وقتی اهل منبر و محراب، پس از نصیحت مردم، به خلوت میرفتند و به آن کار دیگر مشغول میشدند، به مخاطب فشار میآمد و شاکی میشد (چنان که حافظ از دوگانگی حرفهای واعظان و زندگی شخصیشان گله میکند).
اما در فضای علم، «پژوهش» و «موضوع مورد پژوهش» میتوانند دو بحث کاملاً مستقل باشند و معمولاً هم چنین هستند.
فردی میتواند روانشناس اجتماعی باشد و خود کاملاً منزوی و خلوتگزین بوده و چندان درگیر ساختارهای اجتماعی نباشد.
فرد دیگر میتواند زوجدرمانگر باشد و هیچوقت ازدواج نکند یا شریک عاطفی نداشته باشد.
اقتصاددان میتواند پدیدههای اقتصادی را بررسی کند و خود در پی کسب سود اقتصادی نباشد.
اما علاوه بر اینها نکتهٔ بسیار مهمتری وجود دارد که نباید از آن غافل شوید: اساساً روانشناسی پول دربارهٔ پولدار شدن نیست. بلکه دربارهٔ نگرش مردم به پول است. یعنی از یک موضوع شناختی و رفتاری حرف میزند و نه راه و رسم پولدار شدن. به عبارت دیگر، اساساً اینجا حتی بحث ما جدا بودن «پژوهشگر» از «موضوع پژوهش» نیست. بلکه حرف این است که موضوع پژوهش این پژوهشگر، پولدار شدن نیست.
بنابراین انتظار این که یک متخصص روانشناسی پول، پولدار باشد به هماناندازه نامربوط است که از یک متخصص بهداشت جنسی انتظار داشته باشیم قوای جنسی خارقالعاده داشته باشد.