استرس شغلی و روش های کاهش استرس در محیط کار

تا زمانی که از استرس، به شکل کلی و عمومی حرف بزنیم، نمی‌توانیم در مدیریت استرس چندان موفق باشیم. روش بهتر این است که انواع استرس را به شکل جداگانه بررسی کنیم و مورد توجه قرار دهیم و در مورد هر کدام، ریشه های استرس و روش های کاهش استرس را به شکل مستقل به بحث بگذاریم.

استرس شغلی، یکی از علت‌های اصلی تجربه‌ی استرس در زندگی بسیاری از ماست و مناسب بود یک درس مستقل را به آن اختصاص دهیم و از زوایای مختلف به آن بپردازیم.

در این درس، پس از تعریف استرس شغلی به سراغ ریشه های استرس شغلی می‌رویم و در ادامه، از روشهای کاهش استرس در محیط کار حرف می‌زنیم. خواهیم دید که بخشی از استرس را باید مدیران و سرپرستان، برای زیردستان و تیم خود کاهش دهند و بخشی دیگری از مدیریت استرس هم، در اختیار خود افراد قرار دارد.

ممکن است با خود بگویید که اگر مدیران می‌توانند استرس شغلی من را کاهش دهند، پس آشنایی من با استرس شغلی کمکی نمی‌کند. اما به خاطر داشته باشید که اگر منشاء و ریشه های استرس شغلی را به درستی بشناسید، می‌توانید با تسلط بالا و قدرت چانه‌زنی بیشتر، با مدیران خود در این زمینه مذاکره کنید.

بنابراین درس حاضر هم برای مدیران و سرپرستان و هم برای کارشناسان و کارمندان زیردست می‌تواند مفید باشد.

تعریف استرس شغلی

تعریف استرس شغلی با شکل کلی تعریف استرس تفاوت چندانی ندارد، جز آن‌که عوامل استرس زا در استرس شغلی، در محیط کار ما ریشه دارند.

بنابراین می‌توان استرس شغلی را به این صورت توضیح داد که:

اهمیت بحث استرس شغلی

استرس شغلی پدیده‌ای است که بر جنبه‌های گوناگون زندگی ما تأثیر می‌گذارد. تأثیرات استرس شغلی را می‌توان در سه دسته‌ی فیزیولوژیک، روانشناختی و رفتاری طبقه‌بندی کرد (+/+):

بنابراین می‌توان گفت استرس شغلی علاوه بر تأثیر منفی روی سلامت فرد، بر روی عملکرد شغلی و تعهد سازمانی او نیز تأثیر می‌گذارد. بر این اساس، منطقی است که تک تک افراد شاغل در یک تیم یا یک سازمان، و به طور ویژه، مدیر و سرپرست تیم / سازمان، بر روی استرس شغلی و راه های کاهش آن، متمرکز شوند و وقت بگذارند.

برآورد ما از سطح استرس مشاغل، الزاماً درست نیست

این نکته را هم باید به خاطر داشته باشیم که از راه دور و به اصطلاح، از بیرون گود، نمی‌توان میزان استرس شغل های مختلف را برآورد کرد. باید واقعاً تجربه‌ی یک شغل را داشته باشیم تا بتوانیم در این زمینه اظهارنظر کنیم.

در یک مطالعه‌ی آمریکایی، جدولی از سطح استرس مشاغل مختلف، نقل شده است (منبع | تصویر جدول).

با توجه به تأثیر مولفه‌های فرهنگی، نمی‌توان این جدول را به صورت کامل با مشاغل ایرانی هم تعمیم داد. اما باز هم، یک مرور سطحی بر جدول، نشان می‌دهد که سطح استرس مشاغل چقدر می‌تواند با تصورات و مفروضات ما متفاوت باشد.

در این گزارش، شغل آتش‌نشانی به عنوان یکی از پراسترس‌ترین مشاغل و کتابداری به عنوان یکی از کم استرس‌ترین شغل‌ها معرفی شده است.

تا این‌جا خیلی با شهود اولیه‌ی خودمان فاصله نداریم. اما در میانه‌های جدول، نکات جالبی می‌بینیم. مثلاً این‌که استرس ادمین‌های شبکه های اجتماعی و دلال‌های بورس، بالاتر از استرس یک جراح و کارشناس برج مراقبت پرواز قرار گرفته است.

باز هم لازم به تأکید است که این رتبه‌بندی‌ها قطعاً از جایی به جای دیگر تغییر می‌کنند، اما مهم است  به خاطر بسپاریم که درباره‌ی سطح استرس مشاغل مختلف، به سادگی و صرفاً‌ از روی شهود، قضاوت نکنیم. 

در ادامه، وقتی با عوامل استرس آور در محیط کار آشنا شویم، بهتر می‌توانیم درک کنیم که چرا سطح استرس در شغل‌های مختلف، به سادگی می‌تواند با آن‌چه ما حدس می‌زنیم متفاوت باشد.

عوامل استرس زا در محیط کار

در این قسمت از درس، برخی از مهم‌ترین عوامل استرس زا در محیط کار را با هم بررسی می‌کنیم (+/+/+/+/+).

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت استرس به شما پیشنهاد می‌کند: