نقد ماتریس SWOT | گزارشی از بررسی دهها نمونه تحلیل SWOT
پیش نیاز مطالعه درس ماتریس SWOT
- مطالعه و انجام تمرین درس ماتریس SWOT چیست؟
- بتوانند تعدادی از ضعفها و اشتباهات رایج در تحلیل SWOT را فهرست کرده و شرح دهند.
- بتوانند کارکردهای مفید ماتریس SWOT را شرح دهند.
- اگر قصد دارند در جایگاه مشاور مدیریت برای مشاوره استراتژی از ماتریس SWOT استفاده کنند، بتوانند انتظارات کارفرما از این ابزار را تعدیل (تصحیح) کنند.
در میان ابزارهای استراتژی کمتر ابزاری را میتوان یافت که به اندازهٔ ماتریس SWOT مشهور باشد. این ماتریس آنقدر جا افتاده که نویسندگان کتابهای درسی دانشگاهی در زمینهٔ استراتژی هم، حتی اگر آن را نمیپسندند، ناگزیرند در کنار اعلام مخالفت، همچنان فصلی را به آن اختصاص دهند.
اگر تاریخ رسمی تولد SWOT را کتاب The Concept of Corporate Strategy یا مفهوم استراتژی شرکتی در نظر بگیریم که کنث اندروز در سال ۱۹۷۱ منتشر کرد، اکنون بیش از نیم قرن از عمر این ابزار میگذرد. منطقی است بعد از نیم قرن بپرسیم: آیا ماتریس SWOT واقعاً مفید است یا باید آن را کنار گذاشت؟ شاید هم معتقد باشیم که تحلیل SWOT به خودی خود خوب و مفید است، اما احتمالاً مثل هر ابزار دیگر، عدهای از آن به شکل نادرست استفاده میکنند.
نقد ماتریس SWOT | بررسی بیست نمونه تحلیل SWOT
مقالهای که میخواهیم برای نقد ماتریس SWOT آن را با هم مرور کنیم، کلاسیک و قدیمی است. این مقاله در دههٔ ۹۰ میلادی منتشر شده و نمونهٔ نسبتاً بزرگی را بررسی کرده است: نویسندگان مقاله بیست نمونه تحلیل SWOT را که در بیست شرکت با زمینههای کاری کاملاً متنوع – از جمله غذا، نساجی و پوشاک – انجام شده کنار هم قرار داده و با هم مقایسه کردهاند.
ویژگی جالب مقاله نقد SWOT
این پژوهش در دههٔ نود انجام شده و نویسندگان در آن بارها تأکید میکنند که بعد از چند دهه که از عمر ماتریس SWOT میگذرد، این ابزار کارایی گذشتهٔ خود را ندارد. آنها در عین حال میپذیرند که SWOT آنقدر جا افتاده که بعید است به سادگی کنار گذاشته شود.
با وجودی که اکنون نزدیک به سه دهه از انتشار این مقاله گذشته، اگر تاریخ مقاله و مقدمهٔ آن را نخوانید، به سادگی متقاعد خواهید شد که این مقاله همین امروز نوشته شده است. به همین علت هنوز در کتابهای جدید مدیریت استراتژیک جدید هم ارجاع و استناد به این مقاله را میبینیم (+).
چنین مقالههایی – که غبار زمان بر آنها ننشسته – جدا از محتوا، از نظر روش تحلیل هم ارزشمند و آموزندهاند.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای استراتژی و تفکر استراتژیک برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به این درسها، به درسهای متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
شاید برایتان جالب باشد که بررسیهای ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به استراتژی و تفکر استراتژیک علاقهمند بودهاند، برای مطالعهی درسهای زیر هم وقت گذاشتهاند:
مشاوره مدیریت | کوچینگ | کارآفرینی | کار تیمی | مدیریت تعارض
مدل ذهنی | تفکر سیستمی | تصمیم گیری
مدیریت منابع | گزارش نویسی | سیستمهای کنترل مدیریت
ارزش آفرینی | مدل کسب و کار | دیجیتال مارکتینگ
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
تذکر: برای دسترسی به محتوایدرس این درس صرفاً عضو شدن و پرداخت حق اشتراک کافی نیست و باید تمرین درس ماتریس SWOT را هم انجام دهید. انجام این تمرین بسیار ساده باعث میشود یادگیری شما افزایش پیدا کند.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر استراتژیک به شما پیشنهاد میکند:
- تفکر استراتژیک چیست؟ | دوره آموزش طرز فکر استراتژیک
- معرفی یک مدل تفکر استراتژیک | الگوی پنج بخشی لیدکا
- تحلیل SWOT چیست؟ | آشنایی با ماتریس SWOT
- نقد ماتریس SWOT | گزارشی از بررسی دهها نمونه تحلیل SWOT
- منظور از دیدگاه مبتنی بر منابع (RBV) چیست؟
- منابع و مدیریت منابع (Resource Management)
- فایل صوتی مدیریت منابع: چگونه در ارزیابی منابع خطا میکنیم؟
- فایل صوتی مدیریت منابع: ظرفیت جذب منابع و پرورش آنها
- فایل صوتی مدیریت منابع: استهلاک و پرورش منابع
- تعریف منابع سازمانی
- تحلیل استراتژیک منابع | مدل VRIO
- درباره شیوه مدیریت هزینه و ثروت
- کتاب رقابت برای آینده (نوشته گری همل و پراهالاد)
- کتاب استراتژی اقیانوس آبی (معرفی + خلاصه)
- موفقیت در رقابت یا رهایی از بازی رقابت؟
- ویژگی رقابت سالم
- آیا این تصمیم، یک تصمیم استراتژیک است؟ ویژگی های تصمیم استراتژیک
- استراتژیست کیست؟ ذهن استراتژیست چه چیزهایی را میبیند؟
- کاربرد تفکر استراتژیک در مواجهه با روندهای جدید (مثال اطلاعات فوری)
- انتخاب استراتژیک و ارزیابی شرایط دنیای واقعی (Reality Check)
- موانع تفکر استراتژیک و نگاه استراتژیک به کار و زندگی
- آنالوژی چیست؟ | استفاده از آنالوژی (قیاس) برای فکر کردن بهتر
- روزنامهٔ فردا | اگر اخبار فردا را میدانستیم چه میشد؟
- سناریو چیست؟ نقش سناریو نویسی در تقویت تفکر استراتژیک
- چند نکته در سناریو نویسی برای یک استراتژیست: آرکتایپ های سناریو
- تحلیل استراتژیک منابع | محاسبه سود و ارزیابی هزینه
- خریدن یا ساختن؟ | مقدمهای بر تعریف برونسپاری
- برون سپاری چیست؟ | مزایا و معایب و مشکلات برون سپاری
- تعریف اکوسیستم چیست؟
- مبانی تحلیل اکوسیستم ها
- فیل سفید در استراتژی، مدیریت و کسب و کار
- اگر میخواهید ذهن تحلیل گر داشته باشید، از اهمیت الگوها غافل نشوید
- پیتر شوارتز – متخصص آینده پژوهی و سناریو نویسی در تحلیل استراتژیک
- کتاب از خوب به عالی | جیم کالینز
- کتاب ساختن برای ماندن | جیم کالینز و جری پوراس
- شرایط محیطی تغییر کرده، شما چقدر تغییر میکنید؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : هادی جعفرنیاهادی جعفرنیا
بسیار مقاله ی جالبی بود
یادمه سال 98 برای شرکتمون هزینه زیادی رو به مشاور پرداخت کردم و چندین و چند جلسه از مشاوره به تدوین ماتریس SWOT گذشت و تکمیل شد و بعد از آن کلا این ماتریس که کل وقت سازمان رو در جلسات گرفته بود کنار گذاشته شده بود به طوری که الان دارم تایپ میکنم نمیدونم این سند SWOT کجا هست. علتشم این بود یک لیست بلند پایه از نقاط ضعف و قوت و تهدید های و فرصت ها تهیه شده بود که هم درونش ابهام بود و هم با ماموریت های شرکت هم راستا نبود و صرفا همخ مدیران از دیدگاه خودشون داشتن ماتریس رو پر میکردند .
بنظر من SWOT یک ابزار معمولی هست برای تدوین استراتژی نه یک روش مهم و عالی !