در مدیریت بحران، ظرفیت آزاد با ظرفیت مازاد تفاوت دارد
- بتوانند مفهوم ظرفیت آزاد و ظرفیت زائد را با هم مقایسه کنند.
- بتوانند در مواجهه با ظرفیتهای Redundant، تحلیل کنند که وجود این ظرفیتها از نوع آزاد است یا زائد.
- بتوانند از نگاه نسیم طالب، خطای پیش بینی آینده بر اساس گذشته را شرح دهند.

نسیم طالب توضیح میدهد که یک بار در حال فکر کردن به پر ابهام ترین محیط ممکن بوده تا عکس العمل سیستمها را در آن بررسی کند.
ناگهان در ذهنش طبیعت جرقه میزند.
احتمالاً بسیاری از ما به محض اینکه عبارت شرایط ابهام را میشنویم، یاد بازار بورس و تروریسم بین الملل و اقتصاد جهانی و نتیجه کنکور و بحثهای مشابه میافتیم.
اما یک محیط مبهمتر وجود دارد و آن تمام طبیعت است.
همهی آن چیزهایی که ما به عنوان سیستمهای مبهم و محیط مبهم به خاطر میآوریم، زیرمجموعههایی از یک محیط پیچیدهتر به نام طبیعت هستند که همهی آن سیستمها را در خود جا داده است.
نسیم طالب به نکتهی جالبی اشاره میکند: سیستمهای طبیعی معمولاً در مواجهه با ابهام، ظرفیتهای بزرگتر و آزاد ایجاد میکنند و ترجیح میدهند که بیش از حد متعارف، برای خودشان حاشیهی امن ایجاد کنند.
نسیم طالب توضیح میدهد:
تمرین
در زندگی شخصی یا محیط کسب و کار، مثالی را پیدا کنید که تفاوت ظرفیت مازاد و ظرفیت آزاد را نشان دهد.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت در شرایط ابهام به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت در شرایط ابهام – طراحی سیستم های مقاوم (نقشه راه درس)
- مدیریت در شرایط ابهام: دنیای سه حالتی – به چیزی که شکننده نیست چه میگویید؟
- نسیم طالب و تاکید بر اهمیت واژه ها و کلمات: کوررنگی فرهنگی!
- هورمسیس: گاهی اوقات، کمی زهر میتواند پادزهر باشد
- پادشکنندگی (Antifragility) – قرارداد برای معادل یک واژه
- پاسخ بیش از حد در رفتار سیستم ها (Overreaction)
- خاطرات نسیم طالب: وقتی تصمیم گرفتم بادیگارد شوم
- در مدیریت بحران، ظرفیت آزاد با ظرفیت مازاد تفاوت دارد
- نسیم طالب و بحث پیری و استخوان های پوک
- تعریف سیستمهای پیچیده (۱): درباره تفاوت گربه و ماشین لباسشویی
- تعریف سیستمهای پیچیده (۲): چند تفاوت سیستمهای پیچیده و سیستمهای مکانیکی
- در سیستمهای پیچیده، شکل مکانیکی تعادل به معنای مرگ سیستم است
- نسیم طالب: قوی سیاه، مرغ سفید، راننده تاکسی و کارمند بانک
- اهمیت خطا و نوسان در بقاء بلندمدت سیستمها (نسیم طالب)
- منابع تکمیلی: سوالهای نشریهی تایم از نسیم طالب
- ماجرای الاغ بوریدان | اهمیت انتخاب تصادفی در زمان تردیدهای شدید
- توزیع وزنهای چیست (سیستمها در شرایط ابهام)
- درباره آتش سوزی جنگلها: بگذار پارک یلوستون بسوزد
- مشکلات درمان زاد در سیستمها چه هستند؟
- اختیار معامله چیست؟ از تالس تا بازار سهام و دنیای پر از ابهام امروزی
- معرفی کتاب نسیم طالب: آنها که پای خودشان گیر نیست
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : علیرضا حقگو
بحث بسیار جالبی بود . اجازه بدید با توجه به اینکه من مهندس عمرانم یک مثال جالب و رایج رو در محیط کسب و کار خودم (در کارگاههای عمرانی )بزنم .
در طراحی ابنیه و سازه های مهندسی روال منطقی کار اینجوریه که نخست یک ارزیابی از مقدار بار وارده به سازه تخمین زده میشه و اونوقت مقدار مصالح مورد نیاز برای تحمل اون بار انتخاب میشه . مثلا اگر فشار وارده واقعی به یک ستون عمودی ، 10 تن تخمین زده میشه ، طی محاسبات ساده ای مشخص میشه که فرضا تیرآهن نمره 16 مناسب هستش و لذا از اون استفاده میشه.
اما همواره همه آیین نامه ها و استاندارد ها تاکید دارن به عنوان یک ظرفیت آزاد مقدار بار تخمینی با توجه به ابهام و عدم قطعیتی که از عملکرد آینده سازه وجود داره ، این بارهای تخمینی حتی با یقین بالا ، باز هم در ضرایب افزایشی ضرب بشه و بار افزایش یافته مد نظر قرار بگیره . چون مثلا ممکنه ما بار 10 تن رو برای ستون خانه مسکونی تخمین زده باشیم (تخمین دقیقی هم زده باشیم)اما در عمل ممکنه بر خلاف فرض مسکونی بودن سازه از اون خانه به عنوان مطب دکتر که به دلیل تراکم انسانی دارای بار زنده سنگین تری هست ، استفاده بشه و در عمل بار واقعی ناخواسته مثلا از 10 تن به 12 تن افزایش پیدا کنه که طبعا در ادامه با لحاظ بار 12 تن ، تیر آهن مصرفی از نمره 16 فرضا به نمره 18 افزایش پیدا میکنه .
این افزایش مصالح اضافی (استفاده از تیرآهن نمره 18 به جای نمره 16 )در واقعه پرت مصالح نیست بلکه نوعی هوشمندی به جهت عدم غافلگیر شدن ستون در صورت تغییر کاربری ساختمان است. در واقع ایجاد ظرفیت آزاد است.
حالا در ادامه جالبه گاهی به دلیل نبود مثلا تیر آهن نمره 18 در کارگاه یا در بازار ، رییس کارگاه دستور به استفاده از مصالح موجود و در دسترس رو میده و مثلا از تیر آهن نمره 20 استفاده میشه . این افزایش مصالح مصرفی از نمره 18 به نمره 20 به عبارتی همون ایجاد ظرفیت مازاد یا زائد هستش . یعنی مصالح اضافی مصرف شد.
پس خلاصه این میشه : جواب کافی و وافی مساله با لحاظ باربری و ایمنی ، تیرآهن نمره 16 بود . اما با لحاظ ظرفیت آزاد (به دلیل ابهام در کاربری آتی سازه ) تیرآهن نمره 18 انتخاب میشه .اما در عمل به دلایلی ،از تیرآهن نمره 20 روی زمین استفاده میشه . این تیرآهن نمره 20 حتما کار نمره 18 رو میتونه انجام بده ولی یک ظرفیت مازاد هستش .
هشدار مهم : دوست دارم ازین فرصت استفاده کنم و به عنوان یک کارشناس عمران این نکته مهم رو تاکید کنم که خیلی از ساختمانهای شهرهامون دچار این مشکل مهم هستن و اون اینه که ساختمان برای یک کاربری مشخص طراحی شده ولی در عمل برای یک کاربری دیگه استفاده میشه و این خیلی خطرناکه . مثلا ساختمان برای بارهای صرفا مسکونی طراحی میشه ولی در عمل برای یک محیط اداری یا مطب دکتر یا کتابخانه و یا ... استفاده میشه . به عبارتی بارهای واقعی وارده متناسب با بارهای طراحی نیست . اگرچه ممکنه بنا بر بحث ظرفیت آزاد بخشی ازین خطر مستهلک بشه اما بدون شک بخشی از بارهای مازاد همچنان وجود خواهد داشت .