قضاوت، داوری، پیشداوری
بحث قضاوت کردن و قضاوت نکردن، به شکلهای متفاوت در درسهای مختلف متمم مورد بحث قرار گرفته است.
با این حال، تصمیم گرفتیم این موضوع را - به علت اهمیت بالای آن - در قالب یک درس مستقل ارائه کنیم تا مطمئن باشیم پس از مطالعهی این درس:
- دوستان متممی، واژههای قضاوت و پیش قضاوت و داوری و پیش داوری را با دقت بیشتری در گفتار و نوشتار خود به کار میبرند.
- زمینهی بهتری برای مطالعه و درک درسهای مانند درس مدل ذهنی و درس تفکر نقادانه فراهم شود. چون آن درسها در ذات خود با مفهوم قضاوت سر و کار دارند.

یکی از رایجترین توصیهها در ارتباط و دوستی و گفتگو این است که: بکوشید قضاوت نکنید.
این توصیه هم با بسیاری از توصیههای اخلاقی، یک ویژگی مهم مشترک دارد: همه کلیات آن را قبول دارند. اما وقتی بحث به مصداقها میرسد، دیگر اتفاق نظر چندانی وجود نخواهد داشت.
هر کس میکوشد اثبات کند که آنچه میگوید مصداق قضاوت نیست و همزمان میکوشد به طرف مقابل اثبات کند که آنچه میگویی مصداق قضاوت است.
در این درس از سلسله درسهای ظرافت های کلامی به صورت کوتاه و مختصر به این واژه میپردازیم:
این درس برای کسانی در نظر گرفته شده که عضو آزاد فعال یا عضو ویژه متمم باشند. برای ثبتنام در متمم یا کسب اطلاعات بیشتر دربارهٔ درسها میتوانید از گزینههای زیر استفاده کنید:
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسها
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
برخی از درسهای متمم:
مهارت یادگیری | تفکر سیستمی | گزارش نویسی
هوش هیجانی | تصمیم گیری | مذاکره | رابطه عاطفی
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با کلمات و ظرافتهای کلامی به شما پیشنهاد میکند:
- آشنایی با کلمات و ظرافتهای کلامی
- چرا باید کلمهها را بهتر و دقیقتر بشناسیم؟
- نگاهی دقیقتر به کلمات: توسعه و پیشرفت
- تفاوت | تضاد | تناقض
- بدیهی، طبیعی، واضح؟
- نگاهی دقیقتر به واژهی سرمایه
- مال، دارایی و ثروت
- تصفیه حساب و تسویه حساب
- قضاوت، داوری، پیشداوری
- ائتلاف یعنی چه؟ | آیا معنی ائتلاف و اتحاد یکسان است؟
- تفاهم نامه و توافق نامه
- مصداق یا مثال؟
- همه، غالب، مهم، قابل توجه
- تلویحی و ضمنی به چه معنا هستند؟
- برخی اشتباهات رایج در نگارش کلمات
- تفاوت سکون و رکود
- فرهنگ واژه های فارسی سره | فریده رازی
- ماز چیست؟ لابیرنت به چه معناست؟ این دو با هم تفاوت دارند؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : سعید فعله گری
با توجه به فایل صوتی که آقای شعبانعلی در مورد پیش داوری و قضاوت بحث کرده اند من این نکته را متوجه شدم که تفاوتی بین داوری و قضاوت و همچنین بین پیش داوری و پیش قضاوت وجود دارد.
تفاوت میان داوری و قضاوت : وقتی ما با یک نفر دوست هستیم حداقل بعضی از جنبه های اخلاقی و رفتاری او را میشناسیم و درک میکنیم. اگر در مورد اخلاق یا رفتاری که از او سر زده نظری بدهیم، قضاوت کرده ایم نه داوری .
1) داوری مربوط به زمانی است که ما که هیچ شناختی از طرف مقابل نداریم یا آن مقدار شناختی که از طرف مقابل داریم آن قدر واضح نیست که در مورد آن نظر بدهیم.
بگذارید این مطلب را با مثالی بیان کنم :
ما معولا کسی را که در وسط زمین فوتبال سوت میزند را داور می گوییم .این در حالی است که ما به کسی که تمامی مشاهدات ثبت شده در پرونده های دو طرف را مطالعه کرده ،و آن وقت است که نظر خود را بیان میکند ، قاضی میگوییم.
اطلاعاتی که قاضی در مورد طرفین دارد قابل قیاس با اطلاعت داور نیست.
منظورم اینست که که دو واژه فاضی و داور از لحاظ معنایی متفاوت هستند.
2) پیش قضاوت هم مربوط به زمانی است که ما بدون درنظر گرفتن شرایط یک فردی که آن را میشناسیم ، زود نظر خود را بیان کنیم .
اما پیش داوری به نظر من مربوط به زمانی است که ما ، نه از طرف مقابل شناختی داریم ،ونه شرایط آن را درک می کنیم و سریعا نظر خود را بیان میکنیم.
جمله پایانی :
به نظر من باید واژه های داوری و پیش داوری را باید زمانی به کار برد که شناختی از موضوع نداریم و واژه های قضاوت و پیش قضاوت را نیز باید زمانی به کار برد که از مسئله شناختی کم یا شناخت کافی داریم .