برخی اشتباهات رایج در نگارش فارسی | چند پیشنهاد نگارشی
نگارش و ویرایش دو تخصص مهم با قلمرو گستردهاند که تسلط بر آنها نیازمند سالها تلاش و تمرین و تجربه است. کتابها و شیوهنامههای بسیاری هم در این زمینه تألیف شدهاند و علاقهمندان نوشتن برای بهبود نگارش خود به آنها مراجعه میکنند.
هیچکس نمیتواند ادعا کند که بیغلط مینویسد. بهویژه اینکه در پارهای موارد، اختلافنظر و تفاوت سلیقه میان صاحبنظران نیز بسیار است و چه بسا اگر رعایت ادب و احترام نبود، صریحاً میگفتند که منش و روش و عقل و منطق یکدیگر را هم قبول ندارند.
در عین حال نمیتوان این تنوع نظرات و سلیقهها را بهانه کرد و تلاش برای بهترنویسی و درستنویسی را کنار گذاشت. چرا که در بسیاری از مبانی، مانند شکل نگارش کلمات، اختلافنظر نیست و در موضوعات سلیقهای هم، حداقل میتوان ناآگاهانه رفتار نکرد. سلیقهها و توصیهها را دید و آنچه را زیباتر و چشمنوازتر و دلپذیرتر است، پسندید و بهکار گرفت.
در این درس کمی دربارهٔ بهترنویسی – البته به عنوان پیشنهاد و بر اساس سلیقهٔ متمم – حرف میزنیم و در پایان به تعدادی از غلطهای دیکتهای پرتکرار در نوشتههای دوستان متممی اشاره میکنیم.
اگرچه واضح است، اما باز هم تکرار میکنیم که هیچوقت از صرف زمان برای بهترنویسی پشیمان نخواهید شد. چون انسانها گرفتار خطای هالهای هستند. به عنوان یک مثال بزرگنماییشده، فرض کنید کسی در مکالمه با شما از «سختی ذندگی» نوشته است. سخت است باور کنید چنین فردی از بهرهٔ هوشی بالایی بهرهمند است یا مهارتهای کلامی خوبی دارد (در حالی که این دو لزوماً به هم ربط ندارند). بر همین پایه، وقتی کسی در نگارش ضعیف است، ممکن است بسیاری از خوانندگان نتوانند درستیِ منطق و استدلال و پیام نوشتهٔ او را هم به سادگی بپذیرند.
فهرست پیشنهادها و اشتباهات میتواند بسیار طولانی باشد. چنان که کتابهایی هم، نظیر غلط ننویسم ابوالحسن نجفی، صرفاً به این موضوع پرداختهاند. ولی ما در اینجا صرفاً به موارد پرتکراری که در دیدگاههای دوستان متممی وجود داشته میپردازیم.
علاوه بر پیشنهادهای نگارشی بالا، برخی اشتباهات دیکتهای هم بارها در کامنتهای دوستان متممی تکرار شدهاند. در ادامه به این اشتباههای پرتکرار اشاره میکنیم. لطفاً بکوشید تا حد امکان این واژهها و اصطلاحات را اشتباه ننویسید:
خُرد / خورد
یکی از اشتباهات رایج در زبان فارسی متأسفانه که در دیدگاههای دوستان متممی به چشم میخورد، این است که به جای خُرد (کوچک) از کلمهی خورد (خوردن) استفاده میکنند.
مثلاً خردهمهارت را به اشتباه به صورت «خورده مهارت» و یا پول خرد به شکل «پول خورد» مینویسند. به این نکته توجه داشته باشیم که هر جا که منظور ما کوچک بودن است، باید از خرد استفاده کنیم:
خردسال / خردهفروشی / خردهمهارت / پول خرد
بُرهه / برحه
برهه هم به معنای «مقطع زمانی» از جمله واژگان دیگری است که گاهی به اشتباه، در دیدگاههای دوستانمان به صورت برحه ثبت شده است.
منسوب / منتسب
وقتی چیزی به کسی نسبت داده میشود از واژههای منسوب یا منتسب استفاده میکنیم (مثلاً: این جمله منسوب به کنفوسیوس است).
اما وقتی فردی را در یک موقعیت سازمانی قرار میدهند (درست مثلِ یک تابلو که در جایی نصب میشود) باید از واژههای منصوب و انتصاب استفاده کنیم.
گاهاً / ناچاراً / خواهشاً
همهی ما میدانیم که تنوین عربی به واژههای فارسی نمیچسبد. اما همچنان از سر عادت، برخی از این ترکیبها را بهکار میبریم و این کلمات به یکی از اشتباهات رایج در فارسی تبدیل شدهاند.
پیشنهاد ما این است که تا حد امکان، از بهکار بردن این نوع ترکیبها اجتناب کرده و از عبارات جایگزین، نظیرِ «گاهی»، «به ناچار» و «خواهش میکنم» استفاده کنید.
معضل
معضل به معنای مشکلِ دشوار و سخت هم واژهای است که گاهی اوقات به اشتباه به صورت «معزل» (از ریشهی عزل و برکناری) نوشته میشود. پس بهتر است شکل درست آن، یعنی معضل را بهخاطر بسپاریم.
مطمئن / آیا / …
بعید است کسی از روی بیسوادی یا بیدقتی کلماتی مانند مطمئن و آیا را به صورت مطمعن یا عایا بنویسد. بنابراین اجازه بدهید این نوع نوشتن را نوعی «لوسنویسی» بدانیم که ریشههای آن را احتمالاً باید در شبکههای اجتماعی جستجو کرد.
غالب / قالب
هر دو واژهی غالب و قالب در زبان فارسی بهصورت گسترده بهکار میروند.
غالب به مفهومِ «بیشتر / اکثریت» نزدیک است. اما قالب، به فُرم و شکل ظاهری اشاره دارد. جابهجا نوشتن غالب و قالب یکی از اشتباهات رایج املایی در فارسی است:
- اجازه بدهید حرفم را در قالب [ فُرم / شکل ] دیگری بیان کنم: ….
- غالبِ [ بیشتر / اکثر ] دوستانی که این نوشته را میخوانند، …
سَلب / صُلب
اگر در دیدگاهها بگردید، موارد متعددی از سَلب و صُلب را هم میبینید که به اشتباه به کار رفتهاند.
صلب به معنای Rigid و سخت و محکم و غیرقابلانعطاف است. در حالی که سلب به معنای رفع کردن و نفی کردن به کار میرود. مثلاً سلب مسئولیت
توجیه
توجیه به معنای «موجه جلوه دادن» است و طبیعی است که باید مانند وجه و موجه نوشته شود. اما بعضی از دوستان متممی آن را به صورت توجیح مینویسند.
صوری یا سوری؟
واژهی صوری به معنای «ظاهری» و «سطحی» را هم نباید به صورت سوری (منسوب به سوریه) بنویسیم. پس ترکیبهای زیر درست هستند:
قرارداد صوری، اجارهنامهی صوری، موافقت صوری و …
روبات / روباط
واژهٔ Robot از واژههای پرتکرار در نوشتههای جدید است. در گذشته آن را در فارسی به صورت روبوت هم مینوشتند. اما اخیراً روبات رایجتر شده و از آنجا که به تلفظ انگلیسی هم نزدیکتر است، انتخاب مناسبتری محسوب میشود.
عرف نوشتن چنین واژههایی که از زبانهایی غیر از عربی آمدهاند این است که به جای ط با ت نوشته میشوند.
سپاسگزاری / قیمتگذاری / اضطراب
این واژهها هم نیاز به توضیح بیشتر ندارند.
بذاریم / نذاریم / راجبِ / فِک کردن
ما در متمم منعی نداریم که سبک نگارش دیدگاهها، به لحن محاورهای نزدیک باشد. اما محاورهای نوشتن نباید باعث بیدقتی در نگارش شود.
مثلاً بگذاریم حتی به فرضِ حذفِ گ نباید به بزاریم تبدیل شود.
ضمن اینکه برخی ترکیبهای خلاصهشده هم، اساساً غلط هستند و نمیشود با توجیهِ نگارش محاورهای از آنها استفاده کرد (راجع به را نمیتوانیم به صورت راجبِ بنویسیم و فکر کردن را نباید به شکل «فک کردن» نوشت).
مال من / کتاب خودم / بدون ماشین
گاهی اوقات بعضی دوستان، کسرهی اضافه را به صورت «ـه» مینویسند: ماله من / کتابه خودم / بدونه ماشین
واضح است که این شیوهی نگارش هم نادرست است و باید از آن اجتناب کنیم.
بِ / کِ
در مقابل عزیزانی که کسره را به ـه تبدیل میکنند، کسانی هم هستند که به نیت خلاصهنویسی، «به» و «که» را به صورت «ب» و «ک» مینویسند: «ب مادرم گفتم ک نباید این حرف را میزد.»
این هم از مواردی است که ممکن است احساس خوبی در خواننده ایجاد نکند (کسی که برای نوشتن یک ـه حوصله و فرصت نداشته، بعید است برای محتوای حرفش هم وقت و حوصلهی چندانی صرف کرده باشد).
بیفتد / بیندیشد / نینداخت / …
اگر فعلی با الف شروع شود و بخواهیم به ابتدای آن «ب» یا «ن» اضافه کنیم، الف حذف میشود. بنابراین بهتر است به جای بیافتد، بیاندیشد و نیانداخت از شکلِ بیفتد و بیندیشد و نینداخت استفاده کنیم.
لطفاً توجه داشته باشید که بیوفتد هم اشتباه است و از آن استفاده نکنید.
حوزه / حوضه
گاهی دوستانمان به علت شتابزدگی در نوشتن، دو کلمهی حوزه و حوضه را با هم اشتباه میگیرند. فراموش نکنیم که حوض، جایی است که در آن ماهیها زندگی میکنند و در گذشته هم هندوانه و سایر میوهها را در آن میانداختند تا خنک شوند. پس نباید بنویسیم حوضه روانشناسی و حتماً توجه داشته باشیم که از شکل حوزه استفاده کنیم.
لپتاپ
همه میدانیم که Laptop از ترکیب Lap (ران پا در حالت نشسته) و Top تشکیل شده و نامگذاری لپتاپ به این نکته اشاره دارد که این وسیله آنقدر کوچک است که میتوان روی پا گذاشت و با آن کار کرد. بنابراین ترکیبهایی مثل لپتاب و لبتاپ و لبتاب نه در فارسی و نه در انگلیسی معنا ندارند.
جالب اینجاست که بعضی دوستان متممی در کامنتهای خود، از نگارش انگلیسی Laptop استفاده میکنند، اما چند جمله پیشتر یا پس از آن، شکل فارسی لپتاپ را اشتباه مینویسند.
اصطکاک / اصطحکاک
این مورد هم نسبتاً واضح به نظر میرسد. اما چون چند بار در کامنتهای دوستان متممی تکرار شده، مناسب دیدیم یادآوری کنیم که اصطکاک حرف «ح» ندارد و لازم نیست برای تأکید بر زیاد بودن اصطکاک، آن را به شکل اصطحکاک تلفظ کنیم یا بنویسم.
اولویت / الویت
کلمهٔ اولویت هم – همخانواده با اول و اولیٰ – با «و» نوشته میشود. اما گاهی بعضی دوستان بیدقتی میکنند و آن را به شکل الویت مینویسند.
مکث / مکس
کلمهٔ مکث به معنی توقف کردن، درنگ کردن، ایستادن و مانند اینهاست. بعضی دوستان این کلمه را به اشتباه به شکل مکس مینویسند.
میخوام / میخام
کلمهٔ خواستن با خاستن تفاوت دارد:
- خواستن (نیاز، درخواست و …): من آب میخواهم. من حقوق بیشتر میخواهم.
- خاستن (برخاستن و بلندشدن): روزی ز سر سنگ عقابی به هوا خاست.
در سالهای اخیر در شبکههای اجتماعی زیاد میبینیم که خواستن را اشتباه مینویسند: «میخام امروز براتون یه خاطره بگم…»
این که «میخواهم» را به شکل محاورهایِ «میخوام» بنویسیم، اشتباه نیست. اما حذف «و» کلمه را از شکل اصلی آن خارج میکند.
ائتلاف / اعتلاف
ائتلاف به معنای همراه شدن و همسو شدن است (البته با اتحاد فرق دارد).
این کلمه را در ترکیبهایی مثل دولت ائتلافی و ائتلاف سیاسی میبینیم. متأسفانه برخی این واژه را به اشتباه به شکل اعتلاف مینویسند که به معنای جستجوی علف است. لطفاً به نگارش درست این کلمه دقت کنید و اگر با معنای دقیق ائتلاف و ظرافتهای کلامی آن آشنا نیستید، درس معنی ائتلاف را بخوانید.
اَسرار / اِصرار
هم اصرار و هم اسرار واژههایی هستند که در فارسی به کار میروند. اما معنای آنها با هم فرق دارد. اَسرار، رازهایی است که در ذهن و دل داریم و به دیگران نگفتهایم یا از آنها پنهان میکنیم.
چنانکه حافظ میگوید: نکتهها هست بسی، محرم اسرار کجاست؟
یا این که: با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی / تا بیخبر بمیرد در درد خودپرسی.
اصرار به معنای پافشاری است و با این که قرنهاست در فارسی رایج است، در اشعار کهن ما کمتر به کار رفته و کاربردهای متأخر آن بیشتر است. مثلاً ملکالشعرای بهار میگوید:
در دست کسانی است نگهبانی ایران / کاصرار نمودند به ویرانی ایران (کاصرار = که + اصرار)
برای مشاهدهٔ متن کامل این مطلب کافی است (بدون پرداخت هرگونه هزینه) در سایت متمم ثبت نام کنید. پس از ثبتنام به تعداد قابلتوجهی از درسهای متمم دسترسی پیدا خواهید کرد نمونهٔ آنها را میتوانید از طریق لینک زیر ببینید:
البته اگر بخواهید به همهٔ درسهای متمم دسترسی داشته باشید، لازم است حق اشتراک بپردازید.
لازم به توضیح است که توجه به حجم بسیار زیاد محتوای متمم و این که درسها طی بیش از یک دهه نوشته و ارائه شدهاند، احتمال دارد در برخی مطالب – به ویژه مطالب قدیمیتر – خطاهای نگارشی متعدد ببینید. از آنجا که ما همواره در تلاشیم استاندارد محتوای متمم را ارتقاء دهیم، همواره مطالبی در متمم وجود دارند که از متوسط کیفیت درسهای دیگر ضعیفترند. با این حال، همانطور که قطعاً مشاهده کردهاید، ما پیوسته در حال ویرایش و بازآفرینی درسهای متمم هستیم و میکوشیم فاصلهٔ متوسطِ کیفیتِ درسها را با استانداردی که توصیه و تجویز میکنیم کاهش دهیم.
پیشنهاد مشارکت در بحث
خوشحال میشویم اگر شما هم هنگام مطالعهٔ دیدگاهها و نظرهای دوستانتان، به نمونههای دیگری از اشتباهات دیکتهای در نگارش کلمات برخوردهاید، زیر همین مطلب آنها را ذکر کنید تا همهٔ ما بتوانیم از این به بعد، تعداد اشتباههای موجود در نوشتههایمان را کاهش دهیم.
البته پیشنهاد ما این است که صرفاً روی اشتباههای پایه متمرکز شویم و سختگیریهای بیحد و حصر در درست نویسی کلمات و جملهها نداشته باشیم.
مثلاً درست است که «نمایانگر» واژهای نادرست است و پسوند «گر» به «نمایان» نمیچسبد؛ و درست است که «لازم به ذکر است» اشتباه است چون «لازم» با حرف اضافهی «به» نمیآید؛ و این هم درست است که «شباهت» واژهی اصیلی نیست و باید به جای آن از «مشابهت» استفاده شود؛ و نیز منطقی است که «سوال پرسیدن» دارای حشو است و یک مفهوم دو بار در آن تکرار شده و باید از «سوال کردن» یا «پرسیدن» استفاده کنیم، اما تأکید ما بر اشتباهات سادهتر و پایهایتر است و از شما هم میخواهیم که تذکرات خود را به سطوح ابتدایی و غیرتخصصی محدود کنید. چون بحث دربارهی درستنویسی، حد و مرزی ندارد و نگاه افراطی به جزئیات، ممکن است شوق ما را به نوشتن کاهش داده و سرکوب کند.
توضیح و تشکر: برخی از مواردی که در این مطلب به آنها اشاره شده، از کامنتهایی که زیر همین مطلب میبینید اقتباس شدهاند. بنابراین ضمن تشکر از دوستانی که به کاملتر شدن این فهرست کمک کردهاند، لازم است یادآوری کنیم که اگر میبینید نکتهای در متن هست و کسی آن را در کامنت گفته، به این معنا نیست که وی بیتوجه بوده و متن را نخوانده است. بلکه اغلب به این معناست که ما پس از دیدن کامنت، آن را به فهرست افزودهایم.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با کلمات و ظرافتهای کلامی به شما پیشنهاد میکند:
- کلمات و ظرافتهای کلامی | آشنایی بیشتر با معنی کلمات و داستانهای آنها
- برخی اشتباهات رایج در نگارش فارسی | چند پیشنهاد نگارشی
- کوتاه شدن کلمات | چگونه از کاندیدا به کاندید و از اینترنت به نت رسیدیم؟
- تفاوت مال، ثروت، دارایی و سرمایه چیست؟
- فرق درد و رنج چیست؟
- کاهش یا حذف تدریجی؛ مسئله این است!
- نگاهی دقیقتر به کلمات: توسعه و پیشرفت
- تفاوت | تضاد | تناقض
- بدیهی، طبیعی، واضح؟
- تصفیه حساب و تسویه حساب
- قضاوت، داوری، پیشداوری
- ائتلاف یعنی چه؟ | آیا معنی ائتلاف و اتحاد یکسان است؟
- تفاهم نامه و توافق نامه
- مصداق یا مثال؟
- همه، غالب، مهم، قابل توجه
- تلویحی و ضمنی به چه معنا هستند؟
- تفاوت سکون و رکود
- فرهنگ واژه های فارسی سره | فریده رازی
- ماز چیست؟ لابیرنت به چه معناست؟ این دو با هم تفاوت دارند؟
- معنی Subscribe چیست؟ چرا در فارسی به Subscription اشتراک میگوییم؟
- معنی Freelancer چیست؟ تاریخچه کلمه فریلنسر
- Mascara | درباره معنی ریمل (و معادل آن در انگلیسی)
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
یک اشتباه نگارشی دیگه که خیلی به چشم میخوره استفاده کردن از حروف و نشانه های عربیه
جمع بستن کلمه ها با ((ات))
مثلا: بهتره به جای ((آزمایشات)) از ((آزمایش ها)) استفاده کنیم.
یا ((ترکیب ها)) به جای ((ترکیبات))
فارسی را پاس بداریم.
برای من اینطور بوده که به دلیل بسیار کتاب خواندن، اغلب اشتباههای درستنویسی کمی داشتهام. شاید دیدن، راهکار خوبی برای کاستن از تعداد اشتباههای اینچنینی باشد.
چیزی که (شاید نه چندان زیاد، ولی بههرحال) دیدهام جمعبستن کلمههایی است که خودشان جمعمکسرند. مانند جوامعها به جای جوامع یا جامعهها.
آخ که گاهی حتی خبرخوانهای بیبیسی فارسی هم کلمات جمع را جمع میبندند. جالب نیست که یک شبکه خبری ویراستار نداشته باشد.
سلام
خاطرم هست که در پروژه پایانی درس رفتار سازمانی در دوران کارشناسی ارشد، تلاش بسیار زیادی کرده بودیم و گمانمان بر این بود که حتما بازخورد خوبی (در قالب نمره) دریافت خواهیم کرد. اما چندین روز پس از ارائه پروژه، ایمیلی دریافت کردیم مبنی بر اینکه گزارش شما بیش از ۱۸۴ اشکال نگارشی دارد.
اگر اعتراف کنم که به اختلال وسواسی اجباری یا OCD مبتلا هستم، دوستان و همتیمیهای زیادی را بابت خطای نگارشی بازخواست کردهام اما برای من جای بسیار تعجب بود که چرا این تعداد خطای نگارشی مرتکب شدهام. آن هم در یک گزارشی که کمتر از بیست صفحه داشته است.
وقتی بازخورد دستیار آموزشی را ملاحظه کردم، متوجه شدم که در ۱۸۴ مورد، نیم فاصله را رعایت نکردهام.
اگر میخواهید بدانید که نیم فاصله دقیقا چیست، به مثالهای زیر توجه کنید.
می گویم (نادرست)
میگویم (درست)
آمده ای (نادرست)
آمدهای (درست)
کتابخانه اش (نادرست)
کتابخانهاش (درست)
متممی ها (نادرست)
متممیها (درست)
بیشتر از این حوصلهتان را سر نمیبرم، البته قصد ندارم به گروه متمم بگویم که این سختگیریها را لحاظ کنند. اما قصدم این بود که بدانم برای شما هم پیش آمده است که بهخاطر نیم فاصله بازخواست شوید؟
مطالب گفته شده در این مقاله در عین سادگی میتواند بسیار کاربردی باشد. متاسفانه این ایرادهای نگارشی در متتون تایپی اکثر ما وجود دارد و فکر میکنم که گسترش این موارد ریشه در شبکه های مجازی داشته که به مرور زمان برای ما عادی شده است و دقت در نگارش کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
اما به نظر من مسئله مهم تر از این موضوع، به کار بردن کلمات انگلیسی در گفتار ما است که بسیار آزار دهنده شده است.
خود من هنگام نوشتن محاورهای، تنها دو مورد از غلطهای رایج این فهرست رو دارم. یکی نوشتنِ "بزار/بزارم/بزارن" بهجای "بذار/بذارم/بذارن" هست و دیگری اینکه بهجای نوشتن "بیفته/نیفته/بیندیشد"، همیشه مینویسم "بیوفته/نیوفته/بیاندیشد". یادم هست که جزو معدود اشتباهات املایی من از ابتدای دوران مدرسه، همین مورد دوم بود.
اما دوستان زیادی رو دیدم که به اشتباه از علامت سوال بهجای علامت تعجب استفاده میکنن و بنده شخصاً خیال میکنم دارم با یه روبات* که تنظیمات درستی هم نداره صحبت میکنم یا پیامش رو میخونم! مثلا:
"واقعا خیلی عجیب بود???"
*همین الان که این کامنت رو مینوشتم، متوجه شدم که روبات رو هم غالباً به شکل رُبات مینویسم:) اینم اشتباه سوم!
عبارت فوق الذکر اصطلاح غلط و رایجی است که در نامه نگاری ها استفاده می شود .
مذکور: ذکر شده ، بیان شده.
فوق الذکر: آنچه فراتر از بیان شدن است.
به نظرم فوقالذکر را باید به "بیانشده در بالا" یا "ذکر شده در فوق" تغییر داد.
در همین ارتباط فرهنگستان زبان و ادب فارسی مجموعهای را با نام فرهنگ املایی خط فارسی مشتمل بر ششصد و پنجاه و نه صفحه به عنوان نسخه نهائی ارائه نمودهاند که به شخصه در زمانهایی که در نگارش برخی از کلمات شک میکنم به آن مراجعه میکنم.
در صورت تمایل میتوانید این کتاب را از سایت فرهنگستان زبان و ادب فارسی دانلود کنید. همچنین کتابی با عنوان دستور خط فارسی نیز تهیه شده که آن را هم میتوانید دانلود کنید.
سلام و ادب
این مطلب رو که خوندم یک عادت خودم به خاطرم اومد. من همیشه تلاش میکنم کلمات رو در محاوره هم به درستی ادا کنم. به عنوان مثال، وسیلهی عایقی که برای گرم نگهداشتن مایع استفاده میشه در محاوره با کلمهی «فلاکس» بیان میشه، در حالی که واژهی درست، «فلاسک» هست. یادمه اولین بارهایی که از این کلمه در جمع خانواده استفاده میکردم به من ایراد میگرفتند و من هر بار میگفتم که «درستش فلاسکه!»
البته من مطمئن نیستم که نیاز به سختگیری در محاوره باشه ولی به هر حال این مورد برای من جذابتر هست که از واژهگان درست، حتی در محاوره، استفاده کنم.
همچنین در نوشتن هم علاقهی خاصی به نیمفاصله و نظم متننویسی دارم 😅. کمی به متنی که نوشتهام دقت کنید!
همیشه سالم و پیروز باشید🌹
وقتی داشتم این درس را می خواندم لذت بردم. داشتم به این فکر می کردم که چقدر خوب بود که این مطالب و مباحث را در مدرسه یا دانشگاه یاد می گرفتیم.
از جناب آقای شعبانعلی و تیم فوق العاده متمم ممنون هستم، که این بستر را فراهم کرده اند.
خاطره کوتاهی بنویسم.
شرکت ما مدیرمالی خاصی داشت، ایشون هر ماه پایین برگه فیش حقوقی مینوشت «تا تاریخ فلان تصفیه خواهد شد» و من میدونستم ایشون با اینهمه سال تجربه، هنوز امضا و تایید تسویه از کسی نگرفته که متوجه اشتباهش بشه.
دوست عزیز
سلام
تصفیه به معنای پاک کردن حساب (صفر کردن حساب) هم به کار میره و اشتباه نیست. تسویه به معنای مساوی کردن حسابه و در مواردی به کار میره که با بالاوپایین کردن اعداد به صفر برسن.
از جمله کاربردهای رایج تصفیه، بهکاربردن اون در قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی هست.
سلام به همه
این اولین کامنت من در متمم است، هر چند سالها از مطالب این سایت و روزنوشتههای آقای شعبانعلی بهره بردهام.
در ارتباط با مفهوم «یادگیری ماشین»، که حوزه پژوهشی و کاری من هست، متوجه شدم که آقای شعبانعلی و همینطور سایت متمم از عبارت یادگیری «ماشینی» استفاده میکنند. با توجه به دقت ایشون به نگارش صحیح و ریشهیابی کلمات، علاقهمند هستم بدونم چه استدلالی پیرامون این نحوه کاربرد هست.
من خودم از همین عبارت یادگیری ماشین استفاده میکنم، چون به نظرم این ماشین (سیستم پردازشی) است که یاد میگیرد. یادگیری ماشینی به زعم من یک ترکیب وصفی است که یک نوع خاص از یادگیری را به ذهن متبادر میسازد، چیزی شبیه یادگیری کریستالی. در واقع، اگر روزی یک کریستال هوشمند بسازیم که یاد بگیرد، احتمالاً از عبارت یادگیری کریستال استفاده خواهیم کرد.
برقرار باشید.
۱. من در حال نگارش پایاننامه ارشد در حوزه برق هستم و جالبه که یکی از ایرادهای استاد مشاور من، استفاده از فعل «است» بود. توصیه ایشون استفاده از افعالی مثل «میباشد» و «گردید» به جای این فعل بود. من هم در ادامه سعی کردم که از فعل «است» در هنگام نگارش استفاده نکنم که الان متوجه شدم این فعل به لحاظ نگارشی درستتر هست. دلیل ایراد گرفتنشون هم زیبا و مهندسی نبودن یا به قول متمم فاخر نبودن استفاده از این فعل بود. حتما این نکته رو همراه با دلایل مطرح شده به ایشون هم منتقل میکنم تا ببینم نظرشون چیه.
۲. یکی از مشکلات من در نگارش به خصوص کامنت نوشتن برای متمم، شکستهنویسی یا محاورهای نوشتنه. مثلا انتخاب بین کلمات «را» و «رو» در هنگام محاورهنویسی برای من یک چالش بزرگه. از «را» که استفاده میکنم، مجبور میشم سایر ساختارهای جمله خودم رو تغییر بدم تا جملهبندیهام ناموزون نشه اما از طرفی هم فکر میکنم نگارشم زیادی رسمی شده و جای مناسبی رو برای رسمی نوشتن انتخاب نکردم. زمانی هم که از «رو» استفاده میکنم، وسواس غلطِ نگارشی داشتن میاد سراغم و چون باز هم ساختار جملاتم عوض میشه، احساس میکنم غلطهای زیادی در نوشتنم وجود داره. مثلا در مورد این کامنت هم همین حس رو دارم.
۳. یک پیشنهاد به متمم:
نحوه تشخیص استفاده از «گذار یا گذاری» و «گزار یا گزاری» هم به نظرم از اشتباهات رایج در نگارش هست که میتونه در این درس بهش پرداخته بشه. مثلا چرا باید «نشانهگذاری» بنویسیم نه «نشانهگزاری». در درس به بعضی از این اشتباهات اشاره شد اما به تفاوت و نحوه تشخیص آنها پرداخته نشد.
با سلام
تصفیه / تسویه :
تصفیه به معنای پاک کردن و صاف کردن هست مثل : تصفیه آب . تصفیه خون
تسویه به معنای مساوی کردن و برابر کردن و وقتی به کار میرود که شما مراوده مالی با جایی ندارید مثل : تسویه حساب . البته در جاهایی به معنی انتقام گرفتن هم به کار میره.
اکثر مواقع میبینم پرسنل این دو کله رو به جای هم به کار میبرند و سعی میکنم براشون توضیح بدم کدوم درسته.
نکته جالب این بود که من سعی کردم نوع دیگه غلط نوشتن این کلمه رو ببینم معنیش چی میشه و سرچ کردم و دیدم تسفیه به معنی بی خرد و سفیه خواندن کسی است.
با سپاس
سلام مهدی جان
از اینکه این نکته را عنوان کردی ممنونم
ولی من یک مقدار که بیشتر جستجو کردم. متوجه شدم که تصفیه حساب هم درست است. چون ریشه آن صاف کردن و پاک کردن حساب هست. به همین علت است که ما مفاصا حساب را دریافت میکنیم. یعنی حساب کاملا پاک شده و چیزی دیگر باقی نمانده است.
ولی در تسویه حساب وقتی که شما با شخصی، مراوده های خود را بررسی میکنید و در پایان هر دو شما به یک عدد واحد میرسید. در این زمان از کلمه تسویه حساب-به معنای تراز شدن و برابر شدن- استفاده میکنید.
لذا هم تسویه حساب و هم تصفیه حساب درست است.
باتشکر از شما که فرصت خوبی به من دادید برای یادگیری بهتر.