جامعه پساصنعتی | معرفی کتاب دانیل بل

دانیل بل، جامعه‌شناس مطرح قرن بیستم، کتاب ظهور جامعه فراصنعتی یا The Coming of Post-industrial Society را در سال ۱۹۷۳ منتشر کرد. متخصصان، صاحب‌نظران و مخاطبان عام چنان از این کتاب استقبال کردند که اصطلاح «جامعهٔ پساصنعتی» به سرعت به اصطلاحی رایج در دنیای جامعه‌شناسی، مدیریت و کسب‌و‌کار تبدیل شد.

ایدهٔ دانیل بل این بود که دنیای امروز دیگر در خط تولید و کارخانه و کارگر خلاصه نمی‌شود. عصر جدید، عصر اطلاعات، دانش و تخصص است. بنابراین مفاهیم «صنعت» و «جامعهٔ صنعتی»، حداقل به شکلی که معمولاً در ذهن‌های ما تعریف شده، دیگر نمی‌توانند مانند گذشته دنیای ما را توصیف کنند.

نوع نگاه دانیل بل را در این کتاب می‌توان به حرف‌هایی که پیتر دراکر حدود یک دهه پیش از او مطرح می‌کرد شبیه دانست. دراکر هم از کارگر دانش‌محور حرف می‌زد و می‌گفت کارگران دوران جدید، شبیه آن چیزی که ما همیشه از کارگر در ذهن داشته‌ایم نیستند.

اگر بخواهیم به تفاوت دانیل بل و پیتر دراکر اشاره کنیم باید بگوییم که دراکر بیشتر از منظر مدیریت و کسب و کار به دوران جدید نگاه می‌کرد. در حالی که بل با عینک یک جامعه‌شناس به این تغییرات می‌نگریست.

معرفی کتابی که نیم قرن از انتشار آن گذشته؟

ما در متمم یک بار به بحث اهمیت کتاب‌های قدیمی پرداخته‌ایم که خوش‌بختانه شما هم آن را مطالعه کرده‌اید.

کتاب جامعه پساصنعتی دانیل بل، نمونهٔ خوبی از کتاب‌های قدیمی‌‌ای است که خواندن آن‌ها هنوز می‌تواند مفید باشد.

هنر دانیل بل در پیش‌بینی روندها و تحلیل اثر این روندها بر جامعه، واقعاً ستودنی است. در حدی که هنگام مطالعهٔ بخش‌های زیادی از این کتاب، حس می‌کنید که در حال خواندن یک کتاب کاملاً جدید دربارهٔ مسائل روز هستید.

به همین علت، تصمیم گرفته‌ایم کتاب جامعه پساصنعتی را به عنوان یکی از کتابهای مدیریتی در متمم مرور کنیم.

جامعهٔ پساصنعتی به چه معناست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

بحث جامعهٔ پساصنعتی تا حدی به موضوع کارگران دانش‌محور که پیتر دراکر مطرح می‌کند نزدیک دانست. اما وسعت و عمق بیشتری دارد.

دانیل بل معتقد بود که جامعهٔ صنعتی که با خط‌ تولید و کار فیزیکی کارگران شناخته می‌شود، دیگر موتور محرک اقتصاد نخواهد بود و با توجه به افزایش اهمیت دانش، به زودی ما با جوامعی روبه‌رو خواهیم بود که مزیت رقابتی‌شان، داشتن نیروی کار فیزیکی یا کارگران ارزان نیست. بلکه آن‌ها با تکیه بر روش‌های فکر کردن و بهتر فهمیدن و استفادهٔ بهتر از دانش، پیشرفت می‌کنند و از جوامع دیگر پیشی می‌گیرند.

در ادامه برخی از ویژگی‌هایی را که دانیل بل دربارهٔ جامعهٔ پساصنعتی پیش‌بینی می‌کرد مرور می‌کنیم:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری متفکران کلاسیک مدیریت به شما پیشنهاد می‌کند: