درباره انتقاد کردن | چگونه انتقاد کنیم؟

۷۲ نظر برای درباره انتقاد کردن | چگونه انتقاد کنیم؟

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : برف



چون تقریباً همۀ دوستان من منتقدهای حرفه‌ای هستند طبیعتاً بسیار زیر نیش نقد قرار می‌گیرم. (هم برای رفتارهام، هم آثارم) اما از آنجا که گفتم حرفه‌ای هستند هیچوقت «نقد» رو با «نفی» اشتباه نمی‌گیرند. بنابراین من حداقل می‌تونم نقدهاشون رو بشنوم و به جان و روحم بسپارم و به اون‌ها فکر کنم. «نیما یوشیج» حرف جالبی دربارۀ انتقادپذیری داره:

«گوشی داشته باش برای شنیدنشان و گوشی برای دور ریختنشان.»

غالباً از من بطور خصوصی و از طریق ایمیل انتقاد می‌شه. هیچ‌وقت نشده در جمع این عمل صورت بگیره مگه جلسۀ «نقد و بررسی کتاب» باشه. منتقد حرفه‌ای شجاعت رو با وقاحت اشتباه نمی‌گیره وقتی ادبیاتِ یک منتقد محترمانه و دوستانه‌ست حتا اگر کل کارهامون رو هم زیر سؤال ببره چون می‌دونیم اثر رو نشانه گرفته نه شخصیتمون رو تمام اون حرف‌ها رو توصیه‌هایی دلسوزانه برای بهتر شدن عملکردمون می‌بینیم. البته ممکنه غمگین هم بشیم ولی برای نقص عملکرد خودمون ناراحت می‌شیم نه تذکرات منتقد که می‌خواد کار بعدیمون قوی‌تر باشه!

مواردی بوده که طرف انتقاد از من رو با تمسخر همراه کرده اون‌هم در جمع (به اسم نقد کارهام)!! طبیعتا ناراحت شدم ولی همون گوشِ برای دور ریختن رو به کار گرفتم و هم حرف‌هاشون رو دور ریختم و هم خودشون رو. چون آدمِ دلسوز اولاً در جمع و برای خودشیرینی شخصیت دیگران رو دستمایه قرار نمی‌ده و در ثانی خیلی مراقب ادبیاتِ انتقاد کردنشه.

خیلی زیاد پیش میاد آثاری رو برام می‌فرستن که ازشون ایراد بگیرم. در این زمینه رفتار خاصی دارم خودم. کاری که از نظرم نمرۀ قبولی بگیره حتما در سایتم درباره‌اش حرف می‌زنم البته نه در بخش «نقد و بررسی کتاب» در بخش «پیشنهاد کتاب» و به بهانۀ پیشنهاد دادن، مواردی رو که باعث انتخاب شدنش می‌شه شرح می‌دم.

اصلا دوست ندارم در جمع انتقاد کنم. انقدر از این مسئله فراری‌ام که دیگه خود نویسنده/شاعرها میان و خواهش می‌کنند که چهارتا ایراد از کارمون بگیر. اونجاست که نظر خودمو بدون هیچ تعارفی البته با لحن خیلی نرم و دوستانه و بیشتر در قالب سؤال مطرح می‌کنم. یعنی من حکم ‌نمیدم از خودش می‌پرسم. مثلاً:

بهتر نیست جز احساساتی‌نویسی فضاهای دیگه‌ای مثل تفکر در باب آزادی، خدا، عشق و رنج‌های بشری رو هم در کارهای بعدیت ببینیم؟ موافقی افق دیدت رو کمی گسترش بدی؟ موافقی زبانِ ترجمه رو با زبانِ شعر فارسی اشتباه گرفتی؟ قبول داری داستانت هیچ تنوع فضا و دیالوگ‌پردازی نداره و فقط صدای خودت داره شنیده می‌شه و...

کلا در سایتم سیستم حمله به خالقان آثار رو نداریم. چون اصلا دربارۀ کارهای ضعیف و نحیف حرف نمی‌زنیم که بخواهیم حمله کنیم و وقتمون رو سر تخطئۀ آثاری هدر بدیم که اصلاً مرده به دنیا اومدن. (حرف زدن دربارۀ یک کتاب ولو منفی یعنی بهش نمرۀ قبولی دادن و ما این‌کار رو هرگز نمی‌کنیم).

نهایتاً اگر بخوام فهرست‌وار ویژگی‌های یک انتقاد سازنده  که روی خودم اثر داره رو بنویسم، باید بگم:

نقد کرده باشه نه نفی

شجاعت رو با وقاحت اشتباه نگرفته باشه.

در جمع مطرح نشده باشه

ادبیاتِ بیانش نرم و موقرانه و دوستانه باشه

 
تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
.