شرح وظایف مدیر بازاریابی چیست؟ | پیشنهادهایی برای فهرست وظایف مدیر مارکتینگ
یکی از سوالهای مهمی که در بحث مدیریت بازاریابی مطرح میشود، شرح وظایف مدیر بازاریابی است. این سوال از سه جهت اهمیت دارد:
نخست اینکه شرکتها و سازمانهایی که به دنبال جذب و استخدام مدیر بازاریابی هستند، علاقه دارند وظایف مدیر مارکتینگ خود را تا حد امکان به صورت شفاف تعریف کنند. این کار هم برای تدوین شرح شغل و تعیین شرایط احراز شغل لازم است و هم در ادامهٔ مسیر همکاری، چارچوبی را تعیین میکند تا بتوان به مدیر مارکتینگ گفت در مقایسه با انتظاراتی که از او وجود داشته، چقدر قوی یا ضعیف عمل کرده است.
دوم اینکه کسانی که به عنوان مدیر بازاریابی فعالیت میکنند، با مرور این فهرستها ببینند که گستردگی حوزهٔ بالقوهٔ فعالیتشان چقدر است. شاید با الهام از این نوع فهرستها بتوانند پیشنهادهایی را برای گسترش دایرهٔ مسئولیتشان ارائه دهند و حتی اگر در شغل فعلیشان چنین فضایی وجود ندارد، بر اساس این شرح وظایف برای یادگیری و توسعهٔ فردی خود تلاش کنند تا در آینده بتوانند موقعیتهای بهتری را در سازمانها و کسب و کارهای دیگر به دست بیاورند.
سومین کاربرد فهرست شرح وظایف مدیر مارکتینگ هم برای دانشجویان و کسانی است که قصد دارند بازاریابی را به عنوان مسیر شغلی خود انتخاب کرده و در آینده وارد قلمرو مارکتینگ شوند. آنها با مطالعه و بررسی «شرح وظایف» متوجه میشوند که کارفرما از مدیر مارکتینگ چه انتظاراتی دارد و میتوانند با همسو کردن مطالعه و یادگیری خود با انتظارات و خواستههای کارفرما، شانس خود را برای کسب موقعیتهای بهتر و رشد شغلی سریعتر افزایش دهند.
با این مقدمه میخواهیم درس حاضر را به شرح وظایف مدیر مارکتینگ اختصاص دهیم.
پیش از اینکه فهرست شرح وظایف را بخوانید، لازم است بر این نکته تأکید کنیم که هیچ فهرستی از شرح وظایف مدیر بازاریابی وجود ندارد که همه روی آن متفقالقول باشند و بگویند این فهرست، جامع و مانع است.
برخی سازمانها و کسب و کارها بازاریابی را بسیار محدود میبینند (در حد برندسازی، تبلیغات، تحقیقات بازار و توسعه محصول جدید) و فعالیتهایی مثل روابط عمومی، استخدام اعضا و حتی دیجیتال مارکتینگ را به واحدهایی بیرون از دپارتمان بازاریابی میسپارند.
در مقابل، کسب و کارهایی هم هستند که حتی فروش را هم زیرمجموعهٔ بازاریابی در نظر میگیرند و مدیر بازاریابی عملاً نقش مدیر بازاریابی و فروش را بر عهده دارد.
ما در این میان دو نوع منبع مختلف را بررسی کردهایم:
- سایتهای شناختهشده مانند O*Net و Indeed
- فهرست وظایف مدیر مارکتینگ در کتابهای مرجع آموزش بازاریابی (از جمله کتاب بازاریابی فیلیپ کاتلر و کتاب بازاریابی ویلیام پراید)
آنچه در ادامه میبینید، جمعبندی بررسیها و جستجوهای ماست و قرار نیست شما همهٔ آنها را بسپندید و بپذیرید. اما مرور این فهرست و عناوین مطرح شده در آن میتواند مرجع مناسبی برای تصمیمگیری و تدوین یک فهرست اختصاصیتر – با توجه به ویژگیهای شما و کسب و کار مد نظرتان – باشد.
شناخت و تشخیص ویژگیهای بازار از جمله وظایفی است که بدون آن مدیریت بازاریابی بیمعنا است و فعالیتهای بازاریابی اثربخش نخواهند بود. برخی از مهمترین ویژگیهایی که یک مدیر بازاریابی باید به دنبالشان باشد را با هم بخوانیم:
مشتریان ما و به طور کلی مشتریان صنعت ما از نظر دموگرافیک چه ویژگیهایی دارند؟
این بازار تا چه حد متمرکز یا خُردشده (Fragmented) است؟ سه یا پنج برند اصلی چند درصد کل بازار را در اختیار دارند؟ انحصار تا چه حد در این بازار معنا پیدا میکند؟
روندهای اصلی حاکم بر بازار چیست؟ چه پیشبینیهایی در مورد آیندهٔ بازار وجود دارد؟ وقتی از روند یا Trend حرف میزنیم، باید آنها را در هر سه افق کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت جستجو کنیم.
رقیبان اصلی ما در بازار چه کسانی هستند؟ چند گروه استراتژیک اصلی در این صنعت وجود دارد؟
رقبای ما چه مسیرهایی را برای توسعهٔ آتی خود برگزیدهاند؟
هزینهٔ تولید کالا یا عرضهٔ سرویس در این بازار چگونه است و چه سهمی از کل قیمت را به خود اختصاص میدهد؟ (طبیعتاً ممکن است لازم باشد عرضهکنندگان را به چند دسته تقسیم کنید).
بسته به اینکه یک سازمان و کسب و کار چه مقیاسی داشته باشد و مدیران آن چگونه فکر کنند، رابطهٔ میان مدیر بازاریابی و استراتژی بازاریابی فرق خواهد کرد.
گاهی اوقات مولفههای اصلی استراتژی بازاریابی به مدیر بازاریابی دیکته میشود. یعنی عملاً کسانی مانند مدیرعامل، اعضای هیئتمدیره و یا مدیر تولید مشخص میکنند که استراتژی چیست و صرفاً اجرای استراتژی (یا شاید برخی تصمیمهای خُرد) بر عهدهٔ مدیر بازاریابی قرار میگیرد.
مجموعههای دیگری هستند که کاملاً برعکس عمل میکنند. یعنی دست مدیر بازاریابی را باز میگذارند تا استراتژی بازاریابی را تعریف و تدوین کند و سپس بخشهای دیگر سازمان خود را با این استراتژی تطبیق میدهند.
همانطور که میتوانید حدس بزنید، گزینهٔ سومی هم وجود دارد و آن این است که استراتژی بازاریابی در تعامل با سایر بخشهای سازمان شکل بگیرد. یعنی طی گفتگوهای متعدد و جلسات ساختاریافته، استراتژی بازاریابی به شکل رفت و برگشتی تدوین شود. در این حالت، علاوه بر مدیران ارشد، احتمالاً مدیران همرده در دپارتمانهای دیگر هم نظرات خود را اعلام میکنند و قاعدتاً برای کمک به اجرای استراتژی بازاریابی هم آمادگی بیشتری خواهند داشت.
به هر حال، وقتی از استراتژی بازاریابی حرف میزنیم، باید موارد زیر را مد نظر قرار دهیم:
- مولفههای کلی استراتژی بازاریابی باید پیشنهاد شده و تصویب شود
- جزئیات استراتژی بازاریابی باید تدوین شود
- پیادهسازی استراتژی بازاریابی قطعاً بر عهدهٔ مدیر بازاریابی است
- ارزیابی موفقیت در پیادهسازی (کنترل استراتژیک) هم بر عهدهٔ مدیر بازاریابی است
مواردی مثل ترجمهٔ ارزشهای سازمان به ارزشهای متناظر آنها در واحد بازاریابی، تحلیل SWOT برای محصولهای مختلف، تصمیمگیری در مورد درونسپاری یا برونسپاری هر یک از فعالیتهای واحد بازاریابی و ترسیم تصویر دقیق مشتریان (پرسونا) از جمله کارهایی هستند که باید در قالب برنامهریزی استراتژیک بازاریابی انجام شوند.
دسترسی کامل به درسهای مدیریت بازاریابی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
تعداد درسها: ۶۱ عدد
دانشجویان این درس: ۵۲۲۹ نفر
تمرینهای ثبتشده: ۲۷۰۹ مورد
با عضویت ویژهی متمم علاوه بر بازاریابی به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
البته بررسیهای آماری ما نشان داده که علاقهمندان به مارکتینگ و بازاریابی معمولاً از میان درسهای متنوع متمم بیشتر مطالب زیر را پیگیری میکنند:
مذاکره | فروش | آموزش CRM | بازاریابی محتوا
ارزش آفرینی | تصمیم گیری | برندسازی
استراتژی | تفکر استراتژيک | تفکر سیستمی
دیجیتال مارکتینگ | سئو | تولید محتوا
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
مشارکت در بحث
اگر به عنوان مدیر بازاریابی کار کردهاید و یا در مجموعهٔ خود با مدیران بازاریابی کار کردهاید، چه نکتهها و تجربیات دیگری دارید که بخواهید با دوستان خود به اشتراک بگذارید؟
آیا موارد دیگری هم هست که بشود در شرح وظایف مدیر مارکتینگ گنجاند؟
آیا این تجربه را داشتهاید که شفاف نکردن برخی از این وظایف به اختلافنظر و شکلگیری تعارض منجر شده باشد؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت بازاریابی به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت بازاریابی | دوره بازاریابی حرفه ای برای مدیر مارکتینگ
- شرح وظایف مدیر بازاریابی چیست؟ | پیشنهادهایی برای فهرست وظایف مدیر مارکتینگ
- بازاریابی مدرن چیست؟ مقایسه بازاریابی سنتی و مدرن
- تعریف بازاریابی چیست؟ (تعریف مارکتینگ)
- نزدیک بینی بازاریابی | مقالهای دربارهی تفاوت بازاریابی و فروش
- تعریف تحول بازاریابی چیست و به چه علت باید این تحول را بشناسیم؟
- چند مثال از تحول بازاریابی در کسب و کارها
- کاربردهای بازاریابی – بازاریابی در چه زمینه هایی انجام میشود؟
- دموگرافی چیست؟ | تعریف جمعیت شناسی و کاربرد آن
- آمیخته بازاریابی چیست؟
- بازارهای صنعتی چه هستند؟ تفاوت بازار صنعتی و بازار سازمانی و بازار مصرفی چیست؟
- تقسیم بندی بازار و انتخاب بازار هدف
- انواع هدف گذاری بازار و معیارهای انتخاب بازار هدف
- نیچ مارکتینگ چیست؟ چرا باید به سراغ گوشه های دنج بازار برویم؟
- استراتژی محصول چیست و شامل چه بخشهایی است؟
- اهمیت و کاربرد فرایند طراحی و توسعه محصول جدید
- انواع استراتژی قیمت گذاری | آشنایی با روش های قیمت گذاری کالا و خدمات
- جنگ قیمت چیست؟ چگونه میشود با آن مقابله کرد؟
- پروموشن چیست؟ | آشنایی با مفهوم پروموشن در بازاریابی
- کوکاکولا | هوا گرم است، نوشابه گرانتر شده!
- پروموشن فروش چیست؟ آشنایی با انواع پروموشن های فروش
- استراتژی باندلینگ (Bundling) | فروش مجموعهای از محصولات
- مدیریت تقاضا چیست؟ | چرا در بازاریابی به سراغ مدیریت تقاضا میرویم؟
- سه استراتژی مختلف برای ارتباطات بازاریابی
- تعریف ارتباطات بازاریابی چیست؟
- تعریف ارتباطات یکپارچه بازاریابی چیست؟ (IMC)
- مدیریت تجربه مشتری | تاریخچه و تعریف تجربه مشتری
- انواع بازاریابی (واژه نامه)
- تعریف بازاریابی مستقیم و انواع آن
- بازاریابی موتورهای جستجو (SEM) – معرفی مفاهیم
- بازاریابی پایگاه داده (استفاده از اطلاعات مشتریان برای ارتباط با آنها)
- بازاریابی موبایلی (موبایل مارکتینگ)
- همکاری در فروش | افیلیت مارکتینگ چیست و چگونه کار میکند؟
- معرفی فیلیپ کاتلر
- کتاب مدیریت بازاریابی کاتلر و کلر
- کتاب بازاریابی دهان به دهان | اندی سرنوویتز
- برنامه بازاریابی | معرفی کتاب آموزش تدوین مارکتینگ پلن
- نسل سوم بازاریابی | معرفی کتاب فیلیپ کاتلر
- طرح بازاریابی در یک صفحه | راهنمای بازاریابی کسب و کارهای کوچک
- کتاب نسل چهارم بازاریابی | کاتلر نسل چهارم را چگونه تعریف میکند؟
- خرده فروشی چیست؟ آیا تعریف خرده فروشی و ریتیل تغییر کرده است؟
- معرفی کتاب گذر از شکاف | کتابی درباره استراتژی بازاریابی و ورود به بازارهای بزرگتر
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : مهدی جلالی
یک مورد خیلی ساده که معمولا وقتی مدیر بازاریابی استخدام میکنیم آنرا فراموش میکنیم، شریک کردن مدیر بازاریابی در نتایج حاصل از تصمیمات بخش مارکتینگ است. به نظر من، مدیر بازاریابی باید در سود شرکت سهیم باشد. وقتی یکی از بنیانگذارهای کسب و کار، مسئولیت مارکتینگ را به عهده میگیرد، خواه ناخواه بعد از مدت کوتاهی نتایج تصمیماتش را در قالب درآمد شرکت خواهد دید. اما وقتی یک نفر از بیرون استخدام میشود، و قرار است به او و تصمیماتش اعتماد کنیم، و برای اجرای آن تصمیمات پول و وقت سازمان را هزینه کنیم، بهتر است سازوکاری داشته باشیم که مدیر بازاریابی نتایج عملکرد خودش را بصورت ملموس در فیش حقوقیاش ببیند.
مورد دیگری که به ذهن من رسید، واگذاری فعالیتهای مربوط به خدمات پس از فروش به مدیر بازاریابی است. معمولا در قالب پیشنهاد محصول، وعدههایی به مشتری داده میشود که او را به خرید آن محصول از ما، و نه از رقبا ترغیب میکند. اگر این وعدهها غلو شده و غیر واقعی باشند، ممکن است در کوتاه مدت میزان فروش را بالا ببرند؛ و یک رزومه خوب برای مدیر بازاریابی بسازند. اما بعد از مدتی نارضایتی مشتری باعث لطمه به فروش میشود. از جملهی این وعدهها شرایط گارانتی و ضمانت کالاست. حتی برای محصولاتی که مستلزم اعزام نصاب است، آگاهی از کیفیت نصب و رضایت مشتری از برخورد و خوشقولی نصاب در روند فروشهای بعدی شرکت تاثیرگذار است. به همین دلیل بهتر است مدیر بازاریابی روند خدمات پس از فروش و پاسخگویی به ایرادات مشتریها را خودش کنترل کند.