چند نمونه از اهداف عملکردی | مدل هدف گذاری عملکردی در چه مواردی مفید است؟

در درس اهداف عملکردی صرفاً‌ به تعریف هدف عملکردی (performance goal) پرداختیم و چند نمونه از اهداف عملکردی را هم فهرست کردیم. بخش اصلی آن درس به نقد هدف‌گذاری عملکردی اختصاص داشت و اشاره کردیم که شکل دیگری از هدف‌گذاری، یعنی هدف‌گذاری به قصد یادگیری (learning goals) هم وجود دارد که متأسفانه کمتر جدی گرفته شده است.

در عین حال، وقتی از هدف‌گذاری عملکردی ایراد می‌گیریم و تمرکز بر این مدل را نقد می‌کنیم، نباید این نکتهٔ واضح را هم فراموش کنیم که بالاخره اهداف عملکردی هم در برخی زمینه‌ها مفیدند. اگر چنین نبود، بیش از نیم قرن به‌شکل گسترده تدریس و ترویج نمی‌شدند و مدل‌هایی مانند هدف گذاری اسمارت و نظریه هدف گذاری به شکل امروزی فراگیر نمی‌شد.

با این مقدمه، این بار می‌خواهیم با نگاهی مثبت به سراغ هدف‌گذاری عملکردی برویم و برخی از مواردی را که استفاده از مدل هدف‌گذاری عملکردی کاملاً قابل‌‌دفاع است مرور کنیم.

مواردی که در ادامه می‌آیند، گاهی با یکدیگر هم‌پوشانی دارند. هدف اصلی ما تفکیک کامل نبوده. بلکه صرفاً می‌خواهیم نمونه‌هایی از هدف‌گذاری عملکردی را با هم مرور کنیم.

مدیریت بحران‌ها و عکس‌العمل سریع

فرض کنید به سرورهای یک شرکت حمله شده و سایت شرکت یا خدمات اپلیکیشن آن از دسترس خارج شده است. یا این که آمار محصولات معیوب در شرکتی بسیار زیاد شده و مدام با مشتریان ناراضی روبه‌رو است. حتی این نگرانی وجود دارد که اعتراض مشتریان در شبکه‌های اجتماعی به یک بحران جدی تبدیل شود. ماهیت این نوع مشکلات شبیه «آتش‌سوزی» است. شما باید در سریع‌ترین زمان ممکن مشکل را حل کنید.

اگر بحران بسیار شدید باشد، حتی گاهی سریع بودن راه‌حل از صحیح بودن آن مهم‌تر می‌شود (فعلاً فقط می‌خواهید به هدف برسید. بعداً به دنبال روش پایدارتر و منطقی‌تر می‌گردید).

پس شما ناگزیرید یک هدف کاملاً شفاف، قطعی، کمّی و در بازهٔ مشخص و محدود تعیین کنید و بکوشید تحت هر شرایطی به آن برسید (مثلاً کاهش تعداد محصولات معیوب، یا فعال شدن سایت در کمتر از ۲۴ ساعت).

به عنوان مثالی دیگر، اگر در روستایی سیل آمده و پنجاه خانوار آواره شده‌اند، باید کاملاً شفاف مشخص شود که کار اسکان دادن آسیب‌دیدگان چگونه و با چه سرعتی طی چه مدت زمانی انجام خواهد شد.

در چنین شرایطی، همهٔ اصول هدف گذاری اسمارت و توصیه‌های کلاسیک در هدف‌گذاری مصداق دارند.

کارهای پروژه‌ای

در بسیاری از کارهای پروژه‌ای، ناگزیریم به سراغ هدف عملکردی برویم. در تعریف پروژه می‌گویند که پروژه آغاز و پایان دارد و در سنجش موفقیت پروژه هم می‌گویند که پروژه باید در محدودهٔ زمانی و بودجه‌ای که برایش تعیین شده به پایان برسد.

پس عملاً ماهیت پروژه، عملکردی است و کاملاً منطقی است که در طول اجرای پروژه هم، اهداف عملکردی متعددی تعریف شده و دنبال شوند.

می‌شود برخی پروژه‌ها را تصور کرد که هدف‌گذاری یادگیری در آن‌ها امکان‌پذیر باشد (مثلاً‌ پروژه‌های بسیار طولانی یا پروژه‌های تحقیق و توسعه). اما معمولاً پروژه‌ها به‌شکلی تعریف می‌شوند که اگر به سراغ هدف‌گذاری عملکردی نروید، ممکن است به‌کلی شکست بخورید و خسارت‌های جدی متحمل شوید.

تلاش و فعالیت در نزدیکی مهلت نهایی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری هدف گذاری به شما پیشنهاد می‌کند: