جملاتی از کتاب در جستجوی زمان از دست رفته نوشته مارسل پروست

عنوان هفت مجلد کتاب در جستجوی زمان از دست رفته

• طرف خانه سوان
• در سایه دوشیزگان شکوفا
• طرف گرمانت
• سدوم و عموره
• اسیر
• آلبرتین گمشده (یا گریخته)
• زمان بازیافته

در تئوری می‌دانیم که زمین می‌چرخد. اما در عمل این را نمی‌بینیم و آسوده زندگیمان را می‌کنیم، چون زمینی که رویش گام می‌زنیم، نمی‌جنبد.

زمان زندگی نیز چنین است و برای نشان دادن گریزش، قصه نویسان ناگزیر به چرخش عقربه‌ها شتابی دیوانه‌وار می‌دهند، ده، بیست، سی سال را در دو دقیقه به خواننده می‌نمایانند.

به همان گونه که ملت‌ها را نمی‌توان زمان درازی با سیاستی صرفاً احساسی اداره کرد، کار آدم‌ها هم فقط با خاطره رویاهایشان نمی‌چرخد.

این هم یکی از راه‌های حل مسئله زندگی است که به اندازه کافی به چیزها و کسانی که از دور و به چشم‌مان زیبا و اسرارآمیز آمده‌اند نزدیک شویم تا ببینیم که در آن‌ها از راز و زیبایی نشانی نیست؛ این، یکی از چند دستور سلامت است که می‌توان برگزید، که شاید چندان دلپسند نباشد، امّا آن اندازه آرامش می‌آورد که زندگی‌مان را بگذرانیم و – از آن‌جا که امکان می‌دهد حسرت هیچ‌ چیز را نخوریم، چون به ما می‌باوراند که بهترینِ چیزها رسیدیم و بهتریش هم چیزی نبود – هم‌چنین، به مرگ تن دهیم.

بس  کم پیش می‌آید که آدم‌هایی که در زندگی ما نقش بزرگی داشته‌اند یکباره و قطعی از آن بیرون بروند.

پیش از آن‌که برای همیشه از زندگی ما جدا شوند، گه‌گاهی می‌آیند و در آن جا می‌گیرند (چنان که برخی کسان این را آغاز دوباره عشق می‌پندارند).

در عشق، بر خلاف آن‌چه پس از جنگ پیش می‌آید، هر چه شکست‌خورده‌تر باشیم، شرایطی سنگین‌تر و دشوارتر می‌گذاریم، اگر در وضعیت تحمیل آن‌ها باشیم.

کوته فکران، می‌پندارند که ابعاد بزرگ پدیده‌های اجتماعی، فرصت بسیار خوبی برای رخنه و کاوش در روان آدمی به دست می‌دهد.

اما باید بدانند که برعکس:

تنها با فرو رفتن در ژرفناهای یک فرد می‌توان به درک آن پدیده‌ها رسید.

اگر آدمی فقط اندام‌هایی چون دست و پا داشت زندگی راحت می‌بود. بدبختانه در سینه عضوی داریم که دل می‌نامیم، که در معرض بیماری‌هایی است که بر اثرشان به هر آن‌چه به زندگی کسِ خاصی ربطی بیابد بی‌نهایت حساس می‌شود.

تجربه باید به من می‌آموخت – البته اگر هیچگاه چیزی به کسی آموخته باشد – که عاشقی یک نفرین است.

مانند نفرین‌هایی که در قصه‌ها می‌خوانیم و علیه‌اش کاری نمی‌شود کرد و فقط باید صبر کنی تا افسونش پایان بگیرد.

در جدایی، سخنان مهرآمیز را کسی می‌گوید که عاشق نیست، چه عشق مستقیماً بیان نمی‌شود.

منشاء رویدادهای بزرگ هم‌چون سرچشمه رودهاست، همه کره زمین را هم که بپیمایی پیدایشان نمی‌کنی.

یا باید رنج نکشیدن را انتخاب کرد یا دوست داشتن را.

نویسنده، فقط به دلیل عادتی که ریشه در زبان غیرصمیمی دیباچه‌ها و تقدیم‌نامه‌ها دارد می‌گوید: «خواننده‌ی من».

در حالی که در واقع، هر خواننده‌ای، زمانی که کتابی را می‌خواند، خواننده‌ی خودش است.

کتاب نویسنده چیزی جز نوعی وسیله‌ی بصری نیست که او در اختیار خواننده می‌گذارد تا با آن بتواند آنچه را که شاید بدون آن کتاب نمی‌توانست در خودش ببیند، درک کند.

محک حقیقت کتاب این است که خواننده آنچه را که کتاب می‌گوید در خودش باز بشناسد.