اهمیت خطا و نوسان در بقاء بلندمدت سیستمها (نسیم طالب)
- بتوانند خطرات ایجاد وضعیت ثبات و سکون را در سیستمها تشریح کنند.
- برای شرایطی که خطاها و مشکل های کوچک، سیستم را برای تحمل مشکلات بزرگتر آماده میکند یا اساساً احتمال بروز مشکلات بزرگتر را کاهش میدهد، مثال بزنند.
اگر ماجرای مرغ سفید و قوی سیاه و راننده تاکسی و کارمند بانک را در درس قبل به خاطر داشته باشید، میتوانیم این درس را که گام بعدی در ادامهی همان مسیر است، به سادگی جلو ببریم.
ما در درس قبل دیدیم که ثُبات مصنوعی و تحمیل شده و فرار کردن از نوسانات و تغییرات، همیشه به معنای کاهش ریسک نیست.
به عبارتی ثُبات و ثابت بودن به معنای پایداری نیست. بلکه معمولاً این نوع ثبات در سیستمهای زنده، صرفاً به معنای حذف نوسانات کوچک و زمینهسازی برای رویدادهای بزرگ است.
با توجه به اینکه نسیم طالب، علاقهی خاصی به توصیف پیچیدگی و سیستمهای پیچیده با استفاده از گربه دارد، شاید مثال زیر به سبک مثالهای نسیم طالب، بتواند بحث را شفافتر کند:
در این درس، میکوشیم همین بحث را با مثالهای بیشتر ادامه دهیم:
تمرین:
شما اگر میخواستید به مثالهای نسیم طالب، مثالهای جدیدی اضافه کنید، چه مثالهایی را مطرح میکردید؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت در شرایط ابهام به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت در شرایط ابهام – طراحی سیستم های مقاوم (نقشه راه درس)
- مدیریت در شرایط ابهام: دنیای سه حالتی – به چیزی که شکننده نیست چه میگویید؟
- نسیم طالب و تاکید بر اهمیت واژه ها و کلمات: کوررنگی فرهنگی!
- هورمسیس: گاهی اوقات، کمی زهر میتواند پادزهر باشد
- پادشکنندگی (Antifragility) – قرارداد برای معادل یک واژه
- پاسخ بیش از حد در رفتار سیستم ها (Overreaction)
- خاطرات نسیم طالب: وقتی تصمیم گرفتم بادیگارد شوم
- در مدیریت بحران، ظرفیت آزاد با ظرفیت مازاد تفاوت دارد
- نسیم طالب و بحث پیری و استخوان های پوک
- تعریف سیستمهای پیچیده (۱): درباره تفاوت گربه و ماشین لباسشویی
- تعریف سیستمهای پیچیده (۲): چند تفاوت سیستمهای پیچیده و سیستمهای مکانیکی
- در سیستمهای پیچیده، شکل مکانیکی تعادل به معنای مرگ سیستم است
- نسیم طالب: قوی سیاه، مرغ سفید، راننده تاکسی و کارمند بانک
- اهمیت خطا و نوسان در بقاء بلندمدت سیستمها (نسیم طالب)
- منابع تکمیلی: سوالهای نشریهی تایم از نسیم طالب
- ماجرای الاغ بوریدان | اهمیت انتخاب تصادفی در زمان تردیدهای شدید
- توزیع وزنهای چیست (سیستمها در شرایط ابهام)
- درباره آتش سوزی جنگلها: بگذار پارک یلوستون بسوزد
- مشکلات درمان زاد در سیستمها چه هستند؟
- اختیار معامله چیست؟ از تالس تا بازار سهام و دنیای پر از ابهام امروزی
- معرفی کتاب نسیم طالب: آنها که پای خودشان گیر نیست
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی
نخستین مثالی که با مطالعهی مثالهای نسیم طالب به ذهن من رسید، اقتصادهایی است که از کسب و کارهای ضعیف در حال ورشکستگی حمایت میکنند.
به طور دقیقتر، اقتصادهایی که به جای تلاش برای حمایت از صنایع، از کارگران صنایع حمایت میکنند.
میدانیم که صنایع بعد از مدتی کهنه و فرسوده میشوند و یا جایگاه استراتژیک خود را از دست میدهند و باید بمیرند و جای خود را به صنایع جدید یا جایگزین یا قویتر بدهند.
اما این اتفاق بیهزینه نیست. عدهای در این فرایند بیکار میشوند و باید دنبال کار جدید بگردند. حتی عدهای ممکن است چنان بیمهارت بمانند که مجبور شوند به کارهای سادهتر بپردازند.
اما ورشکست شدن و نابودن شدن شرکتها، درست مثل آتش گرفتن برخی درختان جنگل، یک اتفاق ضروری برای رشد اقتصاد است.
شاید تصور اینکه ۱۰۰۰ خانواده در اثر ورشکستگی یک کارخانه و یا در اثر جایگزین شدن روبات به جای انسان بیکار شوند (و حتی تلختر: صد نفر از آنها از گرسنگی بمیرند) خیلی تلخ باشد.
اما تصور اینکه صنعت یک کشور قدیمی بماند و در نهایت بخشی از آن مردم از گرسنگی بمیرند و بخشی دیگر در سر کوچه و خیابان به گدایی مشغول شوند، تلختر است.
البته فکر میکنم پاسخ نهایی، چیزی ترکیبی از جنس ماجرای یلوستون است. بعضی انسانها در اقتصاد و صنعت، باید مانند خلال دندان بر زمین بریزند و نابود شوند تا همهی انسانها بتوانند زندگی بهتری را تجربه کنند. بعضی جاها هم باید با تمام وجود از زمین خوردن انسانها و کسب و کارها جلوگیری کرد (این همان قانون طبیعت هم هست. پدر و مادر میمیرند تا جا را برای تنفس فرزندان و نسل بعد بر روی زمین باز کنند. شاید اگر ما در موضع خالق بودیم، جرات چنین تصمیمی نداشتیم. اکنون خالق صنعت و اقتصاد هستیم و وادار شدهایم چنین تصمیمی بگیریم).
به هر حال، اعتراف میکنم با وجودی که منطق فوق را میفهمم، دلم نمیخواهد در مقامی باشم که پاسخ درست را اجرا کنم. فکر میکنم مدیریت صنعت و اقتصاد و مقامهای ارشد اجرایی در کشورها و مدیریت جنگلهای یلوستون، چیزی شبیه شغل شستشوی مردگان است.
کسی باید باشد که مسئولیتش را بر عهده بگیرد. اما اگر آگاهانه فکر کنیم و ملزومات این موقعیتها را بدانیم، هرکس ترجیح میدهد دیگری این مسئولیت را بر عهده بگیرد.