نکاتی درباره یادگیری زبان دوم (SLA)
آیا اینکه زبان مادری شما چیست، روی شیوه و سرعت یادگیری زبان انگلیسی یا مثلاً فرانسه و آلمانی تأثیر دارد؟
آیا برای یادگیری زبان، بهتر است گرامر و قواعد دستوری آن را به شکل صریح و مستقل یاد بگیریم؟ یا با خواندن و نوشتن و حرف زدن، به تدریج ساختارهای گرامری در ذهن ما تثبیت میشوند؟
اینکه از روی کتاب و با گوش دادن به پادکست های انگلیسی این زبان را یاد بگیریم، با اینکه در خیابانهای لندن و نیویورک قدم بزنیم و حرف زدن مردم را بشنویم، از منظر یادگیری چه تفاوتی دارد؟ اصلاً آیا تفاوتی بین این دو شیوهی یادگیری وجود دارد؟
چگونه میتوانیم با استفاده از امکاناتی که در اختیار داریم – هر چقدر کم و محدود – به عمیقترین شکل ممکن زبان دوم را فرا بگیریم؟
منظور از شکل عمیق، الزاماً تعداد کلمات بیشتر یا جمله بندی درستتر نیست. بلکه چیزی است که شاید بتوان آن را روح زبان نامید.
همان چیزی که در زبان مادری خود، آن را عمیقاً تجربه میکنیم و باور داریم که دیگران، هر چقدر هم زبان ما را بیاموزند، چیزی در جایی کم دارند؛ چیزی که شاید نتوانیم آن را به درستی، شرح داده و توصیف کنیم.
آیا اینها را باید از معلم زبان خود بپرسیم؟
آیا این سوالها، زیرمجموعهای از علم آموزش و هنر تدریس هستند؟ یا علم دیگری وجود دارد که در جستجوی پاسخ این پرسشها باشد؟
SLA یا Second Language Acquisition
یادگیری زبان دوم یا به شکل دقیقتر فراگیری زبان دوم اصطلاح تازهای نیست.
اما یادگیری زبان دوم (یا همان SLA) به عنوان یک علم، نسبتاً جوان است.
علمی که میکوشد یاد گرفتن زبان دوم در انسانها را مطالعه و بررسی کرده و نتایج آن را در اختیار ما قرار دهد.
علمِ فراگیری زبان دوم جایی در میانهی زبان شناسی، روانشناسی شناختی و علم آموزش قرار میگیرد.
چرا به جای یادگیری زبان دوم، معمولاً از اصطلاح فراگیری زبان دوم استفاده میشود؟
در زبان انگلیسی، هر دو دو لغت Learning و Acquisition برای یادگیری زبان به کار میروند.
اما Acquisition کمی عمیقتر است و به این اشاره دارد که زبان، بخشی از وجود ما شده است.
هر یک از ما با گوش دادن به یک فیلم یا چند روز زندگی در کشوری دیگر، چند کلمه یا جمله از یک زبان خارجی را یاد میگیریم.
اما درونی شدن آن زبان و اینکه به بخشی از سیستم کلامی ما تبدیل شود، چیز دیگری است.
به همین علت، اگر اصرار داشته باشید دقت علمی را در صحبتهای خود به کار بگیرید، منطقی است بین این دو مورد تفاوت قائل شوید.
زبان شناسها ترجیح میدهند به جای یادگیری زبان دوم از اصطلاح فراگیری زبان دوم استفاده کنند؛ چون فراگرفتن در دل خود، پیام درونی شدن را نیز دارد.
نخستین کسانی که روی بحث SLA کار کردند (مثلاً Pit Corder در دههی ۶۰ میلادی) اصرار داشتند با تفکیک Input و Intake، به این تمایز توجه داشته باشند:
- هر آنچه ما در محیط میشنویم و میبینیم و میخوانیم، Input (ورودی) است.
- اما آنچه در درون ما هضم و جذب میشود و در ساختار ذهنمان نهادینه میشود، Intake است.
فراگیری زبان دوم با فراگیری یک زبان خارجی چه تفاوتی دارد؟
این هم از اصطلاحاتی است که ما به سادگی به جای یکدیگر به کار میبریم. اما احتمالاً یک متخصص SLA با شنیدن آن دلگیر خواهد شد.
در SLA، یک روش استاندارد برای ارجاع به زبانها وجود دارد.
متخصصان فراگیری زبان دوم زبانها را به صورت L1 و L2 و L3 و مانند اینها نامگذاری میکنند.
منظور از L1 همان زبان مادری است؛ نخستین زبانی که همهی ما میآموزیم.
L2 دومین زبانی است که میآموزیم و به همین ترتیب L3 زبان سوم خواهد بود.
با توجه به اینکه مکانیزمهای یادگیری L1 و L2 الزاماً یکسان نیست و نیز نمیتوان به سادگی ادعا کرد که L3 هم درست مانند L2 آموخته میشود، متخصصان SLA ترجیح میدهند به جای یادگیری زبان خارجی از اصطلاح یادگیری / فراگیری زبان دوم استفاده کنند. تا دقیقاً مشخص باشند که راجع به چندمین زبان صحبت میکنند.
آیا متخصصان فراگیری زبان دوم تجربهی معلمان زبان را گردآوری و تدوین میکنند؟
متخصصان SLA تأکید دارند که آموزش زبان و یادگیری زبان دو مقولهی متفاوت هستند.
علوم آموزشی، فرد آموزشدهنده را محور توجه خود قرار میدهند و علم یادگیری، حول فردِ یادگیرنده شکل میگیرد.
البته بیتردید این دو را نمیتوان به صورت مطلق از یکدیگر جدا کرد. اما در بحث یادگیری زبان دوم، سوال کلیدی این است که یک زبان تازه چگونه در ذهن ما و شما تثبیت میشود؛ نه اینکه چگونه به ما زبان را یاد میدهند.
این را هم میتوانید حدس بزنید که وقتی به شیوهی یادگیری توجه میکنیم، یکی از نخستین مشتریان و استفادهکنندگان دستاورد این علم، معلمها و سیستمهای آموزش زبان هستند. چون میخواهند با تکیه بر دستاوردهای این علم، اثربخشی آموزش خود را افزایش دهند.
SLA پاسخ چه سوالهایی را جستجو میکند؟
اجازه بدهید برخی از این سوالها را با هم مرور کنیم:
یادگیری L1 و L2 چه شباهتها و تفاوتهایی با هم دارند؟
تاثیر زبان مادری بر یادگیری زبان دوم (L2) چیست؟
مکالمه و مطالعه، هر کدام بر چه بخشی از یادگیری زبان تأثیر دارند؟
تاثیر تفاوتهای فردی ما انسانها در یادگیری زبان خارجی (L2 و L3 و زبانهای بعدی) چیست؟
آیا جنسیت در سرعت و کیفیت فراگیری زبان دوم تأثیر دارد؟
نقش ورودیها، در کیفیت و سرعت یادگیری زبان دوم چیست؟ (مثلاً فیلم دیدن با روزنامه خواندن یا خبر گوش دادن)
آیا دورهای وجود دارد که بگوییم L2 را در آن مقطع زمانی بهتر از مقاطع دیگر میتوان آموخت؟
آیا کسی که L2 را یاد میگیرد، میتواند هدف خود را این بگذارد که روزی زبان دوم را درست مانند L1 در ذهن خود تثبیت کند؟
شیوهی آموزش دادن، چه تأثیری بر یادگیری زبان دوم دارد؟ کلاس های آموزش زبان، با رعایت چه نکاتی میتوانند کیفیت و دوام آموزشهای خود را افزایش دهند؟
دهها سوال دیگر را نیز میتوانیم به فهرست بالا بیفزاییم.
اما باید به خاطر داشته باشیم که این علم نسبتاً جوان است و به تازگی نیم قرن از شکل گرفتنش گذشته است.
بنابراین، ضمن اینکه پاسخ بسیاری از سوالات خود را میتوانیم در تحقیقات و مطالعات دانشمندان یادگیری زبان دوم بیابیم، باید انتظار داشته باشیم که هنوز برای پرسشهای بسیار بیشتری، پاسخ قطعی و دقیق نداشته باشند.
در آینده برخی از دستاوردها و توصیهها و یافتههای SLA را در کنار شما مرور خواهیم کرد.
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهی عبور) میتوانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همهی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درسهای مختص کاربران ویژه متمم را نیز میتوانید در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
از میان درسهایی که در فهرست بالا آمده است، درسهای زیر از جمله پرطرفدارترین موضوعات هستند:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | رابطه عاطفی
خودشناسی | شخصیت شناسی | پرورش کودکان هوشمندتر
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آموزش زبان انگلیسی به شما پیشنهاد میکند:
- امکانات و فرصتهای متمم برای آموزش زبان انگلیسی
- دانلود دیکشنری اندروید انگلیسی به انگلیسی (آفلاین)
- یادگیری تلفظ کلمات در زبان انگلیسی و سایر زبانها
- فهرست بهترین دیکشنری های آنلاین انگلیسی به انگلیسی
- یادگیری زبان انگلیسی به روش جان برین
- شمارش کلمات در متن انگلیسی
- اتیمولوژی چیست؟ | اهمیت آشنایی با ریشه کلمات برای یادگیری زبان انگلیسی
- کالوکیشن چیست؟
- چرا باید کالوکیشن را در یادگیری زبان جدی بگیریم؟
- پیشنهادها و تکنیکهایی برای یادگیری کالوکیشن ها در زبان انگلیسی
- فلش کارت برای یادگیری زبان | معرفی یک اپلیکیشن
- کتاب فرهنگ علوم انسانی آشوری | واژه نامه انگلیسی به فارسی
- نکاتی درباره یادگیری زبان دوم (SLA)
- معرفی پادکست انگلیسی | بهترین پادکست های توسعه فردی
- معرفی پادکست | آیدیاکست – پادکستی درباره مدیریت و کسب و کار
- معرفی پادکست انگلیسی روانشناسی | مغز پنهان ما | Hidden Brain
- معرفی پادکست بزرگ کردن کسب و کار (رید هافمن)
- پادکست اقتصادی سیاره پول
- معرفی پادکست کارآفرینی و رهبری سازمانی
- معرفی پادکست سرمایه گذاری و مدیریت مالی | حرفهایهای کسب و کار
- معرفی پادکست داستان جنگ و رقابت میان کسب و کارها
- معرفی پادکست پروژه دانش | شین پریش
- معرفی پادکست Outside In | مشتری مداری در کسب و کارها
- معرفی پادکست آنچه در ذهن میگذرد | پادکست روانشناسی
- پادکست Sway | مصاحبه با بیل گیتس و دیگران
- پادکست ۹۹٪ ناپیدا | یک پادکست درباره طراحی | رومن مارس
- پادکست خلاصه کتاب | معرفی پادکست انگلیسی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : عزیزه تیموری
زبان مادري من آذري است و هنوز مادر من قادر به تکلم زبان فارسي نمي باشد.
ضمنا در زمان بچگي ما هيچکس در خانواده با زباني غير از آذري صحبت نمي کرد و رسانه نيز از جمله راديو و تلويزيون براي اکثر خانواده ها در سطح مالي و اجتماعي ما معمول و مرسوم نبود ، بنابراين من وقتي رفتم و شروع به تحصيل کردم (1350) از زبان فارسي چيزي نمي دانستم و فکر مي کردم اگر کلمات محاوره اي در آذري را صاف تر تلفظ کنم ميشود فارسي
اما از همان روز اول به ما تذکر دادند در سر کلاس قرار است فارسي صحبت شود و کسي حق صحبت به زيان آذري را ندارد وگرنه جريمه خواهد شد
واقعيت ادامه ماجرا را بخاطر ندارم ولي مي دانم که خيلي زود و حداقل در سر کلاس زبان فارسي ما راه افتاد ولي در منزل حتي با فاصله گرفتن از زادگاه و کوچ کردن به تهران همچنان ترکي صحبت مي کنيم ولي بايد اعتراف کنم که به زبان فارسي فکر مي کنم
حالا بفرماييد آيا اين فراگيري L2 هست و آنوقت فراگيري زبان انگليسي براي من L3 محسوب مي شود ؟