آموزش سوال پرسیدن | مهم است اما چگونه؟
میدانید که در پیام اختصاصی متمم، هر روز جملهی کوتاهی را برای شما نمایش میدهیم.
اغلب این جملهها، میتوانند یک تلنگر و نقطهی شروع برای فکر کردن باشند.
به همین علت، معمولاً برخی از این جملهها را در قالب دعوت به گفتگو به بحث میگذاریم تا فرصت بیشتری برای تبادلنظر دربارهی آنها فراهم شود.
جملهای که این بار انتخاب کردهایم، به نوعی به مسئله و مهارت حل مسئله مربوط است.
این جمله از ریچارد سال ورمن (Richard Saul Wurman) انتخاب شده که دو کتابِ اضطراب اطلاعاتی (Information Anxiety) و فهمِ فهمیدن (UnderstandingUnderstanding) او – با توجه به مباحث یادگیری و رسانه در متمم – میتوانند برای دوستان متممی بسیار جذاب باشند (فهمِ فهمیدن، در سال ۲۰۱۷ نوشته شده، اما اضطراب اطلاعاتی، کتابی قدیمی و کلاسیک و البته همچنان سرشار از ایدههای مفید و ارزشمند است).
با وجود توضیحاتی که دربارهی سال وُرمن مطرح کردیم، جملهی مورد نظرمان را میتوان مستقل از گوینده به بحث گذاشت:
گزارهای که سال ورمن مطرح کرده، مخالفان کمی دارد. در واقع حرف او، از آن جملههای زیباست که بسیاری از ما ممکن است در جای دیگری بهکار ببریم و میتوان آن را به یک پست آبرومند اینستاگرامی یا اسلاید زیبای آموزشی تبدیل کرد.
اما اجازه بدهید کمی بیشتر به آموزش سوال پرسیدن فکر کنیم:
- آیا – جدا از زیبایی جمله – واقعاً آموزش در هیچ بخشی نباید پاسخ-محور باشد؟
- طرح پرسش خوب را چگونه باید آموزش داد؟
- آیا طرح پرسش خوب، به این معناست که فهرستی از پرسشهای خوب را آموزش دهیم؟ یا اینکه میتوان چیزی به نام سوال پرسیدن را نیز یاد داد؟
- اگر شما نیز این جملهی سال ورمن را قبول دارید و معتقدید نظام آموزش عمومی، کمتر به پرسشهای خوب توجه میکند و دانستن پاسخ را ترجیح میدهد، چه راهکارهایی برای آموزش روش پرسش و تشویق پرسشهای خوب به ذهنتان میرسد؟
- یکی از راهکارهایی که گاهی اوقات پیشنهاد میشود (و ما هم در تکنیک های یادگیری مطرح کردهایم) این است که هنگام امتحان، از دانش آموز (یا دانشجو) بخواهند که به جای پاسخ به تعدادی پرسش امتحانی، یک آزمون طراحی کند. اما بهنظر میرسد که آموزش سوال پرسیدن، به تکنیکها و روشها و فرایندهای متنوع و بیشتری نیاز دارد و در چنین راهکارهایی خلاصه نمیشود.
شما در این زمینه چه ایدههایی دارید؟
دسترسی کامل به این درس و ۷۶ درس دیگر دربارهٔ تصمیم گیری و حل مسئله برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۱۲۶۹۵ نفر از متممیها مجموعاً ۲۵۶۱۳ تمرین در درسهای تصمیم گیری و حل مسئله ثبت کردهاند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۷۶ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی پیدا میکنید. درسهای زیر صرفاً چند نمونه هستند:
تفکر سیستمی | تفکر استراتژیک | مهارت یادگیری
دوره MBA | توسعه فردی | سبک زندگی
مشاوره مدیریت | کوچینگ | مدیریت جلسه
مذاکره | مدیریت تعارض | مهارت های ارتباطی
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت حل مسئله به شما پیشنهاد میکند:
- مسئله چیست؟ روشها و تکنیکهای حل مسئله چه هستند؟
- تفاوت مشکل و مسئله چیست؟ منظور از تبدیل مشکل به مسئله چیست؟
- انواع مسئلهها بر اساس سطح پیچیدگی
- تشخیص مسئله و تعریف مسئله | مسئله یابی گام اول حل مسئله است
- آموزش سوال پرسیدن | مهم است اما چگونه؟
- مدیران هجده ثانیهای – نقش شنیدن در تشخیص مسئله
- یک استراتژی متفاوت برای رقابت پپسی و کوکاکولا
- تفکر واگرا و تفکر همگرا
- خلاقیت چیست؟ | خلاقیت را میتوان مانند سرمایه گذاری دید
- دیدن به شکلی دیگر | تمرینی برای خلاقیت
- طوفان فکری چیست؟ | چند قانون اساسی طوفان فکری (بارش فکری)
- منظور از ریلکس کردن یک مسئله چیست؟
- معمای انتخاب وزنه برای ترازو | زنگ تفریح
- اهمیت وقفه و خوابیدن روی یک مسئله
- رسم نمودار استخوان ماهی | نمودار ایشیکاوا
- استعداد واقعی، تسلط بر فرایند حل مسئله است
- تعریف Trade-off یا داد و ستد (تصمیم گیری های چند معیاره)
- مدل ذهنی مبتنی بر حذف | «نوکاهی» هم به اندازهٔ «نوآوری» مهم است!
- هزینه فرصت از دست رفته و روش محاسبه آن
- خطاهای رایج در تعیین فهرست گزینهها و آلترناتیوها
- تفکر طراحی چیست؟ آشنایی با تعریف طراحی و مفهوم طراحی در حل مسئله
- کتاب علوم مصنوعی هربرت سایمون | کتابی درباره تفکر طراحی (و بسیاری چیزهای دیگر)
- تفاوت تفکر مهندسی و تفکر طراحانه در فرایند حل مسئله چیست؟
- طراحی رفتار و طراحی برای تغییر رفتار
- درس گرفتن از شکست برای موفقیت | چیپ هیث
- برون ریزی ذهنی
- برای مشورت در تصمیم گیری به چه کسانی مراجعه میکنید؟
- کتاب مهارت حل مسئله
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : علی رسولیرسولی
فاینمن در سخنرانی خودش هنگام دریافت جایزه نوبل فیزیک به آموزش های پدرش در دوران کودکی اشاره می کنه. پدر فاینمن یک تاجر و مدیر فروش بود ولی عاشق علم و آشنا به روش علمی. پدر فاینمن به ما نشان می دهد که برای اینکه فرزندمان را یک دانشمند بار بیاوریم، لازم نیست خودمان هم یک دانشمند باشیم و همه جواب ها را در آستین داشته باشیم.
پدر فاینمن اول با بازی ها و بعدها با گفتگوی دو نفره درباره پدیده های اطراف و طبیعت، فاینمن را آموزش می داد. مثلا هنگام پیاده روی در جنگل از او می پرسید، چرا پرنده ها به پرهای خود نوک می زنند. فاینمن جواب می داد که برای مرتب کردن پرهایشان که هنگام پرواز ژولیده می شوند. بعد یک مدت رفتار پرنده ها را زیر نظر می گیرند و به این نتیجه می رسند که پرنده ها خواه روی زمین راه رفته باشند یا از پرواز برگشته باشند، به یک اندازه به پرهایشان نوک می زنند (پس فرضیه اولشان اشتباه بوده است).
پدر فاینمن اینطور به او آموزش می داد: "آن پرنده را مي بیني؟ اسمش باسترک گلوقهوه اي است. توي آلمان بهش هالتسِن فلوگل مي گويند و در چین چونگ لینگ. ولي اگر تو همۀ اسم هاي آن پرنده را هم بداني، هنوز چیز زيادي درباره ي آن پرنده نمي داني. فقط مي داني که مردم آن را چه صدا مي کنند."
* * * * *
من فکر می کنم، مساله اصلی، سوال پرسیدن نیست بلکه کنجکاوی و جستجوگری است. سوال پرسیدن صرفا یکی از نمودهای بیرونی این خصوصیات است.
اگر تجربه بودن در کنار بچه ها را داشته باشید، احتمالا با من موافقید که بچه ها، قبل از اینکه کاملا توسط والدین و مدرسه تربیت شوند، بالذاته کنجکاو هستند و مدام سوال می پرسند.
اما ما در وهله اول باید تلاش کنیم این حس کنجکاوی ذاتی بچه ها را از بین نبریم و بعد سعی کنیم آن را در مسیر درست هدایت کنیم. یعنی مانند پدر فاینمن به آن ها یاد بدهیم که درگیر اسامی و لغت ها و حفظ کردن ها نباشند و بلکه پدیده های اطرافشان را مشاهده کنند و درباره آن ها سوال بپرسند. بعنوان مثال سوال آن ها این باشد که "چطور کبریت آتش می گیرد ولی چیزهای دیگر آتش نمی گیرند؟"، بجای اینکه بعد از شنیدن صحبت های بزرگترها بپرسند "ترقه یعنی چه؟".
در مرحله بعدی باید به بچه ها بیاموزیم که در جستجوی پاسخ سوالاتشان باشند، فرضیه بسازند، آزمایش طراحی کنند، مشاهده کنند و فرضیه ها را محک بزنند.