حل تعارض | شما کدامیک از این اشتباهات را انجام میدهید؟
موضوع مدیریت تعارض یکی از مباحث اصلی در آموزش رابطه عاطفی، مذاکره، مهارت ارتباطی، رفتار سازمانی و کار تیمی است. اما جالب است که معمولاً چندان مورد توجه قرار نمیگیرد.
اگر به ما بگویند میخواهیم برای شما دربارهی اصول امتیازدهی یا ترفندهای مذاکره یا فن بیان یا رفتار سیاسی صحبت کنیم، احتمالاً با علاقه و اشتیاق به این درسها گوش خواهیم داد و منتظریم نکتههای جدیدی بیاموزیم.
اما وقتی حرف از مدیریت تعارض پیش میآید، احساس میکنیم که بالاخره خودمان بلدیم تعارض را به شکلی حل کنیم. اگر هم بلد نباشیم، بعید است کسی بتواند قاعده و چارچوب و اصولی را برای مدیریت بهتر تعارض در اختیارمان قرار دهد.
به همین علت معمولاً عنوان مدیریت تعارض در مقایسه با سایر عناوین همسطح آن، مورد اقبال قرار نمیگیرد.
با این فرض به نتیجه رسیدیم که فهرست کردن اشتباهات رایج در حل تعارض میتواند دو دستاورد مهم داشته باشد. نخست اینکه با بعضی از رایجترین خطاهای خود آشنا شویم و شاید احتمال تکرار آنها کاهش یابد. دیگر هم اینکه انگیزهای مضاعف برای پیگیری درسهای مدیریت تعارض ایجاد شود.
بنابراین قرار است در درس حاضر، به شکل فهرستوار دربارهی اشتباهات رایج در حل تعارض حرف میزنیم. تعارضهایی که میتواند میان ما و شریک عاطفیمان، مدیرمان یا یکی از دوستانمان به وجود بیاید.
هر یک از این موارد در درس اختصاصی خود به تفصیل مورد بحث قرار خواهد گرفت. پس اگر این درس صرفاً بتواند انگیزهی شما را برای مطالعهی درسهای دیگر افزایش دهد، هدف آموزشی آن تأمین شده است.
فرار از گفتگو درباره تعارض
برخی از ما وقتی با یک تعارض مواجه میشویم، ترجیح میدهیم تا حد امکان از گفتگو دربارهی آن تعارض اجتناب کنیم.
به این معنا که احساس میکنیم بالاخره با سکوت کردن، ممکن است این تعارض کمرنگ شود یا از بین برود. شاید هم فکر میکنیم صحبت کردن از تعارض، میتواند آن را شدیدتر و جدیتر کند.
زمانی که سبک های رفتاری در تعارض را بیاموزیم، خواهیم دید که اجتناب (Avoiding) واقعاً یک گزینه است؛ اما صرفاً یک «گزینه». گزینههای دیگری هم وجود دارند و قرار نیست همیشه و همهجا از گفتگو دربارهی تعارض اجتناب کنیم.
اگر به این شیوه عادت کنید و هر وقت در هر شرایطی تعارضی به وجود میآید، از مطرح کردن آن هراس داشته باشید، این الگوی رفتاری میتواند برایتان دردسرساز شود. جدا از اینکه حقتان خورده میشود و منافع معقول و مشروعتان تأمین نخواهد شد، احتمال دارد که تعارض شدت پیدا کند و بعداً دیگر از عهدهی حل آن بر نیایید.
در فایل صوتی آموزشی گفتگوهای دشوار از این تعبیر استفاده شده است که: «اگر سختی یک گفتگو برای شما مثلاً پنج (از صد) است، ممکن است با عقب انداختن آن مجبور شوید روزی به یک گفتگو با دشواری پنجاه (از صد) تن دهید. گذشت زمان الزاماً تعارض را سادهتر یا کمرنگتر نمیکند.»
طرح غیرمستقیم موضوع
مدیریت تعارض را میتوان از جنس حل مسئله دانست. برای حل مسئله لازم است با طرف مقابل شفاف باشید. حرفهایتان را بزنید و او هم حرفهایش را بزند. خواستهها و انتظارات خود را بگویید و حتی شاید لازم شود بخشی از انگیزههای پنهان خود را نیز افشا کنید.
گاهی اوقات ما به خاطر اینکه از طرح مستقیم تعارض میترسیم، یا شاید به خاطر اینکه از طرف مقابل (مثلاً مدیر یا همکارمان) خجالت میکشیم، به شکل غیرمستقیم صحبت میکنیم.
این حرف زدن غیرمستقیم میتواند کاملاً مودبانه و یا در قالب گوشه و کنایه باشد. اما در هر صورت، نباید انتظار داشته باشیم که این شیوهی گفتگو به حل تعارض کمک کند. چهبسا با طرح غیرمستقیم بحث، سوءبرداشتهایی هم به وجود بیاید و مشکلی هم به مشکلات قبلی اضافه شود.
در بحث فرهنگ در مذاکره توضیح دادهایم که یکی از ابعاد فرهنگ، میل به ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم است. میدانیم که ما ایرانیان تمایل چندانی به ارتباط مستقیم و صریح نداریم (تعارفات یک مثال خوب است).
بنابراین شاید باید در این زمینه به شکل مضاعف تلاش کنیم. چون آن سبک ملاحظهکارانه و غیرمستقیم، حتی اگر در زندگی روزمره مشکلی پیش نیاورد، بیتردید در حل تعارض مشکلزا خواهد بود.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای مدیریت تعارض برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
تعداد درسها: ۱۸ عدد
دانشجویان این درس: ۲۲۷۲ نفر
تمرینهای ثبتشده: ۲۵۳۰ مورد
اعضای ویژهی متمم علاوه بر درسهای مدیریت تعارض، به مجموعه درسهای بسیار بیشتری به شرح زیر دسترسی دارند:
البته اگر بحث مدیریت تعارض مورد علاقهی شماست، شاید بهتر باشد ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
مذاکره | زبان بدن | تحلیل رفتار متقابل
کار تیمی | شخصیت شناسی | خودشناسی
مهارتهای ارتباطی | مهارت ارائه و سخنرانی
تصمیم گیری | حل مسئله | مشاوره مدیریت | کوچینگ
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت تعارض به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت تعارض | تعریف تعارض چیست؟
- حل تعارض | شما کدامیک از این اشتباهات را انجام میدهید؟
- انواع تعارض | آشنایی با ریشههای تعارض
- سبک های رفتاری | آشنایی با سبک های مدیریت تعارض
- پرسشنامه توماس کیلمن در مدیریت تعارض
- آیا در ارتباطات و مذاکره رفتار انفعالی تهاجمی دارید؟
- مواجهه با رفتار انفعالی تهاجمی
- از میان تکنیک های مدیریت تعارض کدام بهتر و مناسبتر است؟
- در تعارضها و مذاکرهها، باختن هم میتواند یک انتخاب درست باشد
- حکمیت چه تفاوتی با میانجیگری دارد؟
- نقش مدیران در ایجاد و افزایش تنش و تعارض در محیط کار
- انواع سوال و شیوه سوال پرسیدن در تعارضها و اختلافنظرها
- کفشهایم کو؟ (بررسی روش های حل تعارض)
- مشکل ما با دیگران معمولاً چندبعدی است
- رابطهی خشونت و هویت فردی انسانها
- کتاب بخشودن | با کسانی که با شما بد کردهاند چه میکنید؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : محمد معارفی
- طبیعتاً برای حل تعارض نیاز داریم که با هم "گفتگو" کنیم. اما تشخیص زمان مناسب برای گفتگو هم، خیلی مهمه. در مورد اینکه شروع گفتگو نباید خیلی دیرتر از زمان شکلگیری تعارض باشه، توی درس بهش اشاره شده، اما نکتهای که هست اینه که شروع گفتگو، گاهی خیلی زود هم، نباید باشه.
توی این درس نوشته شده که "آنچه در مغز ما روی میدهد را میتوان با با فعالیت موازی دو فرایند، شبیهسازی کرد. یک فرایند با سرعت بالا کار میکند و شهودیتر است، دیگری با سرعت پایین و تحلیلیترعمل میکند." میشه گفت که توی روابط وقتی تعارضی شکل میگیره، فرایند با سرعت بالا و شهودیتر سهم خیلی بیشتری داره. برای همینه که خیلی وقتا، تصمیمی که در لحظه تعارض میگیریم یا واکنشی که نشون میدیم خیلی سریعه و بارها هم پیش اومده که بعدش که با خودمون فکر کردیم (یعنی فرایند با سرعت پایین و تحلیلیتر)، معمولاً از رفتار یا واکنشی که بلافاصله در لحظه شکلگیری تعارض نشون دادیم، پشیمون شدیم.
اما نکته کلیدی دیگه اینه که واکنشهای سریع و ناخودآگاه افراد فرق میکنه (این مدل به خوبی مکانیزم این موضوع رو توضیح میده). یه مثال کلی و کمی غیردقیق اینه که افراد اضطرابی خیلی تمایل دارند در لحظه حرف بزنند و افراد اجتنابی تمایل دارند که سکوت کنند و برن توی خلوت خودشون. خب اگر دو نفری که با هم دچار تعارض شدهاند یکیشون اضطرابی و یکیشون اجتنابی باشه چطور میشه تعارض رو حل کرد؟ بعیده در لحظه بشه گفتگوی جدی داشت.
بازم اگر بخوام کمی ساده شده توضیح بدم، در لحظه تعارض، مکانیزمهای دفاعیٍ روان ما به شدت فعال میشن و - به بیان محاوره و سادهتر - شخص مورد نظر، معمولاً نسبت به هر گفتگویی"گارد" داره، پس اولین گام اینه که این گارد رو با روش درستش از بین ببریم تا موانع گفتگو برداشته بشه. پس لازمه حدقل یکی از طرفین، توان کنترل خودش در لحظه رو داشته باشه و فضا رو به سمتی ببره که گارد طرف مقابل از بین بره. مثلا ًاگر طرف مقابل اجتنابیه بذاره که ایشون بره کمی با خودش تنها باشه تا آرومتر بشه. اگر طرف مقابل کسیه که تمایل داره سریع حرف بزنه، بهش بگه که مثلاً فلان زمان خوبه برای حرف زدن و بیا حرف بزنیم که البته زمانش نباید خیلی دور باشه. خلاصه حرفم اینه که نه تنها باید مراقب باشیم که با حرفها و رفتارمون دفاعهای روانی طرف رو فعالتر نکنیم، بلکه باید شرایط از بین رفتن اونها رو سریعاً فراهم کنیم که البته باید مهارت و توانایی این کار رو داشته باشیم. در واقع اگر هر کدوم از کارهای اشاره شده در درس رو که به عنوان یک "نباید" بهش اشاره شده، انجام بدیم، در واقع گارد طرف مقابل رو بیشتر کردیم و شبیه اینه که داریم دور طرف مقابلمون دیوار میچینیم و راه رو بر نزدیک شدن خودمون بهش میبندیم. شبیه این ببینید که با هرکلمه نامناسب که به زبون میاریم، یک آجر داریم به دیواری که داریم میسازیم اضافه میکنیم.
برای گوش دادن موثر، یکی از اساتیدم (دکتر علوی) نکته ی جالبی رو به ما یاد دادند که برای من خیلی خیلی مفید بوده. ایشون میگفتند که همیشه توی گفتگو بعد از شنیدن حرفهای طرف مقابل، بهش بگید که " اجازه بدید من چیزی که از حرفهای شما برداشت کردهم رو بگم که اگر جایی رو درست متوجه نشدهم شما من رو اصلاح کنید." بعد نکات مهم حرفها رو با بیان خودتون تکرار کنید. اگر با لحن آرام و صبورانه این جمله رو بگیم و چیزی که برداشت کردیم رو تکرار کنیم، شک ندارم تاثیر خارق العاده ای میذاره. امتحان کنید.