دانلود فایل صوتی | انتقاد کردن و روش درست انتقاد

۸ نظر برای دانلود فایل صوتی | انتقاد کردن و روش درست انتقاد

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی



سلام.

یه نکته به ذهنم رسید که گفتم شاید این‌جا اگر در کنار حرف‌های شما قرارش بدم خوب باشه تا بیشتر بتونیم در مورد این بحث فکر کنیم.

‌این که نقدهای ما می‌تونه افشاگر ما باشد، لزوماً بار معنای منفی نداره و ممکنه بار معنایی خنثی یا مثبت هم داشته باشه (شاید کلمهٔ دقیق‌تر، اگر می‌خواستم امروز این فایل رو ضبط کنم «آشکار کردن» بود که کاملاً خنثی است).

مثلاً گاهی اوقات نقدها اولویت‌ها یا سلسله مراتب ارزش‌های ما رو نشون می‌ده. من ممکنه یک سیاستمدار رو ببینم و انتخاب کلماتش رو نقد کنم. فرد دیگری ممکنه پوشش اون رو نقد کنه.

هم‌چنین ممکنه هر دو ما هر دو مورد (کلمات +‌ پوشش) رو نقد کنیم. اما وزن این دو موضوع در نقدمون یکسان نباشه. از روی میزان و وزن هر یک از این بحث‌ها می‌شه متوجه شد که مدل ذهنی من چگونه چیده شده و بر چه پایه‌هایی بنا شده.

‌
نکتهٔ دیگه‌ای که به نظرم این‌جا خیلی مناسبه در موردش حرف بزنیم اینه که بسیاری از «دسته‌بندی‌های الگوهای رفتاری» بیشتر به این منظور انجام می‌شن که ما رفتارهامون رو «آگاهانه» انتخاب کنیم.

کاملاً طبیعیه که هر یک از ما وقتی نقد می‌کنیم، بر اساس یک عادت فکری یا کلامی، یک لایه رو پررنگ‌تر نقد کنیم. مثلاً به صورت پیش‌فرض، طرف مقابل رو در سطح نگرش نقد کنیم. یا در اغلب موارد طرف مقابل رو در سطح توانمندی‌ها نقد کنیم.

این تقسیم‌بندی‌ها به ما کمک می‌کنه «الگوی رفتاری غالب» خودمون رو بشناسیم. و حواس‌مون باشه که ذهن‌مون به صورت پیش‌فرض تمایل جدی به یکی از این الگوها داره.

بعد از این که چنین شناختی رو کسب کردیم، رفتارهامون آگاهانه‌تر میشه. یعنی دفعهٔ بعد که من دارم فردی رو در سطح نگرش نقد می‌کنم، یک بار از خودم می‌پرسم: «محمدرضا. آیا واقعاً‌ این نقد باید در همین سطح باشه؟ یا باز تو از سر عادت اومدی توی این سطح داری حرف می‌زنی؟»

همین سوال ساده، می‌تونه انتخاب‌ها و رفتارهای ما رو آگاهانه‌تر و متوازن‌تر (نه معتادل‌تر) کنه.

مثال‌های دیگه‌ای هم از این نوع دسته‌بندی‌های ذهنی / رفتاری هست. مثلاً وقتی از مرکز کنترل درونی و بیرونی صحبت می‌‌کنیم، واقعاً انتظار نیست که فرد، همیشه همه چیز رو به درون (یا بیرون) نسبت بده. فقط کافیه ما از خودمون بپرسیم: «الگوی فکری غالب در من کدومه؟» یعنی وقتی خیلی حواسم نیست و دقیق فکر نمی‌کنم، گزینهٔ پیش‌فرضی که مغز من سراغش میره چیه؟ عوامل بیرونی؟ عوامل درونی؟

وقتی حواسم به این سوال جمع شد، دفعه‌های بعد که می‌خوام جایی یک اتفاق رو تحلیل کنم، آگاهانه‌تر قضاوت می‌کنم. و این باعث می‌شه که ذهنم از اون عادت‌های تحلیلی خودش دور بشه و دقیق‌تر فکر کنه.

باز شبیهش در بحث رفتار و گفتار کودکانه و والدانه و بالغانه هم هست. می‌دونید که ساختار شخصیت به شکلی که روانشناس‌ها می‌گن، بسیار پیچیده و تخصصی و چندوجهیه. اما چیزی که در مهارتهای ارتباطی و مذاکره مطرح می‌شه اینه که سه الگوی رفتار و گفتار و فکر کردن رو بشناسیم. و حواس‌مون باشه که هر کدوم ما ممکنه یکی از این‌ها رو پررنگ‌تر داشته باشیم. بعد از اون با توجه به این نکته، رفتارها و حرف‌هامون رو آگاهانه‌تر انتخاب کنیم.

‌
اگر بخوام حرفم رو جمع‌بندی کنم می‌خوام بگم که اگر مثلاً من یا شما به نتیجه می‌رسیم که مثلاً ۸۰٪ نقدهای ما در سطح توانمندی هست و ۱۰٪ در سطح رفتار و ۱۰٪ نگرش. قرار نیست که ریشه‌یابی کنیم و بگردیم ببینیم چی شده که این اتفاق افتاده یا بخوایم برچسب فرافکنی روی اون بزنیم.

اما از این به بعد هر وقت می‌خواهیم کسی رو نقد کنیم، به خودمون می‌گیم: «من اگر الان اتوماتیک بخوام حرف بزنم،‌ احتمال زیاد میرم سراغ لایه توانمندی. پس یه لحظه توقف می‌کنم. قبل از این که زنگ بزنم یا پیام بدم یا ایمیل بنویسم، دوباره فکر می‌کنم. یا حتی اگر لازمه از دوستی مشورت می‌گیرم. و مطمئن می‌شم که سطح مناسب نقد چیه.»

 
تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
.