Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)


دایره لغات فارسی | صرفاً به کلمات پرکاربرد فارسی محدود نشویم


اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس
کد درس: ۱۰۰۷۳
از دوستان متممی انتظار می‌رود پس از پایان این درس
  • با معنی اصطلاح «دامنه واژگان» یا «دایره لغات» آشنا باشند.
  • خود را صرفاً به کلمات پرکاربرد فارسی محدود نکنند و برای افزایش دایره لغات فارسی خود وقت بگذارند.
  • بتوانند با ذکر مثال توضیح دهند «دامنه لغات» با «دامنه لغات فعال» چه تفاوتی دارد.
  • مفهوم «کلمات فعال کنترل شده» را شرح دهند.
  • چند وقت یک بار به این درس سر بزنند و واژگان جدیدی را که به دایره لغات فعال‌شان اضافه شده زیر این درس ثبت کنند.
فشار ذهنی هنگام مطالعه
نیاز به مشارکت شما
کسب و کار

زندگی
پرورش تسلط کلامی

هر وقت از تقویت هوش کلامی حرف می‌زنیم، بحث دایره لغات هم مطرح می‌شود. همهٔ ما می‌دانیم که گستردگی دایره واژگان بسیار مهم است و برای این‌که بتوانیم نویسنده، شاعر، معلم، وکیل یا مذاکره‌کننده بهتری باشیم، لازم است لغات بیشتری را بشناسیم و به کار ببریم.

بیشتر مردم در گفته‌ها و نوشته‌هایشان به مجموعه‌ای از کلمات پرکاربرد فارسی محدود هستند و به ندرت از قلمرو این واژگان خارج می‌شوند. در حدی که گاه می‌بینیم یک نوشتهٔ چند هزار کلمه‌ای صرفاً با چند ده کلمه ساخته شده است.

محدود بودن دایره واژگان نتایج نامطلوب بسیاری دارد. از جمله این‌که:

  • نمی‌توانیم حرف خود را به صورت شفاف بیان کنیم و احتمال سوءبرداشت افزایش پیدا می‌کند.
  • نمی‌توانیم یک حرف را به شکل‌های گوناگون بیان کنیم و شکل پیام‌مان را با ویژگی‌های مخاطب تطبیق دهیم.
  • ممکن است در تنظیم متن‌های رسمی، قراردادها و نامه‌های اداری اشتباه کنیم و در نهایت هزینه‌های بسیاری به ما تحمیل شود.

تقریباً همه این نکته را می‌دانند و پذیرفته‌اند که دامنه لغت گسترده می‌‌تواند یک مزیت مهم تلقی شود و طبعاً دوست دارند دایره لغات فارسی غنی‌تری داشته باشند. اما چالش اصلی این است که این کار را چگونه باید انجام داد و برای افزایش دایره لغات فارسی چه راهکارهایی وجود دارد. چون واضح است که دستیابی به چنین هدفی، صرفاً با مرور و حفظ کردن لغت‌نامه‌ها حاصل نمی‌شود.

اما پیش از این‌که به سراغ یادگیری لغات فارسی و افزایش دایره لغات برویم، کلمات زبان فارسی را به سه دسته تقسیم کنیم.

دسته‌بندی سه‌گانهٔ کلمات

شیوه‌ای که ما در این‌جا برای دسته‌بندی کلمات به کار می‌بریم، تابع دانسته‌های «شما» از یک زبان است.

یعنی ممکن است واژه‌ای که برای شما در دستهٔ اول قرار می‌گیرد، برای فرد دیگری در دستهٔ دوم یا سوم قرار داشته باشد. بنابراین به خاطر داشته باشید که مبدأ و معیار این دسته‌بندی، خود شما هستید.

کلمات پرکاربرد فارسی و دایره لغات فارسی

کلمات ناشناختهٔ من

کلمات ناشناخته لغاتی هستند که با آن‌ها آشنا نیستیم و معنایشان را نمی‌دانیم.

طبیعتاً بخش بزرگی از این کلمات به زبان‌هایی تعلق دارند که برای ما بیگانه هستند. مانند کلمهٔ スキル که بیشتر ما معنای آن را نمی‌دانیم. اما کلمات ناشناختهٔ بسیاری هم وجود دارند که به زبان فارسی یا عربی تعلق دارند اما آن‌ها را نمی‌شناسیم.

مثلاً احتمالاً کمتر کسی می‌داند که معنای واژهٔ مزر چیست. با مراجعه به لغت‌نامهٔ دهخدا متوجه می‌شوید که مزر به معنای شراب بوزه است. اگر چه احتمالاً این توضیح هم کمک چندانی به شما نمی‌کند. حتی اگر در ادامه به شما بگویند که مزر همان نبید در زبان عربی است، باز هم مشکل حل نمی‌شود و متوجه نمی‌شویم که این واژه و معادل‌هایش چه معنایی دارند.

کلمات ناشناخته لزوماً منسوخ یا کم‌کاربرد نیستند. گاهی اوقات ما کلمه‌ها را به خاطر تخصصی بودن نمی‌شناسیم. برخی دیگر از واژه‌ها حتی شاید تخصصی هم نباشند، اما صرفاً فرصتی پیش نیامده که ما آن‌ها را ببینیم یا بشنویم و بخوانیم.

مثلاً برای کسی که درگیر مسائل مالی و اعتباری نبوده، ممکن است واژه‌ای مانند استمهال هم در گروه کلمات ناشناخته قرار بگیرد.

ما معمولاً با گفتگو، مطالعه،‌ دیدن فیلم‌ و گوش دادن به موسیقی به تدریج با واژه‌های ناشناخته روبه‌رو می‌شویم و آن‌ها از «ظرفِ کلمات ناشناخته» وارد ظرف جدیدی می‌شود که آن را «کلمات منفعل» می‌نامند.

کلمات منفعل من

کلمات منفعل یا متروکه، کلماتی هستند که ما معنایشان را می‌دانیم، اما آن‌ها را در گفتگوها، سخنرانی‌ها و نوشته‌هایمان به کار نمی‌بریم.

این کلمات در گوشه‌ای از ذهن ما می‌مانند و خاک می‌خورند. اما به محض این‌که آن‌ها را می‌خوانیم و می‌شنویم، معنایشان را می‌فهمیم و درک می‌کنیم. به بیان دیگر، ما هنوز آن‌قدر بر این لغات مسلط نیستیم که بتوانیم هنگام نیاز بر آن‌ها سوار شویم و به مقصد و هدف‌مان برسیم.

بعضی از کلمات، برای همیشه منفعل و متروک باقی می‌مانند. اما اگر بارها با آن‌ها روبه‌رو شویم و کمی هم تمرین و تلاش کنیم، می‌توانیم آن‌ها را به بخشی از کلمات فعال خود تبدیل کنیم.

تذکر: دقت کنید که بسیاری از فحش‌ها و واژگان رکیک، کلمات منفعل محسوب نمی‌شوند. این واژگان را کلمات فعال کنترل شده می‌نامند. کلماتی که ما در به خاطر آوردنشان مشکلی نداریم. اما به خاطر شأن و مقام خود ترجیح می‌دهیم بر زبانمان جاری نشوند.

کلماتی که استفاده می‌کنم (کلمات فعال)

کلمات فعال مجموعه واژگانی هستند که ما از آن‌ها در گفتگوهای روزمره و نوشته‌های خود استفاده می‌کنیم و به عنوان ابزار، مسئولیت انتقال پیام‌هایمان را بر شانهٔ آن‌ها می‌گذاریم.

ما در درس‌های متمم هر زمان از دایره لغات یا دامنه کلمات حرف می‌زنیم منظورمان مجموع کلمات فعال و منفعل است.

شکل زیر روند تبدیل کلمات ناشناخته به واژگان منفعل و سپس فعال را نشان می‌دهد. البته بدیهی است که ابعاد ظرفها متناسب با تعداد کلمات انتخاب نشده است. چون تعداد کلمات منفعل می‌تواند پنج یا ده یا حتی بیست برابر کلمات مورد استفاده باشد.

محدودیت در دسترسی به این درس

این درس برای کسانی در نظر گرفته شده که عضو آزاد فعال یا عضو ویژه متمم باشند. برای ثبت‌نام در متمم یا کسب اطلاعات بیشتر دربارهٔ درس‌ها می‌توانید از گزینه‌های زیر استفاده کنید:

ثبت‌نام | اطلاعات بیشتر     فهرست درس‌ها

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

برخی از درس‌های متمم:

مهارت یادگیری | تفکر سیستمی | گزارش نویسی

هوش هیجانی | تصمیم گیری | مذاکره | رابطه عاطفی

عزت نفس | برندسازی شخصی | گفتگوهای دشوار | دوره MBA

کوچینگ | مشاوره مدیریت | دیجیتال مارکتینگ | تولید محتوا

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    مژگان ، مهران ، reza navabi ، ابراهیم هادیان ، حسین اکبری

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری پرورش تسلط کلامی به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه پرورش تسلط کلامی
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۴۴۹ نظر برای دایره لغات فارسی | صرفاً به کلمات پرکاربرد فارسی محدود نشویم

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی

    من امروز صبح، پنج دقیقه زودتر از همیشه بیدار شدم و این تمرین رو انجام دادم. کتاب یک عاشقانه آرام نادر ابراهیمی رو انتخاب کردم. شاید با مفاهیمی که منتقل می‌کنه خیلی راحت نباشم، اما به نظرم تسلط کلامی نادر ابراهیمی می‌تونه کمک خوبی برام باشه.

    کلمات منفعل زیادی رو دیدم که به نظرم دلیلی نداره برای فعال شدنشون در ذهن خودم تلاش کنم. مثل: گیله مرد، غلوّ، بانو و ...

    برای من دوست داشتنی نیستند. خصوصاً بانو که به نظرم این روزها در شبکه های اجتماعی، بر خلاف گذشته بار معنای منفی پیدا کرده و بیشتر از طرف جنس مذکر در توصیف جنس مونثی که "خواستنی" است به کار می‌رود!

    اما کلمات زیر را به عنوان کلمات منفعل که باید به تدریج فعال شوند نوشتم و کنار هر کدام هم توضیحی ثبت کردم:

    شاگرد: من از این لغت خیلی کم استفاده می‌کنم یا استفاده نمی‌کنم. به جای آن از لغت دانش آموز و دانشجو استفاده می‌کنم. اما مفهوم شاگرد بودن و شاگردی کردن را در ذهن و زبانم گم کرده‌ام. شاگردی کردن یعنی عقل و دل به حرف‌ و گفتار کسی سپردن و اعتماد کردن به او برای کسی که می‌داند اندیشیدن خودش، به مرتبت استاد نمی‌رسد.

    آسان: من اکثر مواقع به جای لغت آسان از لغت ساده استفاده می‌کنم. درحالی که آسان مخالف سخت و دشوار است و ساده مخالف پیچیده.

    برکه: برکه هم از لغت‌هایی است که من هیچوقت استفاده نمی‌کنم. نزدیک‌ترین لغتی که در ذهنم دارم مرداب  است که به نظرم مرداب، بیشتر معنای کهنگی و رکود را القا می کند و برکه معنای کوچک بودن را.

    هراس: به جای هراس هم همیشه از ترس استفاده می‌کنم. در حالی که ظاهراً هراس، طعم بیشتری از ابهام و وهم در خود دارد.

    چنانکه گویی: همیشه به جایش می‌نویسم: تو گویی. یک جورهایی به امضای من تبدیل شده. از این به بعد گاهی این را به کار می‌برم.

    خاموش: من همیشه ساکت را مورد استفاده قرار می‌دهم. اما خاموش هم لغت زیبایی است. تازه نادر ابراهیمی آن را در مقابل پرخروش هم به کار می‌برد که به نظرم زیبایی خوبی ایجاد می‌کند و من هم می‌توانم از این ترکیب استفاده کنم.

    من به دلیل ضعف جدی تسلط کلامی در زبان انگلیسی، همین تمرین را با یک کتاب انگلیسی هم انجام داده‌ام که آن را جداگانه گزارش خواهم داد.

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .