روانشناسی انسان گرا (Humanistic)
- بتوانند زیربنای اصلی نگرش روانشناسی انسان گرا (یا روانشناسی انسان گرایانه) را توضیح دهند.
- بتوانند برخی از واژه‌های رایج در مکاتب روانشناسی انسان گرا را فهرست کنند.
- نام گوردون آلپورت، آبراهام مزلو، کارل راجرز و ویکتور فرانکل را به عنوان چند تن از سرشناس‌ترین روانشناسان این مکتب به خاطر بسپارند.
نیمه‌ی اول قرن بیستم را می‌توان دوران حاکمیت روانشناسی رفتارگرا و روانشناسی فرویدی دانست.
روانشناسی رفتارگرا به رهبری کسانی مانند اسکینر و پاولوف، بر روی رفتار بیرونی موجودات زنده و شرطی سازی رفتار و مفاهیمی از این دست بنا شده بود.
آزمایش‌های زیادی روی حیوانات و انسان‌ها، نتایج مشابه می‌دادند و واژه‌هایی مانند پاداش و تنبیه و شرطی سازی، بخش مهمی از ادبیات رشد و تربیت را به خود اختصاص می‌داد.
از سوی دیگر، فروید هم واژه‌هایی مانند ناخودآگاه و عقده را به ترمینولوژی روانشناسی افزوده بود.
مطالعات و نظریه‌های فروید به نوعی، این پیام را در خود داشت که انسان‌ها بخش قابل توجهی از رفتارها و انگیزاننده‌های خود را به صورت کامل درک نمی‌کنند و این انگیزه‌ها و انگیزاننده‌ها از ناخودآگاه او سرچشمه می‌گیرند.
مکتب روانشناسی انسان گرا در چنین بستر و فضایی شکل گرفت.
متفکران این مکتب، بر این باور بودند که نمی‌توان انسان را صرفاً حاصل تضاد و تعارض نیروهای ناخودآگاه و یا حاصل عوامل تشویقی و تنبیهی در محیط در نظر گرفت.
واژه‌های کلیدی در ادبیات روانشناسان انسانگرا
واژه‌های زیر برخی از مفاهیم مورد توجه روانشناسان انسانگرا را نشان می‌دهند. این واژه‌ها و مفاهیم وابسته به آنها، بخش قابل توجهی از ادبیات رایج در مقاله‌ها و کتابها و سخنرانی‌های این روانشناسان را تشکیل می‌دهند:
اراده‌ی آزاد
خودآگاهی
رشد و کمال
خودشکوفایی
رفتار اخلاقی
توانمندی‌های بالقوه و بالفعل انسانی
ماهیت انسان در نظریه های روانشناسی انسانگرا
با توجه به اینکه روانشناسان متعددی در حوزه‌ی روانشناسی انسان گرایانه فعالیت کرده‌اند و نظریه‌های متفاوت و متنوعی هم ارائه کرده‌اند، نمی‌توان یک پروفایل یکسان در مورد ماهیت انسان را به همه‌ی آنها نسبت داد.
با این حال شاید تصویر زیر، تا حدی تصویر کلی ماهیت انسان در نظریه های روانشناسی انسان گرا را ترسیم کند:
به عبارتی می‌توان گفت:
روانشناسی انسانگرا، الزاماً بر اراده‌ی مطلقاً آزاد اصرار نمی‌کند. اما معتقد است مکاتب گذشته، سهم جبر را بیش از آنچه که باید در نظر گرفته‌اند.
همچنانکه نقش وراثت را انکار نمی‌کند. اما برای تربیت سهم بیشتری قائل می‌شود.
ویژگی‌ها و صفات فراگیر میان انسان‌ها را هم می‌پذیرد. اما بر این باور است که هر کس می‌تواند تا حد زیادی خود را از دیگران متمایز کند. به شرط آنها برای رشد و خودشکوفایی تلاش کند.
در کل، می‌توان روانشناسی انسان گرا را به عنوان مکتبی در نظر گرفت که نسبت به انسان، خوش‌بین است.
دانشمندان مطرح در روانشناسی انسانگرا
گوردون آلپورت، آبراهام مزلو، کارل راجرز و ویکتور فرانکل را جزو مطرح‌ترین روانشناسان انسانگرا در نظر می‌گیرند؛ اگر چه بسیاری از روانشناسان معاصر و متأخر دیگر را هم می‌توان در این مکتب طبقه‌بندی کرد.
چند تذکر دربارهٔ بخش معرفی کتاب متمم
متمم سایت فروش کتاب نیست. و جز کتاب «از کتاب» محمدرضا شعبانعلی - که خود متمم آن را منتشر کرده - صرفاً به معرفی، بررسی و نقد کتاب می‌پردازد.
صِرف معرفی کتاب در متمم لزوماً به معنای تأیید محتوای آن کتاب نیست. پس حتماً متن معرفی را کامل بخوانید. ممکن است نقاط ضعف برخی کتابها پررنگ‌تر از نقاط قوت‌شان باشد. ضمن این که معرفی کتاب در متمم لزوماً به این معنا نیست که آن کتاب جزو منابع تدوین درس‌ها بوده است. جز در مواردی که صریحاً به این نکته اشاره، در باقی موارد صرفاً ممکن است با هدف آشنایی کلی با موضوع یا نویسنده و یا نقد کتاب به آن پرداخته شده باشد.
متمم برای معرفی کتابها هیچ نوع هزینه‌ای دریافت نمی‌کند و صرفاً اهداف آموزشی خود را مد نظر قرار می‌دهد.
دسته‌بندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی
مطالب، فایل‌ها و کتابهای مربوط به کتابخوانی
پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها
با ثبت نام رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهٔ عبور) می‌توانید به حدود نیمی از هزاران درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل با پرداخت هزینهٔ عضویت ویژه به همهٔ درس‌های متمم از جمله درس‌های زیر دسترسی خواهید داشت:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | هدف گذاری
خودشناسی | شخصیت شناسی | فکر کردن با نوشتن
برای خرید محصولات صوتی هم می‌توانید به صفحهٔ فروشگاه متمم سر بزنید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مکاتب شخصیت شناسی به شما پیشنهاد میکند:
- کارن هورنای | زندگی عصبی و تأمین امنیت اجتماعی
- ویلیام گلاسر و تئوری انتخاب
- کتاب تئوری انتخاب (نظریه انتخاب) ویلیام گلاسر
- ریموند کتل (مطرح کنندهی نظریه ۱۶ عاملی شخصیت)
- هانس آیزنک | سه صفت شخصیتی اصلی برای شناخت انسان‌ها
- روانشناسی انسان گرا (Humanistic)
- بخشی از کتاب هنر انسان شدن |کارل راجرز | بکوشیم اصیل باشیم
- کارل راجرز (روانشناس انسان گرا)
- آبراهام مزلو و سلسله مراتب نیازهای انسان (هرم مازلو)
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : حسین کاظمی
در سال 1962 انجمن امریکایی روانشناسی انسانگرا تعریفی رو ارائه داد :
در سال 1963 هم جیمز بوگنتال ، رئیس انجمن از پنج اصل اساسی سخن گفت :
1. انسان به عنوان انسان از مجموعه بخش های خود اولی تر است .(به این معنا که نمی توان انسان را با مطالعه ی علمی کارکرد بخش های مختلفش شناخت)
2. هستی انسان در بستری انسانی معنا پیدا می کند.(یعنی نمی توان انسان را با توجه به صرف به کارکرد بخش های مختلفش و بدون در نظر گرفتن تجربیات بین فردی درک کرد)
3. انسان آگاه است. (و نمی توان او را با روانشناسی مورد شناسایی قرار داد که خودآگاهی مستمر و چندلایه اش را نادیده میگیرد)
4. انسان دارای قدرت انتخاب است. (او شاهد و ناظر هستی خویش نیست ، او تجربه خویش را خلق میکند.)
5. انسان دارای قصد است.(انسان به آینده می نگرد ؛ دارای هدف ، ارزش ها و معناست)
پی نوشت : این مطالب رو از کتاب روان درمانی اگزیستانسیال دکتر اروین د. یالوم نقل کردم.