آینده شغلی | جغرافیای تخصص و لایه های مسیر شغلی

انسان‌ها هویت تخصصی‌شان را چگونه می‌بینند و در ذهن خود تصور می‌کنند؟ پاسخ به این سوال از انسانی به انسان دیگر فرق می‌کند.

کمی در اکانت‌های اینستاگرام و لینکدین بچرخید و توضیحاتی را که انسان‌ها دربارهٔ خود داده‌اند ببینید، چنین تعبیرهایی در آن‌ها فراوان است (طبیعتاً‌ در لینکدین، بخش مدرک و مهارت پررنگ‌تر است):

نویسنده / لایف کوچ / مدرس بازاریابی / عاشق علوم اجتماعی / نویسنده محتوا / خدمات کوتاهی و رنگ مو / صادرات و واردات / دندانپزشک / مهندس نقشه‌برداری / مربی تقویت حافظه / دیزاین / معلم مهارتهای بازاریابی / روانشناس / تولید محتوا با هوش مصنوعی / مشاور مدیریت / مشاور توسعه بازار / علاقه‌مند به دنیای کتابها / عاشق تکنولوژی بلاکچین / پزشک / آموزش و مشاوره سئو / مدیر بازاریابی /  کوچ رهبری فردی / استراتژی سئو / مدیر مارکام / مشاور برند / دکترای تربیت بدنی / توسعه‌دهندهٔ وب / معمار / مدیر محتوا / تحلیل‌گر داده / مهندس نرم‌افزار / مدیرعامل / طراح تجربه کاربری / کارشناس دیجیتال مارکتینگ / کارآفرین / عکاس صنعتی / تدوینگر ویدئو / کارشناس امنیت سایبری / مشاور حقوقی / پژوهشگر علوم شناختی / متخصص برندینگ / منتقد سینما / فریلنسر طراحی وب / فعال حوزه گردشگری / گرافیست / بلاگر حوزه مد و فشن / مشاور سرمایه‌گذاری / مترجم زبان انگلیسی / مدرس یوگا / کارشناس ارشد مترجمی زبان فرانسه / متخصص تغذیه / استراتژیست کسب‌وکار / تحلیل‌گر بازار بورس / وکیل / مهندس مکانیک / پژوهشگر هوش مصنوعی / شاعر و نویسنده / توسعه‌دهنده بلاکچین / مشاور توسعه فردی / متخصص تبلیغات دیجیتال

اصطلاحات و عبارات بالا – که ما در گشت‌و‌گذاری تقریباً تصادفی در شبکه‌های اجتماعی دیدیم و گردآوری کردیم – هم از نظر سطح و هم از نظر رده‌بندی مفهومی با هم تفاوت دارند. بیایید کمی دربارهٔ این دو نوع تفاوت حرف بزنیم.

منظور از تفاوت در ماهیت چیست؟

بعضی از این اصطلاحات کاملاً دربارهٔ «حرفه / profession» فرد هستند: پزشک، دندانپزشک، تدوینگر، وکیل، معمار، مدرس یوگا، مدرس زبان‌های برنامه‌نویسی.

برخی دیگر از این اصطلاحات، «سمت سازمانی / organizational position» فرد را مشخص می‌کنند: مدیرعامل، مدیر بازاریابی، کارشناس دیجیتال مارکتینگ.

تعدادی از آن‌ها هم به رشتهٔ دانشگاهی و مقطع تحصیلی اشاره دارند: دکترای تربیت بدنی، کارشناس ارشد مترجمی زبان فرانسه، مهندس مکانیک.

مواردی هم هستند که می‌شود آن‌ها را در دستهٔ تخصص و مهارت فردی طبقه‌بندی کرد: استراتژیست کسب‌و‌کار، تحلیل‌گر داده، نویسنده محتوا و …

البته در همهٔ این موارد نمی‌توانیم با قطعیت نظر بدهیم و داوری کنیم. گاهی لازم است پای صحبت خود فرد بنشینیم و ببینیم چه تصویر و تصوری از آن کلمه دارد.

مثلاً یک نفر ممکن است مترجمی زبان انگلیسی خوانده باشد و اکنون در حرفه‌ای کاملاً نامربوط (مثلاً خدمات پس از فروش) فعالیت کند. چنین فردی اگر در توصیف خود می‌نویسد «مترجمی زبان انگلیسی» این عبارت را به‌معنای تخصص دانشگاهی به‌کار می‌برد. اما ممکن است فرد دیگری که در توصیف خود از همین عبارت استفاده کرده، مشخصاً منظورش این است که اگر متنی انگلیسی داشتید و علاقه‌مند باشم، حاضر به همکاری در کار ترجمه هستم.

به‌هرحال، مهم نیست ما چه قضاوتی در مورد آن فرد داریم. اما مهم است خودش حواسش باشد که حرفه، دانش و مهارت، رشتهٔ دانشگاهی و موقعیت سازمانی، ماهیت یکسانی ندارند.

رده‌بندی مفهومی | منظور از جغرافیای تخصص چیست؟

آن‌چه کمی بالاتر گفتیم، تفاوت در «ماهیت» بود. اما اصطلاحاتی که در حوزهٔ تخصصی و مسیر شغلی به‌کار می‌روند از نظر «سطح رده‌بندی مفهومی» نیز با هم تفاوت دارند.

برای این‌که رده‌بندی مفهومی را بهتر درک کنید، کافی است به تقسیم‌بندی‌های جغرافیایی-سیاسی فکر کنید:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مسیر شغلی به شما پیشنهاد می‌کند: