هیچ چیز آنجا نیست | آنی دیلارد

آنی دیلارد (Annie Dillard) نویسنده‌ای آمریکایی است که در طول چند دهه فعالیت خود جوایز متعددی کسب کرده است. دریافت جایزه پولیتزر در ۲۹ سالگی یکی از آن‌هاست.

دیلارد را که در دو حوزه‌ی داستانی و غیرداستانی توان‌آزمایی کرده معمولاً به واسطه‌ی جستارهای غیرداستانی‌اش می‌شناسند (جستار چیست؟).

#نشر اطراف که در سال‌های اخیر به شکل سازمان‌یافته و هدفمند به سراغ انتشار جستارهای روایی رفته پنج جستار از او را در قالب کتاب هیچ چیز آنجا نیست منتشر کرده است.

این بار می‌خواهیم در قالب پاراگراف فارسی متمم بخش‌های کوتاهی از نوشته‌های او را بخوانیم. البته آن‌چه در این‌جا از نوشته‌های او جدا شده روح کلی جستارها و پیام او را منعکس نمی‌کند. بعد از این‌که بخش‌هایی از نوشته‌هایش را خواندیم، درباره‌ی فضای کار او بیشتر حرف خواهیم زد.

کمی درباره‌ی آنی دیلارد و سبک نگارش او

سبک دیلارد با وجود شهرت او و جوایزی که کسب کرده، همه‌کس‌پسند نیست.

او خود را مقید نمی‌داند که حرف‌ها و گفته‌هایش پیوسته باشند. گاهی احساس می‌کنید که تداعی‌های آزاد خود را – بدون کوچک‌ترین گزینش یا پالایش – نوشته است. گاهی می‌توانید بخش‌هایی از حرف‌هایش را حذف کنید، بدون این‌که خواننده‌ای دیگر احساس کند چیزی از اصل متن کم شده است.

محمد ملاعباسی مترجم کتاب در مقدمه‌ای که بر آن نوشته به دیدگاه‌های متفاوت و متعارضی که درباره‌ی دیلارد وجود دارد اشاره می‌کند. در حدی که «برخی منتقدانش گفته‌اند شاید نوشته‌هایش تحت‌تأثیر موادمخدر است.»

البته ما در متمم با این گروه از منتقدان او هم‌عقیده نیستیم. به نظر می‌رسد نگاه خاص دیلارد به جهان او را ناگزیر به سمت چنین سبکی از روایت سوق داده است.

دیلارد نگاهی معنوی دارد و متافیزیک در مدل ذهنی او از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. او فردی دین‌دار است و در عین حال، منتقد مسیحیت موروثی و سنتی است.

او معنای زندگی را در جستجوی خدا می‌‌بیند و در این میان نگاه منتقدانه‌ای که به دین مسیحیت دارد، او را دست‌خالی و کمی گیج کرده است.

از این منظر شاید عنوان فرعی کتاب «هیچ‌چیز آن‌جا نیست» کمی ما را گمراه کند:‌ «پنج جستار درباره‌ی صداهایی که از طبیعت نمی‌شنویم.»

دیلارد نه در طبیعت‌گرایی مانند هنری دیوید ثورو است و نه در توصیف سکوت و خلوت قطب مانند #ارلینگ کاگه.

مثلاً در جستاری که با عنوان سفر اکتشافی به قطب جنوب نوشته و ما دو متن «دعای کشیش» و «سفر فرانکلین» را از آن انتخاب کرده‌ایم، سه روایت را با هم مخلوط می‌کند و موازی به پیش می‌برد: «سفر فیزیکی به قطب جنوب»، «تجربه‌ی حضور و نیایش در کلیسا» و «روند توسعه‌ی تکنولوژی.»

او نشانه‌های متعددی به دست می‌دهد مشخص می‌کند «سفر معنوی انسان به سوی امر مطلق» را شبیه «سفر فیزیکی انسان به نقطه‌ی دسترسی‌ناپذیر در قطب» می‌داند.

از نخستین سفرهایی که در این مسیر ناکام مانده‌اند (چون ابزارهای نامناسب و دست‌‌و‌پاگیر داشته‌اند)‌ تا سفر‌های بعدی که به تدریج موفقیت بیشتری کسب کرده‌اند.

دیلارد مستقیم موعظه نمی‌کند، اما یک کشیش مدرن است که می‌کوشد از زاویه‌ای دیگر متافیزیک مد نظر خود را برای خواننده توصیف کند. این ویژگی‌ها چیزی از شیرینی نوشته‌هایش کم نمی‌کند، اما فشار سنگین دیلارد برای تحمیل این روایت شخصی معنویت به خواننده، برخی منتقدان را ناراضی کرده است.

در حدی که مثلاً ویلیام درِشیویچ در آتلانتیک رسماً زبان به اعتراض باز می‌کند و می‌گوید که دیلارد خارپشتی است که سعی می‌کند خود را روباه جلوه دهد (+).

منظور درشیویچ این است که او یک حرف بیشتر ندارد اما سعی می‌کند وانمود کند حرف‌های بسیار متنوعی برای گفتن در چنته‌اش انباشته است. این منتقد بر همین اساس معتقد است که چشمه‌ی حرف‌های دیلارد خشکیده و بیهوده نیست که چند دهه‌ی آخر زندگی‌اش نتوانسته‌ حرف تازه‌ای بنویسد و کتابی منتشر کند (کتابی که چند سال قبل از دیلارد منتشر شد تقریباً به منتخب جستارهای قدیمی‌اش محدود بود).

خواندن دیلارد برای ما چه دستاوردی خواهد داشت؟

اگر سلیقه‌ی شما به ما نزدیک باشد احتمالا از میان پنج جستاری که در این کتاب آمده، جستار‌های سفر اکتشافی به قطب و کسوف کامل را بیشتر دوست خواهید داشت و احتمالاً با بخشی از جستار آموزش مکالمه به سنگ هم ارتباط برقرار خواهید کرد.

اما حتی اگر همه‌ی بخش‌های نوشته‌های دیلارد را نپسندید، باز هم آن‌ها را خواهید خواند. پرش‌های فراوان و جابه‌جایی از یک موضوع و صحنه به موضوع و صحنه‌ای دیگر، شما را با دیلارد همراه نگه خواهد داشت.

اگر به نوشتن و نویسندگی هم علاقه‌مند باشید و بخواهید در مواجهه با چالش نوشتن گامی به پیش بردارید، دیلارد احتمالاً خواهد توانست جرأت و جسارت شما را افزایش دهد.

سبک نگارش او، توصیف‌های زیبا، جمله‌بندی‌های خاص و ترکیب هم‌زمان «ایجاز» و «تفصیل»، ایجاد ارتباط میان موضوعات ظاهراً نامربوط، و نیز آزادی‌ و رهایی‌اش از چارچوب‌، می‌تواند شما را ترغیب کند تا قلم بردارید و تجربه‌های خود را بنویسید.

[ لینک مرتبط: خرید و دانلود کتاب هیچ چیز آنجا نیست (فیدیبو) ]

[ لینک مرتبط: خرید هیچ چیز آن‌جا نیست از سایت اطراف ]

چند تذکر درباره بخش معرفی کتاب

دسته‌بندی موضوعی کتاب های مدیریت

دسته‌بندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی

مطالب، فایل‌ها و کتابهای مربوط به کتابخوانی

پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها