سه مرحله اصلی در مواجهه با عوامل استرس آور
- مطالعه درسِ تعریف استرس
- مطالعه درسِ انواع استرس (لحظهای؛ مکرر؛ مزمن)
- بتوانند مراحل مواجهه با عوامل استرس زا را بر اساس مدل لازاروس توضیح دهند.
- بتوانند پاسخ خود را در مواجهه با استرس بر اساس مدل لازاروس تحلیل کنند و ببینند که در مورد آنها کدام مرحله بیش از دو مرحلهی دیگر میتواند استرس ایجاد کند.
تا اینجا در درس مدیریت استرس بیشتر به تعریف استرس و چند نکته اولیه در مورد استرس پرداختهایم.
در این درس و درسهای بعدی بر فرایند استرس و نحوه مدیریت استرس آشنا خواهیم شد.
آنچه در این درس (و درسهای بعد) با آن آشنا میشویم عمدتاً از مدل لازاروس اقتباس شده است.
نام کامل این مدل فرایند تعاملی مقابله با استرس لازاروس است. اگر چه برای ما نام کامل آن مهم نیست و بیشتر به کاربرد این مدل در مدیریت استرس توجه میکنیم.
اصطلاح Coping و مکانیزمهای کوپینگ
معمولاً به مجموعهی آنچه در ذهن ما میگذرد و رفتارهایی را که برای مدیریت استرس و تسلط مجدد بر خود و محیط خود انجام میدهیم، رفتارهای تطبیق با استرس یا Coping گفته میشود.
این اصطلاح به معنای مواجه شدن با چیزی و از عهدهی چیزی برآمدن است.
به همین علت در بحث مدیریت استرس، گاهی اصطلاح مکانیزم های کوپینگ یا Coping Mechanisms را میشنویم و میخوانیم.
در مدل استرس لازاروس، زمانی که ما با یک عامل استرس زا مواجه میشویم، سه مرحله کلیدی طی میشود:
اجازه بدهید مروری بر هر یک از این مراحل داشته باشیم:
دسترسی کامل به مجموعه درسهای مدیریت استرس برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. البته با فعال کردن اشتراک ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
البته شاید بهتر باشد از میان درسها و مطالب مطرح شده، ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
افزایش عزت نفس | چگونه شاد باشیم
دوره MBA (مطالعهی منظم همهی درسها)
این تمرین اجباری نیست. اما اگر واقعاً مدیریت استرس برای شما دغدغه است، پیشنهاد میکنیم آن را انجام دهید:
تمرین
یک رویداد را که برای شما استرس زا بوده یا هست، انتخاب کنید.
سعی کنید سه مرحلهی مدل لازاروس در مواجهه با استرس را در مورد آن رویداد شرح دهید.
به نظر شما، کدامیک از سه مرحله برای شما بیشتر از بقیه استرسزا است؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت استرس به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت استرس و روش های کاهش استرس در محیط کار و زندگی
- هانس سلی: از پیشگامان تعریف علمی استرس
- تعریف استرس چیست؟ (در جستجوی علت استرس)
- تفاوت استرس و اضطراب و ترس چیست؟
- چرا استرس را تجربه میکنیم؟ آیا باید با استرس مقابل کنیم؟
- انواع استرس (لحظهای / مکرر / مزمن)
- استرس مثبت – اثرات فیزیولوژیک مثبت استرس بر روی بدن
- مقایسه انواع عوامل استرس زای ناشی از تغییرات مهم زندگی
- عوامل استرس در زندگی (بررسی چند حوزهی اصلی)
- سه مرحله اصلی در مواجهه با عوامل استرس آور
- راه های کاهش استرس | غلبه بر استرس چه روش هایی دارد؟
- نقش تغذیه در استرس | آیا از خوراکیها و مواد غذایی استرس زا اجتناب میکنید؟
- کاهش استرس با نوشیدن آب
- نقش تنفس عمیق (دیافراگمی) را در کاهش استرس فراموش نکنیم
- آیا سر و صدای محیط را به عنوان عامل استرس زا جدی میگیرید؟
- ترک سیگار – یک گام مهم در راستای کاهش استرس
- مدیریت فشار روانی (۱): چه زمانی تحت فشار روانی قرار میگیریم؟
- مدیریت فشار روانی (۲): آیا تا به حال زیر فشار روانی، افت شدید عملکرد داشتهاید؟
- غلبه بر استرس (با استفاده بهتر از حافظه فعال)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) چیست؟
- حمایت اجتماعی چیست و در مدیریت استرس چه نقشی دارد؟
- استرس شغلی و روش های کاهش استرس در محیط کار
- فرسودگی شغلی | ابعاد فرسودگی شغلی، علائم و ریشههای آن
- فرهنگ پذیری | تغییر محیط فرهنگی هم استرس ایجاد میکند
- کری کوپر – متخصص سلامت، استرس و روانشناسی سازمانی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : شهرزاد راسخ
-- یک رویداد را که برای شما استرس زا بوده یا هست، انتخاب کنید. سعی کنید سه مرحلهی مدل لازاروس در مواجهه با استرس را در مورد آن رویداد شرح دهید:
** به عنوان نمونه، من رویدادی مثل جلسه «دفاع از پایان نامه» ام رو در نظر می گیرم که تا حدودی برام استرس زا بود.
*مرحله ارزیابی اولیه یا Primary Appraisal:
- آیا موفق میشم بالاخره با داور و استاد رهنما و استاد مشاور تماس بگیرم و برای تاریخ و ساعت دقیق دفاع با هر سه شون هماهنگ کنم؟
-آیا دانشگاه با اون تاریخ و ساعتی که با هر سه استاد هماهنگ کردم، مشکلی نداره و بهم وقت دفاع میده؟
- تا چه حد لازمه که به پایان نامه ام برای توضیح دادن در اون 20 دقیقه مسلط باشم؟
- داور ممکنه بیشتر روی کدوم فصل های پایان نامه تمرکز کنه و چه نوع سوالاتی ازم بپرسه؟
- آیا شکل ظاهری، تعداد و محتوای اسلایدهام برای پرزنت پایان نامه ام در اون چند دقیقه ی محدود، مناسب و کافی هست؟ آیا میتونه چکیده ی خوبی از وقت و انرژی ای که توی این چند ماه برای پایان نامه ام گذاشتم باشه؟
- به طور متوسط برای توضیح هر اسلاید، چقدر زمان باید صرف بشه که برای توضیحات پایانی وقت کم نیارم؟
- تا چه سطحی لازمه تا به صحبت کردن و دفاع از پایان نامه ام مسلط باشم؟
- لپتاپم باید در چه وضعیتی باشه و چه شرایطی داشته باشه که من بدون هیچ مشکلی بتونم از زمان محدودی که برای دفاع در اختیارم هست بهترین استفاده رو ببرم؟ (ویروس نداشته باشه، فول شارژ باشه، ویندوزش مشکلی نداشته باشه و ...)
*مرحله ارزیابی ثانویه یا Secondary Appraisal:
- دقیقا چقدر زمان در اختیار دارم تا به طور کامل و موثر در مورد پایان نامه ام حرف بزنم؟
- تا چه حد مسلط به صحبت و دفاع از پایان نا مه ام هستم؟
- آیا لپتاپم در شرایط مناسب هست که در اون زمان محدود مشکلی براش پیش نیاد؟
- آیا اسلایدهایی که برای ارائه آماده کردم، از محتوای مناسب برخوردار هستند؟ آیا تعدادشون برای ارائه در اون 20 دقیقه مناسبه؟
- آیا از آرامش و اطمینان کافی برای دفاع برخوردار هستم؟
*مرحله ارزیابی مجدد یا Reappraisal:
- باید یکبار دیگه از اول تا آخر اسلایدهایی رو که برای دفاع آماده کردم، بررسی کنم تا نکته ی کلیدی جا نمونده باشه.
- یکی دو بار دیگه صحبت هایی رو که قراره توی جلسه انجام بدم رو با خودم مرور کنم و ببینم آیا به خوبی در محدوده ی زمان دفاع میگنجه؟
- لپتاپم رو یکبار دیگه به طور کامل چک کنم که خیالم از هر بابت راحت باشه.
- به خودم یادآوری کنم که این جلسه، نه تنها استرس آمیز نیست، بلکه فرصت شگفت انگیزیه که من از پایان نامه ام دفاع کنم و فرصت تجربه ی یه سخنرانی کوچیک رو به خودم بدم و بتونم خودم رو در این زمینه ارزیابی کنم.
- من آماده ام...
-- به نظر شما، کدامیک از سه مرحله برای شما بیشتر از بقیه استرسزا است؟
به نظرم، مرحله ی اول، یعنی ارزیابی اولیه، برای من بیشتر از بقیه مراحل استرس زا بود. وقتی اون مرحله به خوبی و خوشی تموم شد، و رفتم برای مرحله ی دوم و سوم، حالم خیلی بهتر بود.
وقتی هم که دفاع رو انجام دادم و تموم شد و استادانم که با لبخند و مهربونی بهم نگاه میکردن بلند شدند و برام دست زدند و داورم که خیلی ازش میترسیدم بهم لبخند زد و گفت: "تو انرژیت خیلی خوبه. همیشه همینطور باش..." داشتم از خوشحالی و آرامش و رضایت، بال در میاوردم.:)