مدل ذهنی یک تسهیلگر موفق | جلسه محل یادگیری است
- انجام تمرین ورود به دوره مدیریت جلسه
- مطالعه درس تعریف تسهیلگر
- مطالعه درس شخصیت کنترلگر در جلسه
- بتوانند توضیح دهند که یادگیری متقابل به چه معناست
- مدل ذهنی مبتنی بر یادگیری متقابل را در خود پرورش دهند
- در جلسه به گونه‌ای رفتار کنند که یادگیری تسهیل شود
در تعریف جلسه گفتیم که وقتی در متمم از مدیریت جلسه و تسهیلگری حرف می‌زنیم، فرض‌مان این است که قرار است در جلسه تبادل اطلاعات وجود داشته باشد و هیچ‌کس قبل از جلسه نتیجه جلسه را نمی‌داند. با این فرض، جلسات توجیهی و توبیخی و مانند این‌ها را مد نظر قرار نمی‌دهیم.
وقتی جلسه را محل تبادل اطلاعات در نظر می‌گیریم «یادگیری متقابل» یا «Mutual Learning» هم معنا پیدا میکند.
حتماً به این نکته توجه دارید که یادگیری در اینجا به معنای گستردهٔ آن به کار می‌رود. به این معنا که بخشی از دانش، نگرش و مفروضات فرد در اثر حضور در جلسه تغییر کند. بنابراین اگر جلسه‌ای بین مدیرعامل و آبدارچی شرکت برگزار می‌شود، هر دو طرف به صورت بالقوه می‌توانند از یکدیگر یاد بگیرند: هم آبدارچی از مدیرعامل و هم مدیرعامل از آبدارچی. کافی است در اثر این گفتگو، اطلاعات تازه‌ای در اختیار مدیرعامل قرار بگیرد یا بخشی از نگرش و مفروضات او تغییر کند.
تسهیلگری یعنی تسهیل یادگیری متقابل
با مقدمه‌ای که گفته شد، الان بهتر حرف راجر شوارتز را در کتاب تسهیلگری می‌فهمیم که می‌گوید: «تسهیلگری را می‌توان در تسهیل یادگیری متقابل خلاصه کرد.»
به بیان دیگر، اگر در نقش تسهیلگر بتوانید فضایی ایجاد کنید که همهٔ شرکت‌کنندگان در جلسه از یکدیگر یاد بگیرند، هدف اصلی جلسه محقق خواهد شد. همهٔ توصیه‌هایی که اینجا و آنها به شکل‌های مختلف دربارهٔ تسهیلگری جلسه مطرح می‌شوند، در همین چارچوب هستند.
شخصیت کنترلگر هم که در درس قبل به آن پرداختیم به این علت در جلسه اختلال ایجاد میکند که با یادگیری تعارض دارد. در واقع کنترلگری دقیقاً عکس یادگیری است: من می‌دانم چه چیزی درست است، فقط باید حاضران در جلسه و فضای کلی جلسه را به شکلی کنترل کنم که به همان چیزی که خودم می‌دانم درست است برسیم.
نتایج مدل ذهنی مبتنی بر یادگیری متقابل
مواردی که در ادامه می‌آید، توضیح واضحات است. اما تأکید بر آنها باعث می‌شود بحث یادگیری متقابل را بیشتر جدی بگیرید. هر چقدر اعضای جلسه بیشتر به سمت یادگیری متقابل سوق پیدا کنند:
- شرکت‌کنندگان از حضور در جلسه راضی‌تر خواهند بود
- تصمیم‌های بهتری اتخاذ می‌شود
- تعهد به تصمیم‌ها و توافق‌های جلسه بیشتر می‌شود
- شرکت‌کنندگان انگیزه بیشتری برای اجرای توافق‌ها خواهند داشت
- هزینهٔ اجرای تصمیم‌ها کاهش می‌یابد
- اعضای جلسه بیشتر به هم اعتماد می‌کنند
- آمادگی برای اصلاح تصمیم‌ها بیشتر می‌شود
اغلب موارد فوق بر هم تأثیر دارند و یکدیگر را تقویت می‌کنند. مثلاً ما بارها دیده‌ایم که شرکت‌کنندگان در جلسه برای این‌که نادرستی یک تصمیم را نشان دهند، در مسیر آن مانع‌تراشی می‌کنند. در این حالت یا تصمیم اجرا نمی‌شود یا هزینهٔ اجرای آن بالا می‌رود.
یا این‌که در جلسه‌ها آن‌قدر دوقطبی و چندقطبی شکل می‌گیرد که اگر حرف یک نفر بعداً اشتباه از آن در بیاید، به سادگی حاضر نمی‌شود آن اشتباه را بپذیرد و اعلام کند. چون نهایتاً خودش مقصر شناخته خواهد شد و نه جمع. اعلام دیرهنگام یک اشتباه یا تلاش برای پوشاندن نتایج منفی یک تصمیم، از جمله هزینه‌های پنهانی است که در سازمان‌ها به خاطر جلسات ناموفق پرداخت می‌شود.
ارزش‌ها و مفروضات مناسب برای یادگیری متقابل
فرض کنیم پذیرفتیم که یادگیری متقابل مهم است. و پذیرفتیم که اگر مدل ذهنی یک تسهیلگر بر پایهٔ یادگیری متقابل باشد، در تسهیلگری موفق می‌شود و می‌تواند اثربخشی جلسات را افزایش دهد.
حالا باید کمی ملموس‌تر حرف بزنیم و بگوییم این «مدل ذهنی مبتنی بر یادگیری متقابل» دقیقاً به چه معناست؟ اگر می‌خواهیم بر اساس یادگیری متقابل رفتار کنیم و این الگو را در جلسات رواج دهیم، چه مفروضاتی باید در ذهن خودمان و دیگران تثبیت کنیم؟ باشد و چه چیزهایی را باید ارزش بدانیم و در جلسات ترویج کنیم؟
در ادامه به چند مورد از این مفروضات و ارزش‌ها اشاره می‌کنیم:
دسترسی کامل به این درس و سایر درسهای مدیریت جلسه برای اعضای ویژهٔ متمم در نظر گرفته شده است. با عضویت ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
با توجه به بررسی‌های ما دوستان علاقه‌مند به درس مدیریت جلسه از درسهای زیر هم استقبال کرده‌اند:
کوچینگ | مشاوره مدیریت | مدیریت زمان
خودشناسی | شخصیت شناسی | مذاکره
افزایش عزت نفس | پرسونال برندینگ | تصمیم گیری
کار تیمی | مدیریت تعارض | گزارش نویسی
هوش هیجانی | تحلیل رفتار مقابل | دوره MBA
تذکر: برای دسترسی به محتوای درسی که مشاهده می‌کنید، صرفاً عضو شدن و پرداخت حق اشتراک کافی نیست و باید تمرین ورود به بحث مدیریت جلسه را هم انجام دهید. انجام این تمرین بسیار ساده باعث می‌شود یادگیری شما افزایش پیدا کند و صرفاً حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه از وقت شما را می‌گیرد.
تمرین و مشارکت در بحث
شما در زمینهٔ ترویج یادگیری متقابل در جلسه چه تجربه‌ای دارید؟
آیا مدیر، دوست یا همکاری را در ذهن دارید که در این زمینه شاخص بوده باشد؟ آن فرد چه روش و رفتار یا تکنیکی داشته که به شفاف شدن گفتگوها و افزایش اثربخشی جلسات کمک می‌کرده است؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت جلسه به شما پیشنهاد میکند:
- دوره مدیریت جلسه | آموزش برگزاری جلسات موثر
- جلسه | تعریف جلسه و انواع جلسه
- دبیر جلسه کیست و چه وظایفی دارد؟ | تفاوت دبیر جلسه و منشی جلسه
- تسهیلگری چیست؟ | ویژگی های تسهیلگر و اهمیت مهارت تسهیلگری
- ویژگی های شخصیت کنترل گر | با کنترل گری در جلسه چگونه رفتار کنیم؟
- مدل ذهنی یک تسهیلگر موفق | جلسه محل یادگیری است
- حرف زدن از ناگفتهها | فیلها، ماهیهای مرده و استفراغ
- مدیریت جلسات | نکاتی برای برگزاری یک جلسه کاری موفق
- دستور جلسه | تعریف دستور جلسه و روش نوشتن دستور جلسه
- چگونه صورت جلسه بنویسیم؟ | نحوه نوشتن گزارش جلسه
- برگزاری جلسات آنلاین با ویدئو کنفرانس | مزایا و معایب تماس تصویری چیست؟
- چک لیست برگزاری جلسه | مرور برخی از رایج ترین اشتباهات در برگزاری جلسات
- معرفی کتاب تسهیلگری راجر شوارتز | آموزش تسهیلگری، اصول و مفاهیم آن
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای آشنا شدن بیشتر با متمم به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کنید و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
هم‌چنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید.
توجه داشته باشید که خرید شش‌ماهه و یکساله به‌ترتیب معادل ۲۰٪ و ۳۸٪ تخفیف (نسبت به خرید یک‌ماهه) محسوب می‌شوند.برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
هم‌چنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : سعید علی‌بخشی
یادگیری متقابل (mutual Learning) در جلسات
چندسال پیش، من تازه با روش ۳چرا(3why) آشنا شده بودم، و مثل این ندید بدیدها :)) همه‌جا ازش استفاده می‌کردم. یه‌بار تو هنون دوران جلسه‌ای برگزار شد که دبیرش (نه رئیسش) من بودم، قرار بود درمورد توسعه و گسترش بخش تولید، تصمیم‌گیری بشه، خب طبیعتا نظرات خیلی مختلفی داشتند و عموما بر اساس شهود و تجربه حرف می‌زدند(نه لزوما استدلال منطقی یا اصول feasibility study)، من اونجا از رئیس جلسه اجازه گرفتم که هر کدوم از اعضا که حرفی میزنند، سه مرتبه سوالی با چرا+پیشنهادشون رو هم جواب بدهند.
مثلا آقای دیواری، میگفت ما حتما باید بخش تولید x رو راه بندازیم، بعد من میگفتم چرا باید بخش تولید x راه‌اندازی بشه؟
ایشون جواب میداد چون فکر می‌کنم سود خوبی دارد.
مجدد من میگفتم چرا فکر می‌کنید سود خوبی دارد؟
جواب: چون ما الان به درخواست‌های الانمون نمی‌رسیم پس توسعه راه برون‌رفت!
اینجا تقریبا مشخص میشد که این پیشنهاد از کجا نشات می‌گیره و تقریبا ریشه‌ش کجاست. این یعنی همون شفاف کردن بخشی از مفروضات که در درس هم بطور کامل مطالعه کردیم.
البته این چرا چرا چرا رو میشه بیشتر هم ادامه داد، البته مواظب باشیم اینقدر عمیق نشیم که بقول محمدرضا شعبانعلی عزیز برسیم به حضرت آدم که سیب رو گاز زد:)))