بهترین کتاب های روانشناسی شخصیت، شخصیت شناسی و خودشناسی

کتاب نظریه های شخصیت (کتاب روانشناسی شخصیت)

اگر قصد داشته باشید یک کتاب روانشناسی دانشگاهی دقیق در مورد نظریه های شخصیت شناسی بخوانید که نویسنده‌ی کتاب سوگیری چندان شدیدی نسبت به یک مکتب در مقایسه با مکاتب دیگر نداشته باشد، شولتز یکی از بهترین کتاب های روانشناسی شخصیت برای مطالعه است.

به همین علت کتاب شولتز یکی از معدود کتاب های رشته روانشناسی است که به فضای عمومی هم راه پیدا کرده و برای مخاطبان غیرروانشناس هم جذاب بوده است.

در کتاب شخصیت شناسی شولتز، رویکردهای مختلف به شخصیت شناسی مورد بحث قرار گرفته‌اند که از جمله آنها می‌توان به رویکرد صفاتی،‌ رویکرد شناختی و رویکرد رفتاری اشاره کرد.

لازم به توضیح است که در میان کتاب های شخصیت شناسی، کتاب نظریه های شخصیت فیست هم کتاب بسیار معتبری است که معمولاً رقیب کتاب شولتز در نظر گرفته می‌شود. مقایسهٔ بیشتر این دو کتاب شخصیت شناسی در بخش پایانی معرفی کتاب نظریه های شخصیت شولتز آمده است:

کتاب نظریه های شخصیت

[ درس مرتبط در متمم: شخصیت شناسی ]

کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید

شاید اصطلاحاتی مانند تله های زندگی یا تله بی ارزشی یا تله طرد اجتماعی به گوش شما هم خورده باشد.

این اصطلاحات و ده‌ها مورد اصطلاح مشابه دیگر، توسط جفری یانگ (Jeffrey Young) و همکارش جنت کلوسکو (Janet Klosko) ابداع شده‌ و در کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید (Reinventing Your Life) به دنیا معرفی شده‌اند.

البته این کتاب، چندان تازه نیست و حدود سه دهه پیش نوشته شده است. اما طی سال‌های اخیر و با رواج طرح‌واره درمانی در ایران، مورد توجه ویژه قرار گرفته و ناشران مختلف، بارها آن را ترجمه کرده‌اند.

اصطلاح کلیدی در کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید، تله زندگی یا Lifetrap است. تله‌ها از نظر جفری یانگ، «الگوهای دشوار و تکرارشونده‌ای هستند که از کودکی آغاز شده و تأثیرات آن‌ها در طول زندگی ما ادامه پیدا می‌کند و منعکس می‌شود.»

کسانی که دنبال یک کتاب شخصیت شناسی ساده هستند، معمولاً خواندن این کتاب را دوست دارند و می‌پسندند. اما باید بر این نکته هم تأکید کنیم که ظرافت‌های این بحث بسیار زیاد است. بنابراین اگر دچار مشکلات جدی روانی هستید، این کتاب را شبیه کتاب های خودیاری نبینید. استفاده موثر از این رویکرد معمولاً وقتی امکان‌پذیر است که روانشناسان آموزش‌دیده در کنار شما باشند.

معرفی و مرور کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید

[ درس مرتبط در متمم: خودشناسی ]

کتاب شناخت بیماریهای روانی

کتاب شناخت بیماریهای روانی یک کتاب کوچک و جیبی است که می‌کوشد با دقت علمی، پاسخ برخی از پرسش‌های روزمره درباره بیماری‌های روانی را در اختیار خواننده قرار دهد.
متن کتاب در عین دقت علمی، بسیار ساده و برای مخاطب عمومی طراحی شده و با توجه به حجم کم آن، برای همه‌ی ما که به صورت روزمره بارها با واژه‌ها و مفاهیم مرتبط با بیماری‌های روانی مواجه می‌شویم و معنای دقیق آنها را نمی‌دانیم، مفید است.

واقعاً ده‌ها کتاب آموزش روانشناسی به زبان ساده و قابل‌فهم برای عموم و در عین حال با دقت علمی قابل‌قبول، در میان کتابهای فارسی خالی است. چنین کتایب در عین سادگی، قدمی در این راستا محسوب می‌شود.

کتاب شناخت بیماریهای روانی

کتاب وضعیت آخر

وضعیت آخر تامس هریس (با عنوان انگلیسی I’m OK, You’re OK) در سال ۱۹۶۹ یعنی حدود نیم قرن پیش منتشر شد.

از آن زمان تا کنون، این کتاب همواره از کتاب های روانشناسی معروف بوده و به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. ترجمه فارسی وضعیت آخر هم بارها توسط ناشران مختلف چاپ و عرضه شده است.

در این کتاب روانشناسی شخصیت، تقریباً به همه‌ی سرفصل‌های آموزش مقدماتی تحلیل رفتار، اعم از ساختار شخصیت، ویژگی‌های شخصیت والد و بالغ و کودک، تجزیه و تحلیل رفتار متقابل، آلودگی بالغ به والد، آلودگی بالغ به کودک، نوازش و سازماندهی زمان اشاره شده است.

هم‌چنین به موضوعات پیشرفته‌تر مانند بازی های اریک برن، ساختار شخصیت در مقاطع مختلف زندگی و تحلیل رفتار در محیط خانواده هم توجه شده و نکات ارزشمندی در این زمینه مطرح شده است.

معرفی و نقد کتاب وضعیت آخر

[ درس‌ مرتبط در متمم: تحلیل رفتار متقابل ]

کتاب متفاوت بودن بهتر از نرمال بودن است

همه‌ی ما می‌دانیم که روانشناسان، علاقه‌ی خاصی دارند تا بسیاری از تفاوت‌ها و تمایزها را به عنوان اختلال نام‌گذاری کنند و حتی کتابهای راهنمای بزرگی مثل DSM درست شده‌اند تا افراد متفاوت با عامه‌ی مردم را طبقه‌بندی کنند.
دیل آرچر در کتاب Better Than Normal می‌کوشد به کسانی که با ویژگی‌های متوسط جامعه تفاوت دارند نشان دهد که این متفاوت بودن جنبه‌های مثبت هم دارد.
وسواسی‌ها و کمال‌طلب‌ها، خجالتی‌ها و افسرده‌ها و خودشیفته‌ها و افراد بیش فعال از جمله کسانی هستند که در کتاب آرچر مورد بحث قرار گرفته‌اند. این کتاب خودشناسی می‌کوشد با زبانی ساده مخاطبش را قانع کند که بسیاری از اختلال‌های شخصیتی، اگر شدید نباشند، نباید حس ما را به خودمان بد کنند و حتی ممکن است در برخی جنبه‌های زندگی به ویژگی متمایز‌کنندهٔ‌ ما تبدیل شوند.

کتاب متفاوت بودن بهتر از نرمال بودن است

[ درس مرتبط در متمم: خودشناسی ]

کتاب از حال خوب به حال بد

دیوید برنز (David Burns) تجربیات خود را درباره‌ی درمان شناختی رفتاری، برای نخستین بار در سال ۱۹۸۰ در کتابی با عنوان Feeling Good منتشر کرد. کتابی که مقدمه‌ی آن را آرون بک نوشته بود.

حدود یک دهه بعد، نسخه‌ی تازه‌ای از آن کتاب منتشر شد. این نسخه آن‌قدر تغییر کرده بود که منطقی بود عنوانی تازه (و البته هم‌چنان مشابه کتاب قبل) داشته باشد. عنوان این کتاب، Feeling Good Handbook انتخاب شد و این بار، تحسین آلبرت الیس بر پشت جلد آن نشست.

این همان نسخه‌ای است که در ایران با عنوان از حال بد به حال خوب توسط مهدی قراچه داغی ترجمه و به همت نشر آسیم منتشر شد و تا کنون ده‌ها مرتبه تجدید چاپ شده است.

معرفی کامل‌تر کتاب از حال بد به حال خوب

[ درس‌های مرتبط در متمم: درمان شناختی رفتاری (CBT) ]

معرفی کتاب تئوری انتخاب

ویلیام گلاسر، روانپزشکی است که از چارچوب‌های متعارف روانپزشکی فاصله گرفته است. او اصرار دارد که راهکار بسیاری از مشکلات ما انسان‌ها، در اصلاح رفتارها و انتخاب‌هایمان نهفته است و نه استفاده از داروهای شیمیایی.

او معتقد است که هر چه مرکز کنترل درونی در انسان‌ها بیشتر تقویت و تثبیت شود، مشکلات و چالش‌هایشان در زندگی کمتر خواهد شد.

گلاسر نگرش روانشناسی رایج را روانشناسی کنترل بیرونی (External Control Psychology) یا روانشناسی برون‌نگر می‌نامد. در مدل او که آن را نظریه انتخاب (Choice Theory) می‌نامد، منشاء رفتارها، احساسات و انگیزه‌های انسا‌ن‌ها، انتخاب‌ها و رفتارهای هر فرد و تحلیل‌های درونی او در نظر گرفته می‌شود.

کتاب تئوری انتخاب را بیش از آن‌که بتوان کتابی درباره شخصیت شناسی دانست، باید یک کتاب روانشناسی رفتار در نظر گرفت. اگر با این انتظار به سراغش بروید، احتمالاً‌ راضی‌تر خواهید بود.

معرفی و خلاصه کتاب تئوری انتخاب

کتاب سکوت قدرت درونگراها

از وقتی بحث تیپ های شخصیتی (به‌ویژه با تکیه بر تیپ شناسی MBTI) رایج شد، درونگرایی و برونگرایی یکی از بحث‌های پررونق بوده است.

در بسیاری از فرهنگ‌ها، درون‌گرایی و برون‌گرایی به عنوان دو ترجیح متفاوت شخصیتی، به رسمیت شناخته نمی‌شوند. بلکه برون‌گرایی به عنوان رفتار استاندارد و درون‌گرایی به عنوان رفتاری نامناسب یا ضعیف در نظر گرفته می‌شود.
سوزان کین در کتاب سکوت خود که در سطح جهانی و در کشورمان نیز از استقبال خوبی برخوردار شد، کوشیده است درون‌گرایی را نیز مانند برون‌گرایی به عنوان یک ترجیح شخصیتی (با نقاط قوت و ضعف آن) تعریف کند و نشان دهد که اگر دنیا می‌کوشد یکی از این دو تیپ را بالاتر از دیگری معرفی کند، واقعیت الزاماً چنین نیست.

این کتاب در حدی فراگیر شده که هر جای دنیا از کسی بخواهید نام چند کتاب روانشناسی درباره درونگرایی را برایتان فهرست کند، کتاب «سکوت» هم در آن فهرست جایی خواهد داشت.

کتاب سکوت قدرت درونگراها، نوشته سوزان کین

[ درس مرتبط در متمم: شخصیت شناسی ]

معرفی چند کتاب درباره درونگرایی

موضوع درونگرایی و برونگرایی برای متخصصان و تحصیل‌کردگان روانشناسی بحث تازه‌ای نیست. حدود یک قرن از زمانی که کارل گوستاو یونگ این دوگانه را مطرح کرد می‌گذرد. این دو اصطلاح که مدت‌ها در کتاب های روانشناسی حضور داشتند، بعدها با تست MBTI بیش ز گذشته بر سر زبان‌ها افتادند.

اما طی دو دههٔ‌ اخیر جریان تازه‌ای در میان کتاب های خودیاری شکل گرفته و درونگرایی به شکل جدی‌تر بررسی می‌شود. در حدی که کتاب سوزان کین درباره درونگرایی جای خود را در فهرست پرفروش ترین کتاب های روانشناسی (البته کتابهای پاپ روانشناسی برای مخاطب عام) تثبیت کرده است. هم‌چنین معمولاً در فهرست‌های جامع کتاب های توسعه فردی یک یا چند نمونه از این نوع کتابها را می‌بینید.

برای این که با حال‌و‌هوای کتابهای این حوزه آشنا شوید، چند نمونه از آن‌ها را در قالب یک فهرست معرفی کرده‌ایم. این کتاب‌ها لزوماً کتاب علمی نیستند، طبیعتاً قابل‌مقایسه با کتاب های روانشناسی شخصیت که معمولاً به عنوان منبع در متمم به کار می‌گیریم نیستند. اما مشاهدهٔ آن‌ها شما را با فضای کتاب های خودیاری و به‌طور خاص، یک دسته‌بندی چهارگانه از کتابهای مربوط به درونگرایی آشنا خواهد کرد.

معرفی چند کتاب درباره درونگرایی

[ درس مرتبط در متمم: درونگرایی ]