هزینه فرصت از دست رفته و روش محاسبه آن

با وجودی که مفاهیم هزینه‌ فرصت (Opportunity Cost) و مبادله (Trade-off) بسیار به یکدیگر نزدیک هستند، ماهیت آن‌ها متفاوت است و لازم است هر یک از آن‌ها را به خوبی بشناسیم و تفاوت‌شان با یکدیگر را نیز درک کنیم.

پیش از این‌که به تعریف هزینه فرصت بپردازیم، اجازه بدهید چند مثال فرضی را با هم مرور کنیم:

• فردی را در نظر بگیرید که می‌خواهد صد میلیون تومان از دارایی خود را به سکه‌ی طلا تبدیل کند. اگر به هر علت، از خریدن سکه‌ی طلا منصرف شود یا نتواند این کار را انجام دهد، دومین گزینه‌ی او برای استفاده از این صد میلیون تومان چه خواهد بود؟
• یکی از دوستان‌تان که سال‌ها در خارج از کشور زندگی می‌کند، برای مدت کوتاهی به ایران آمده و صرفاً یک مرتبه فرصت دارید او را ببینید و ساعتی را با هم بگذرانید. نخستین انتخاب شما برای این یک ساعت چیست؟ دومین انتخاب‌تان چه بود که از آن به نفع گزینه‌ی اول، صرف‌نظر کردید؟

ساده‌ترین تعریف هزینه فرصت چنین است:

ما معمولاً در انتخاب‌ها و تصمیم گیری‌های خود،‌ به هزینه‌های مستقیم انتخاب‌مان توجه می‌کنیم و بعید است این هزینه‌ها از چشم‌مان پنهان بمانند. اما هزینه‌های ضمنی هم، بخشی از هزینه های تصمیم گیری هستند که نباید از آن‌ها غافل شویم.

این نکته را می‌توان به شکل بسیار ساده‌ی زیر نوشت و بیان کرد:

هزینه‌های واقعی = هزینه‌های مستقیم + هزینه‌های ضمنی

یک مثال دیگر از هزینه فرصت

بسیاری از ما وقتی از کارآفرینی حرف می‌زنیم و به هزینه‌های ایجاد کسب و کار جدید فکر می‌کنیم، صرفاً به طرح تجاری و هزینه‌های متعارفی که در‌ آن ذکر می‌شود توجه می‌کنیم.

اما اگر بخواهیم هزینه واقعی راه‌اندازی یک کسب و کار را برآورد کنیم، باید هزینه‌ی فرصت کارآفرینی را نیز محاسبه و برآورد کنیم.

از آن‌جا که آلترناتیو (گزینه‌ی دوم) هر یک از ما با دیگری متفاوت است، هزینه فرصت کارآفرینی هم برای هر یک از ما متفاوت خواهد بود.

به همین علت، ممکن است راه‌اندازی یک کسب و کار مشخص، برای یک نفر کاملاً‌ توجیه‌پذیر و برای فردی دیگر، کاملاً‌ غیر قابل پذیرش باشد.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت حل مسئله به شما پیشنهاد می‌کند: