مدل آیدا (AIDA) در تبلیغات چیست و چه می‌گوید؟

مدل آیدا (AIDA) را می‌توان یکی از کلاسیک‌ترین مدل‌های بررسی اثر تبلیغات دانست.

این مدل، از نوع مدل‌های سلسله‌مراتبی سنجش اثر تبلیغ است که در درس تأثیر تبلیغات بر مصرف کننده به آن اشاره کردیم.

مدل آیدا حدود یک قرن پیش توسط فردی به نام ادوارد استرانگ (Edward K. Strong) رواج یافت.

استرانگ از اساتید روانشناسی دانشگاه استنفورد بود و در زمینه‌ی استعدادیابی و تعیین مسیر شغلی فعالیت می‌کرد. اما آن‌چه نام او را ماندگار کرد، نشر یک کتاب در سال ۱۹۲۵ با عنوان روانشناسی فروش و تبلیغات (Psychology of Selling and Advertising) بود که در آن مدل آیدا را با شرح کامل و مثالهای متعدد مطرح کرد.

البته استرانگ به این نکته اشاره می‌کند که این مدل توسط الیاس المو لوییس (Elias Elmo Lewis) مطرح شده است. اما شاید اگر استرانگ آن را جدی نمی‌گرفت و تا این حد روی تبلیغ و ترویجش کار نمی‌کرد، امروز نه نام آیدا و نه لوییس به گوش ما نمی‌خورد.

کلمه‌ی AIDA از حرف اول کلمات Attention، Interest، Desire و Action گرفته شده است:

باید این را هم بگوییم که بعدها برخی نویسندگان و فعالان حوزه‌ی تبلیغات، ترجیح دادند بسته به نیاز خود، A را مخفف Awareness در نظر بگیرند.

ما هم به علت این‌که Awareness را به کاربرد امروزی AIDA‌ نزدیک‌تر می‌دانیم، از همین کلمه استفاده خواهیم کرد.

مدل AIDA را معمولاً‌ به صورت یک قیف در نظر می‌گیرند و فرض می‌کنند که مخاطب تبلیغ، دقیقاً این چهار مرحله را به ترتیب طی می‌کند:

اما و اگرها را فراموش نکنید

توضیحاتی را که در درس تأثیر تبلیغات بر مصرف کننده مطرح شد، جدی بگیرید.

نه آیدا و نه هیچ‌یک از مدل‌های سلسله مراتبی دیگر، قرار نیست به صورت مطلق صحیح باشند. ذهن مشتری شما، به شکل قیف طراحی نشده و هیچ‌کس تعهد نداده که دقیقاً مسیری را که شما تعیین می‌کنید طی کند.

هم‌چنین، معلوم نیست بتوانید حتماً برای هر مرحله، شاخص های مناسب با خطای پایین، تعریف و طراحی کنید.

این نهایتاً شما هستید که باید تصمیم بگیرید آیا آیدا، مدل مناسبی برای بررسی فرایند تبلیغاتی شما هست یا خیر.

ضمناً در آینده، با برخی از شکل‌های تکامل‌یافته‌ی AIDA‌ نیز آشنا خواهیم شد. چون همان‌طور که حدس می‌زنید این مدل، طی صد سال اخیر، بدون تغییر باقی نمانده است.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تبلیغات به شما پیشنهاد می‌کند: