تقسیم کار در تیم | مدل رنگی مردیت بلبین

موضوعی که در این درس به آن می‌پردازیم،‌ ممکن است در نگاه اول بسیار ساده به‌نظر برسد: تعیین هفت رنگ برای هفت نوع کار.

می‌توانید بحث مطرح شده در این درس را بخوانید و به سرعت از روی آن عبور کنید.

اما اگر آن را واقعاً جدی بگیرید و برای درک بیشتر آن وقت بگذارید، می‌تواند به یک ابزار ارتباطی قدرتمند در دستان شما تبدیل شود:

پیشنهاد ما برای جدی‌تر گرفتن این درس آن است که فرض کنید در یک کارگاه یک روزه‌ی مدیریت تعارض در واگذاری کارها و تقسیم فعالیت‌ها شرکت کرده‌اید و قرار است دستاوردی متناسب با زمان و هزینه‌ی یک کارگاه یک‌روزه داشته باشید.

آیا تا به حال به تفاوت مسئولیت و وظیفه توجه کرده‌اید؟

بلبین معتقد است که ما بسیاری از واژه‌ها را در مدیریت منابع انسانی، مدیریت پروژه و کار تیمی، به شکلی بسیار مبهم به‌کار می‌بریم.

مثلاً او اشاره می‌کند که پیتر دراکر به عنوان یکی از بزرگان مدیریت که مفاهیم بسیاری را شرح و بسط داده است، در کتاب خود تحت عنوان مدیریت، وظایف و مسئولیت‌ها (Management: Task & Responsibilities) با وجودی که دو کلمه‌ی وظیفه و مسئولیت را در عنوان کتاب به‌کار برده، نتوانسته در محتوای کتاب به شکلی دقیق و شفاف، این دو مفهوم را از یکدیگر تفکیک کند.

ضمن این‌که هر یک از این واژه‌ها هم می‌توانند به معانی متنوعی به‌کار برده شوند. مثلاً واژه‌ی مسئولیت می‌تواند سه مفهوم متفاوت را پوشش دهد:

• من مسئول هستم (از نظر اخلاقی در مقابل آن‌چه این‌جا روی می‌دهد مسئولم)
• من مسئول هستم (مدیریت و ریاست این مجموعه به من واگذار شده)
• من مسئول هستم (اگر نتیجه بد باشد، من مورد بازخواست و مواخذه قرار می‌گیرم)

او تعریف زیر را برای وظیفه و مسئولیت پیشنهاد می‌کند:

با این تعریف، من نمی‌توانم هم‌زمان به شما وظیفه و مسئولیت را واگذار کنم.

اگر جزئیات را به شما دیکته کرده‌ام (وظیفه)، پس مسئولیت نتیجه با من است و اگر نتیجه را مشخص کرده‌ام (مسئولیت) نمی‌توانم جزئیات را دیکته کنم. چون شما می‌توانید بگویید که عملی نشدن نتیجه، تقصیر شما نیست و ناشی از مسیر نادرستی است که من مشخص کرده‌ام.

در ابتدای شروع یک کار تیمی یا آغاز یک پروژه یا تدوین شرح وظایف یک عضو جدید از شرکت، معمولاً به این ابهام‌ها توجه نمی‌کنیم و همه فرض می‌کنیم که حرف‌ها و مفروضات و انتظارات یکدیگر را به درستی درک کرده‌ایم.

اما وقتی اختلاف‌نظر‌ها و تعارض‌ها به وجود می‌آیند، تازه متوجه می‌شویم که بخشی از مشکلات، در ابهام‌ واژه‌ها و اصطلاحاتی که به‌کار می‌بریم ریشه دارند.

بلبین پس از سال‌ها مطالعه روی تعریف و واگذاری کارها در تیم‌های اجرایی، به نتیجه رسید که می‌تواند کارها و فعالیت‌ها را به چهار دسته (چهار رنگ) تقسیم کند:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت کار تیمی به شما پیشنهاد می‌کند: