روانشناسی شادی و زندگی شاد | چگونه شاد باشیم و شاد زندگی کنیم؟
به نظر می‌رسد که ناراحت و غمگین بودن برای بسیاری از ما، پذیرفته‌تر و قابل‌درک‌تر از شاد و شادمان بودن است. در حدی که اگر کسی را در تاکسی یا اتوبوس ببینیم که ساکت ایستاده و غمگینانه در خود فرو رفته، او را درک میکنیم؛ اما اگر فردی دائماً لبخند روی لبش باشد یا قهقهه بزند، او را دیوانه می‌پنداریم.
آیا تا به حال شده کسی را که با صدای بلند در یک محیط باز گریه میکند، دیوانه فرض کنید؟
همین مثال‌های ساده – که همه‌ی ما کمابیش در زندگی روزمره‌ی خود تجربه کرده‌ایم – نشان می‌دهد که به باور بسیاری از مردم، مسیر زندگی شاد، آن‌قدرها هم که به نظر می‌رسد، راحت نیست و بسیاری از ما پذیرفته‌ایم که کمتر کسی می‌تواند زندگی کاملاً شاد و شادمانه را تجربه کند.
در کنار همه‌ی این دشواری‌ها، حتی اگر تلاش کنیم و شادی را تجربه کنیم، جامعه با یادآوری اینکه «بعد از هر خنده، گریه‌ای هم در کار است»، مجوز شادمانی عمیق را از ما می‌گیرد و ترسی موهوم از آینده‌ای نامشخص را در وجودمان تزریق میکند.
روش‌های غیردلچسب برای تجربه‌ی شادی در زندگی
مسئله‌ی زندگی شاد و شاد زندگی کردن با چالش‌ها و پیچیدگی‌های دیگری هم روبروست. از جمله اینکه بسیاری از ما از دوران کودکی تا بزرگسالی، می‌آموزیم که از روش‌های غیرسازنده برای خوشحال شدن و تجربه شادمانی استفاده کنیم:
شاید شما هم یکی از کسانی باشید که در دوران کودکی، برای تحمل سختی‌ها و دشواری‌ها از والدین خود شنیده‌اید: «باز هم راضی و خوشحال باش که افراد بسیاری، با سختی‌ها و دشواری‌هایی بسیار بیشتر از ما در حال زندگی هستند.»
اگر هم در خردسالی چنین تجربه‌ای نداشته‌اید، حتماً در بزرگسالی صدا و سیما چنین تجربه‌ای را برای شما رقم زده است. تکنیکی به این صورت که «با دیدن مشکلات سایر کشورها، از بی‌مشکلی و کم‌مشکلی خودمان احساس شادمانی کنیم.»
به عنوان یک مثال از این تکنیک موثر، می‌توان به این نکته اشاره کرد که یک روش شناخته‌شده برای تحمل بهتر هوای آلودهی تهران، دیدن تصاویر هوای آلودهی پکن است.
استفاده از ابزار «مقایسه با دیگران» به عنوان موتور ایجاد شادمانی صرفاً یکی از ابزارهایی است که در بسیاری از فرهنگ‌ها ترویج و تشویق می‌شود. ابزارهای دیگری هم وجود دارد که همگی با آنها آشنا هستیم:
بسیاری از فیلسوفان، متفکران و ادیبان، از اپیکور گرفته تا خیام، برای برانگیختن حس شادمانی در ما، مرگ را به یادمان انداخته‌اند و گفته‌اند: چون روزگاری دیگر روی این زمین نخواهی بود، اکنون باید قدرِ حضور را بدانی و خوشحالی کنی:
خیام اگر ز باده مستی خوش باش
با ماه رخی اگر نشستی خوش باش
چون عاقبت هستی ما نیستی است
انگار که نیستی چو هستی خوش باش
در واقع، ساز و کاری که خیام برای برانگیختن شادمانی به‌کار می‌برده، این بوده که به ما – و خودش – یادآوری کند که قرار است در نهایت از بین برویم و خاکِ گِلِ کوزه‌گران بشویم و دستی که بر گردن دوست داریم، به دسته‌ی کوزه تبدیل شود.
این روش‌ها را نمی‌شود نکوهش کرد؛ اما به نظر می‌رسد که برای خوش بودن در زندگی، بتوان راه‌ها و روش‌های بهتر و سازنده‌تری هم انتخاب کرد.
اهمیت شادی | آیا واقعاً داشتن زندگی شاد مهم است؟
آیا واقعاً باید دنبال راه های رسیدن به شادی باشیم؟ آیا شادی و خوشحالی و لبخند بر لب داشتن، آن‌قدر مهم است که یکی از مباحث کلیدی توسعه فردی را به خود اختصاص دهد؟ آیا تلاش برای داشتن زندگی شاد یک اقدام خودخواهانه نیست؟
شاید این سوال‌ها به نظر ساده بیایند. اما در فرهنگ‌هایی مثل فرهنگ ما که تشویق به شادی و خوشحالی کمتر است و افراد خوشحال را با صفت‌هایی مانند «بی‌خیال» و «الکی‌خوش» و «خجسته» توصیف می‌کنند، پاسخ این سوال‌ها مهم می‌شود.
لیوبومیرسکی و شلدون در مقاله خود با موضوع شادمانی مقدمه‌ای دارند که می‌تواند پاسخی به این سوال‌ها تلقی شود. آنها با اشاره به تحقیقات متعدد انجام شده در این زمینه، اشاره می‌کنند که تلاش برای داشتن زندگی شاد دستاوردهایی فراتر از خوشی و لبخند زدن دارد و می‌تواند روی جنبه‌های مختلف زندگی فرد تأثیر بگذارد.
از جمله اینکه شاد بودن و شاد زندگی کردن ما باعث می‌شود که:
- سلامت ما (به معنای گسترده‌ی آن) افزایش پیدا کند.
- سیستم ایمنی ما تقویت شود.
- احتمال موفقیت‌مان در زندگی مشترک افزایش یافته و احتمال طلاق در زندگی‌مان کاهش پیدا کند.
- دوستان بیشتری داشته باشیم و حمایت اجتماعی بیشتری دریافت کنیم.
- بهره وری ما افزایش پیدا کند.
- خلاقیت بیشتری داشته باشیم.
- کیفیت کار کردن و به تبع آن، درآمدمان افزایش پیدا کند.
- کنترل بیشتری بر خود داشته باشیم و قدرت اراده و توانایی‌مان در مدیریت احساسات افزایش پیدا کند.
به سادگی می‌توانید درک کنید که این ویژگی‌ها صرفاً دستاوردهایی فردی نیستند و اطرافیان شما هم از آنها سود می‌برند. بنابراین لازم است به خودتان یادآوری کنید که زندگی شاد من به شادمانی و رضایت اطرافیانم هم کمک میکند و به همین علت لازم است برای شاد زندگی کردن و جستجوی راه های شاد زیستن وقت بیشتری بگذارم.
هدف درس زندگی شاد چیست؟
در مجموعه درسهای زندگی شاد، می‌کوشیم مطالعات انجام شده در زمینه‌ی شادی و خوشحالی را بررسی کنیم.
سال‌هاست که در دنیا، روانشناسان مثبت گرا هدف خود را به جای تلاش برای شفای بیماران، روی بهبود کیفیت زندگی انسان‌های سالم متمرکز کرده‌اند و یکی از مهم‌ترین مولفه‌های زندگی سالم، شادی و شادمانی است.
کسانی مانند دن گیلبرت، دنیل کانمن، مارتین سلیگمن و چیک سنت میهایی نمونه‌ای از این افراد هستند که به تدریج با فعالیت‌های هر یک از آنها آشنا می‌شویم.
این دانشمندان، نمونه‌ای از محققان و نویسندگانی هستند که سخنران انگیزشی نیستند و نمی‌خواهند صرفاً با شعارهای زیبا، ما را برای چند لحظه شاد و سرمست کنند. بلکه در مطالعات و تحقیقات خود به این پرسش پرداخته‌اند که «چگونه می‌توانیم شاد باشیم و در طولانی‌مدت، شادمان زندگی کنیم؟»
ما می‌خواهیم به کمک این دانشمندان و نویسندگان با عوامل شادی و نشاط در زندگی آشنا شویم و راهکارهایی عملی برای شادی بیشتر در زندگی‌مان پیدا کنیم.
در زیر هر یک از درسهای زندگی شاد، می‌توانید «ترتیب پیشنهادی متمم» برای مطالعه‌ی درس‌ها را ببینید. با این حال، در اینجا توضیح مختصری درباره‌ی ترتیب مطالعه‌ی درس‌ها ارائه میکنیم.
گام اول | تعریف شادی
بسیار پیش می‌اید که ما شادی در زندگی را با رضایت از زندگی اشتباه می‌گیریم. در حالی که این دو، یک چیز نیستند. چه بسا ما از زندگی خود راضی باشیم، اما شادی زیادی را تجربه نکنیم. یا اینکه در عین نارضایتی از زندگی، لحظات شاد بسیاری را تجربه کنیم.
با توجه به اهمیت بحث «تفاوت شادی و رضایت» نخستین درس را به این موضوع اختصاص داده‌ایم:
گام دوم | هدف گرایی یا لذت گرایی
در ذهن بسیاری از ما، این نگرانی وجود دارد که «آیا اساساً درست است که من برای شاد بودن تلاش کنم؟ آیا بهتر نیست من فقط برای رسیدن به هدف‌هایم تلاش کنم و در اثر دستیابی به آن هدف‌ها، شاد شوم؟»
ما دو درس را به بحث جستجوی اهداف در زندگی و رابطهی آن با جستجوی شادی و شادمانی اختصاص داده‌ایم که مطالعه‌ی آنها می‌تواند ذهن شما را برای درسهای بعدی آماده کند:
حرکت آونگی در زندگی: دنبال هدف هستید یا لذت؟
رابطهی شادی و هدف گذاری: مدال نقره را ترجیح می‌دهید یا برنز؟
گام سوم | تحلیل ما از آینده، با خطا همراه است
یکی از کسانی که در زمینه‌ی شادی و شادمانی در زندگی، کارها و مطالعات ارزشمندی انجام داده دن گیلبرت است.
او معتقد است که ما انسان‌ها، آینده را به درستی تحلیل نمی‌کنیم. به همین علت تشخیص نمی‌دهیم که چگونه باید خودمان را شاد کنیم و شادی‌مان را افزایش دهیم. مثلاً فکر میکنیم خانه‌ی بزرگ‌تر و ماشین بهتر، شادمانی بسیاری به همراه خواهد داشت.
به خاطر این شادمانی زیاد، خودمان را گرفتار اضافه‌کاری و بدهی و قرض میکنیم، اما در نهایت، ماشین و خانه‌ی تازه ما را برای مدت کوتاهی شاد می‌کنند و سپس، عادت به سراغ‌مان می‌آید.
البته دن گیلبرت نمی‌گوید که هیچ تلاشی برای تغییر نکنیم و همه‌چیز را همان‌طور که هست حفظ کنیم، اما حرفش این است که ما به درستی متوجه نمی‌شویم که با رنج و زحمتی که امروز متحمل می‌شویم، فردا چقدر شادمانی برایمان به همراه خواهد آورد:
گام چهارم | بحث و گفتگو درباره شادی های زندگی
بعد از این درسهای مقدماتی، باید وارد درسهای کاربردی‌تر شویم، اما ابتدا برای شما سه موضوع در نظر گرفته‌ایم که به آنها فکر کنید.
پیشنهادمان این است که سه بحث زیر را بخوانید و دیدگاه‌های خودتان را هم، حتماً بنویسید و شرح دهید (پاسخ درست و پاسخ غلطی وجود ندارد که نگران آن باشید. فقط مهم است که درباره‌ی سه موضوع مطرح‌شده فکر کنید و نظرتان را با دیگران به اشتراک بگذارید).
خواندن و مرور دیدگاه‌های دوستان‌تان هم می‌تواند مفید و آموزنده باشد.
رابطهی شادمانی با شیوه‌ی نگاه به گذشته، حال و آینده
گام پنجم | نکات و تکنیک‌هایی برای شادی در زندگی
اگر سه گفتگوی قبلی، خصوصاً «گاوداری زندگی» را خوانده باشید، برای ادامه‌ی بحث آماده خواهید بود.
حرف اصلی ما این است که قرار نیست برای شاد بودن، کارهای شگفت‌انگیز و دشواری انجام دهیم (افزایش تعداد گاو‌ها). بلکه قرار است روش انجام کارها و شیوه‌ی فکر کردن خود را تغییر دهیم (دنبال این باشیم که چرا شیری که از همین گاو‌ها می‌دوشیم، کم است و تلف می‌شود).
در این زمینه، مجموعه‌ی متنوعی از درس‌ها را به شرح زیر در نظر گرفته‌ایم. هر یک از این درس‌ها، یک نکته یا تکنیک درباره‌ی شادی و شادمانی را بیان می‌کنند:
آیا در تصمیم‌گیری‌ها به شادی توجه میکنیم؟
عادت کردن، لذت بردن را دشوار میکند
گام ششم | مقایسه، حسادت و رقابت، شادی ما را کاهش می‌دهند
همه‌ی ما این تجربه را داریم که مقایسه و حسادت و رقابت، چگونه می‌توانند تجربه‌های شیرین‌مان را تلخ کرده و یا لااقل، خنثی کنند.
در مجموعه‌ی زندگی شاد، ما پنج درس را به این مباحث اختصاص داده‌ایم که فکر میکنیم می‌توانند به شما برای شناخت بهتر خودتان و مدیریت بهتر حسادت‌ها و رقابت‌ها کمک کنند:
تأثیر مقایسه بر شادمانی | کبوتر با کبوتر، باز با باز
گام هفتم | ارتباطات اجتماعی و ثروت زمانی
در این مرحله، دو درس نسبتاً سبُک داریم.
در یکی از آنها درباره‌ی اهمیت ارتباطات اجتماعی صحبت میکنیم و در دیگری، به این سوال می‌پردازیم که «زمان‌های آزاد خود را تا چه حد و چگونه مدیریت می‌کنید؟»
البته ما در درس حمایت اجتماعی به شکل وسیع و گسترده به بحث ارتباطات اجتماعی و رابطه عاطفی و حمایت‌های دوستانه می‌پردازیم. بنابراین در درس زندگی شاد، به سرعت از کنار این موضوع عبور کرده‌ایم:
گام هشتم | ویژگی‌های یک زندگی خوب
در آخرین گام، درسی داریم که بیشتر از جنس جمع‌بندی است.
در این درس به شش مولفه‌ی یک زندگی خوب اشاره میکنیم و هر یک از آنها را شرح می‌دهیم. رشد شخصی، پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، خودمختاری، تسلط بر محیط و زندگی هدفمند، شش بُعدی هستند که در این درس مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
مقاله ها، کتابها و منابع مورد استفاده در تدوین درس زندگی شاد
کتاب طراحی برای شادمانی (نوشته پاول دولان)
کتاب شکوفایی و کتاب Authentic Happiness (شادمانی درونی | خوشحالی واقعی) از مارتین سلیگمن
کتاب رویارویی با شادمانی (افتان و خیزان در مسیر شادمانی) اثر دن گیلبرت
سایر کتاب‌های معرفی شده در مجموعه‌ی زندگی شاد
علاوه بر کتاب‌هایی که به عنوان مرجع و منبع معرفی شدند، کتاب‌های دیگری هم در مجموعهٔ زندگی شاد معرفی شده که مطالعه آنها می‌تواند برای شما مفید باشد:
کتاب هنر ظریف بی خیالی (مارک منسن)
کتاب فلسفه ای برای زندگی (درباره رواقی گری)
با توجه به اینکه دسترسی کامل به دوره زندگی شاد صرفاً برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده و نیز اینکه مطالعه تدریجی این بحث با تمرین‌ها و درسهای جانبی (مانند عزت نفس، خودشناسی، شخصیت شناسی و سبک زندگی) حداقل به ۳ ماه زمان نیاز خواهد داشت، پیشنهاد ما این است که برای استفاده از این مجموعه درس حداقل یک اعتبار ویژهٔ سه ماهه (۴۲۰ هزار تومان) یا سه مرتبه اعتبار یک ماهه (۱۶۰ هزار تومان) خریداری کنید.
در این سه ماه علاوه بر درسهای زندگی شاد به درسهای دیگر متمم (به‌ویژه درسهای توسعه فردی و دوره MBA) نیز دسترسی خواهید داشت.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری کارگاه زندگی شاد به شما پیشنهاد میکند:
- روانشناسی شادی و زندگی شاد | چگونه شاد باشیم و شاد زندگی کنیم؟
- شادی چیست؟ شادمانی و رضایت از زندگی چه تفاوتی دارند؟
- حرکت آونگی در زندگی | در پی دستیابی به اهدافتان هستید یا کسب لذت؟
- رابطه شادی و هدف گذاری | مدال نقره را ترجیح می‌دهید یا برنز؟
- دن گیلبرت و نگاهی به شادمانی و شاد زیستن
- رابطه شادمانی با شیوه‌ی نگاه به گذشته، حال و آینده
- با خاطرات خوب و بد خود چه می‌کنید؟
- تجربه شادی و گاوداری زندگی
- آیا در تصمیم گیریها به “شادی” توجه میکنیم؟
- ما خیلی زود به رویدادهای خوب عادت میکنیم
- تو به جای من انتخاب کن!
- قدرت گزینه های پیش فرض در زندگی ما
- خریدن کالا یا خریدن تجربه؟
- شاد بودن در زندگی | اهمیت تغییر و تنوع را فراموش نکنیم
- اثر موسیقی موتسارت روی هوش را فراموش کنید اما…
- اهمال کاری و به تعویق انداختن و نقش آن در ناشادی ما
- درباره توقعات بی جا و کاهش انتظار از دیگران
- نظریه مقایسه اجتماعی
- تأثیر مقایسه بر شادمانی | کبوتر با کبوتر، باز با باز؟
- شادن فرویده | خوشحال شدن از ناراحتی و شکست دیگران
- حسادت به داشته های دیگران
- حالِ دوستِ دوستِ شما چطور است؟
- ثروت زمانی شما چقدر است؟ یا اینکه گرفتار فقر زمانی هستید؟
- ویژگی های یک زندگی خوب
- مرور درسهای گذشته
- کتاب هنر ظریف بی خیالی | مارک منسون
- زندگی خود را طراحی کنید (معرفی کتاب + خلاصه)
- کتاب طراحی شادمانی | نکاتی برای شاد بودن در زندگی
- کتاب افتان و خیزان به سوی شادمانی | چگونه زندگی شاد داشته باشیم؟
- رواقی گری چیست؟ | ویلیام اروین در کتاب فلسفه ای برای زندگی پاسخ می‌دهد
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
هم‌چنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
هم‌چنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : جواد عزیزان
دوستان عزیزم من این بار قصد دارم دو جمله زیبا و مرتبط با بحث کارگاه زندگی شاد را در اینجا بنویسم، امید که مقبول افتد.
- استیو جابز: "من فکر می کنم بزرگترین افسوس های شما در مورد کارهایی است که هرگز انجام نداده اید
چند نفر از ما از شغل خود متنفریم؟ چند نفر از ما تنها به این دلیل که از ریسک کردن می‌ترسیم در بدبختی و فقر زندگی میکنیم؟
بزرگ ترین لذت و شادی زمانی نصیب انسان می‌شود که در بیرون از منطقه‌ی آسایش خود زندگی کند، جایی که ما انسان‌ها با اصالت و مستقل هستیم. زندگی امن را رها کنید و با دنبال کردن اهدافتان، زندگی لذت‌بخش و پرهیجان را تجربه کنید."
- فیلم آقای آرکادین / كارگردان:اورسن ولز
اورسن ولز: "خواب دیدم که تو یه قبرستون ام. تمام سنگ قبرها عجیب بود:مثلا متولد 1822 - وفات 1826یا تولد 1930 - وفات 1934.... کلا فاصله بین تولد و مرگ خیلی کم بود. خیلی تعجب کردم.... تو قبرستون یه مردی بود. ازش پرسیدم: چطور مردم این روستا انقد زود می‌میرند؟بهم گفت: ما اینجا رو سنگ قبرها سن افراد رو نمی‌نویسیم، ما مدت زمانی رو که عاشق یکی بودن رو روی سنگ قبرشون حک میکنیم!"
به نظرمن این مدت زمان می تونه نشانه هر چیزی باشه ، مثلا مدت زمان شادبودن، مدت زمان دارابودن احساسات عالی، ...
شاد باشید...