شاخص‌های پیش بینی کننده و نقش آنها در تحلیل سیستم‌ها

شاخص های پیش بینی کننده یا Predictive Indicators یکی از مفاهیم مهم در تحلیل سیستمها و ساختارها هستند که با وجود سادگی، با بسیاری از انواع دیگر شاخص، اشتباه گرفته می‌شوند. اجازه بدهید این درس متمم را با یک داستان عشقی – تخیلی آغاز کنیم:

فرض کنیم که دختری از آشنایان دور شما به نام سارا  این هفته ازدواج کرده است و از شما پرسیده اند که به نظر شما، چقدر احتمال دارد که این دو نفر در نخستین سال زندگی مشترک، از یکدیگر جدا شوند؟

فرض کنیم شما هم مانند معدودی از هموطنان نازنین‌مان، به هر حال علاقه دارید در این زمینه هم – مانند سایر زمینه‌ها – اظهار نظر تخصصی داشته باشید. اما به هر حال متممی هستید و فرهنگ متمم این است که «قضاوت کردن» را «منطقی و اجتناب ناپذیر» می‌داند، ولی «پیش داوری کردن» را کاری نادرست و ناشی از ناپختگی. به همین دلیل، می‌گویید: بدون کسب هر گونه اطلاعات، هر چه بگویم پیشداوری است. باید به تعدادی از سوالات من پاسخ دهید تا من بتوانم قضاوت بهتری داشته باشم و تخمین بزنم که چند درصد احتمال دارد که این دو نفر در نخستین سال پس از ازدواج از هم جدا شوند.

طرف مقابل می‌گوید: نمی‌خواهم به تو اطلاعات زیادی بدهم. اما ده سوال را به تو نشان می‌دهم و می‌توانی تنها پاسخ سه مورد از آنها را بخواهی و بپرسی:

حالا شاید بتوان کمی دقیق‌تر، برخی از حرف‌های قبلی متمم را مرور کرد. مثلاً اینکه ساعات خواب، میتوانند شاخص پیش بینی کننده بیماریهای قلبی باشند یا اینکه ابزار یادداشت برداری شما، می تواند شاخص پیش بینی کننده توانایی یادآوری شما در آینده باشد.

واقعیت این است که هر پارامتری ممکن است به نوعی شاخص پیش بینی کننده باشد.

بسیاری از نمونه‌های آماری که ما در تحقیقات و بررسی‌های خود مورد استفاده قرار می‌دهیم، می‌توانند شبیه این کارخانه باشند. هیچ وقت، نمونه‌ای که برای تحقیق انتخاب می‌کنیم، شامل تمام مردم کره‌ی زمین نیست و همین مسئله باعث می‌شود که همیشه خطای تحلیل وجود داشته باشد. خصوصاً عواملی که ارتباط منطقی مستقیم با مسئله مورد تحلیل ما ندارند.

به همین دلیل، همیشه تحلیل گران، دقت دارند که در بررسی‌ها و مطالعات خود، داشتن همبستگی آماری و نیز رابطه‌ی یک شاخص با شاخص دیگر به عنوان پیش بینی کننده را، با رابطه‌ی علت و معلول، اشتباه نگیرند.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با سیستم کنترل مدیریت به شما پیشنهاد می‌کند: