Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)


شاخص ESG | سنجش اخلاق کسب و کار و مدیریت مسئولانه


اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس
کد درس: ۱۳۳۲۹۰

از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه این درس:

  • بتوانند سه محور اصلی شاخص ESG را نام برده و به شکل مختصر شرح دهند.
  • بتوانند برخی از مولفه‌های مهم در هر یک از محورهای محیط زیست، ملاحظات اجتماعی و حاکمیت شرکتی را فهرست کنند.
  • بتوانند با مراجعه به منابع مختلف، شاخص‌های ESG مربوط به شرکت‌های بزرگ بین‌المللی را بررسی و استخراج کنند.
  • به خاطر بسپارند که طراحی و سنجش شاخص‌های کنترل و پایش بیرونی، چالش‌هایی دارد که با شاخص‌های کنترل داخلی متفاوت است.
فشار ذهنی هنگام مطالعه
نیاز به مشارکت شما
کسب و کار
زندگی
سنجش اخلاق کسب و کار به کمک شاخص ESG

شاخص ESG یکی از اصطلاحاتی است که طی یک دهه‌ی اخیر، درباره‌ی آن بسیار گفته و شنیده می‌شود.

این شاخص که نام آن از ترکیب سه حرف اول کلمات محیط زیست (Environment) و دغدغه‌های اجتماعی (Social) و حاکمیت شرکتی (Governance) ساخته شده، جنبه‌هایی از فعالیت شرکت‌ها و کسب و کارها را می‌سنجد که در گزارش‌های اقتصادی و مالی متعارف، کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شود.

بحث شاخص ESG و کارکردها و چالش‌های آن را معمولاً زیرمجموعه‌ی سرمایه‌گذاری ارزش‌محور و اخلاق کسب و کار می‌دانند و در این حوزه‌ها به آن می‌پردازند که به‌جای خود بسیار مفید و ارزشمند نیز هست.

ولی ما در درس سیستم‌های کنترل مدیریت متمم، از یک زاویه‌ی بسیار مشخص و در یک معنای محدود، به آن می‌پردازیم.

هدف ما در درس حاضر این است که ضمن معرفی اولیه‌ی شاخص ESG، آن را به عنوان یک مثال از تعریف شاخص بررسی کنیم و ببینیم که تعریف یک شاخص جدید و رواج دادن آن با چه دستاوردها و چالش‌هایی می‌تواند همراه باشد.

دغدغه‌ی اخلاق کسب و کار

رعایت اخلاق در کسب و کار، دغدغه‌ی تازه‌ای نیست. از قرن‌ها پیش بحث اخلاق در کسب و کار وجود داشته و فیلسوفان و بازرگانان و موعظه‌گران به آن پرداخته‌اند.

اما پیچیده‌شدن استراتژی‌ها و مدل‌های کسب و کار  و به وجود آمدن ابزارهای جدید تأمین و معامله‌ی سرمایه (مثل بورس) باعث شده که تشخیص مصداق‌های اخلاق و بی‌اخلاقی در کسب و کار، پیچیده‌تر و در عین حال مهم‌تر شود.

برای این‌که تصوری از مهم‌تر شدن اخلاق کسب و کار (مثلاً در مقایسه با دو یا سه قرن قبل) داشته باشید، کافی است به این مسئله فکر کنید که وقتی کسی سهام یک شرکت (مثلاً خودروسازی) را خریداری می‌کند و آن شرکت، با مشتریان خود رفتاری غیراخلاقی انجام می‌دهد، در واقع این فرد هم در آن کار غیراخلاقی شریک است.

اگر این سهامدار، خود مشتری آن شرکت هم باشد، چه بسا هم‌زمان نقش ظالم و مظلوم را در ماجرا ایفا کند. پدیده‌ای که نمی‌توانید آن را به سادگی برای کسی که چند صدسال پیش زندگی می‌کرده است، توضیح دهید.

با تأکید مجدد بر این‌که گستردگی و پیچیدگی این بحث، فراتر از درسِ سیستم‌های کنترل و شاخص‌هاست، صرفاً به برخی از نکاتی که به موضوع درس ما ارتباط پیدا می‌کند می‌پردازیم.

اهمیت شاخص ESG

محدودیت در دسترسی کامل به این درس

دسترسی کامل به مجموعه درس‌های سیستم های کنترل مدیریت و شاخص‌های مدیریتی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

  تعداد درس‌ها: ۲۵ عدد

  دانشجویان این درس: ۳۰۵۵ نفر

  تمرین‌های ثبت‌شده: ۵۳۳۳ مورد

البته با فعال کردن اشتراک ویژه به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

 فهرست درس‌های متمم

البته بررسی‌های آماری ما نشان می‌دهد که علاقه‌مندان به سیستمهای کنترل مدیریتی معمولاً درس‌های زیر را هم دنبال می‌کنند:

  استراتژی | تفکر استراتژیک | مدل ذهنی

  تفکر سیستمی | تصمیم گیری | حل مسئله | مدیریت زمان

  مهارت فروش | مشاوره مدیریت | گزارش نویسی

  دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

تمرین و مشارکت در بحث

اگر برند یا شرکت خاصی مورد علاقه‌ی شماست، کمی وقت بگذارید درباره‌ی وضعیت ESG آن شرکت جستجو کنید و نکاتی را که جالب یا آموزنده می‌دانید، برای دوستان خود نیز بنویسید.

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    مجید محمدی ، زهره ، سیدمهدی حسینی ، پوریا باقری ، فاطمه

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با سیستم کنترل مدیریت به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه آشنایی با سیستم کنترل مدیریت
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۲۷ نظر برای شاخص ESG | سنجش اخلاق کسب و کار و مدیریت مسئولانه

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی

    من برای تمرین این درس، شرکت هواوی رو انتخاب کردم.

    هم به خاطر جایگاه نسبتاً بالایی که در بین برندهای دنیا داره و هم به این علت که پیگیری شرکت‌های چینی برام جذابه. چون به نظرم مثل ایران در نیمه‌ی قرن بیستم و ژاپن در نیمه‌ی دوم قرن بیستم و کره‌جنوبی در اوایل قرن بیست‌و‌یکم، دارن مسیر رشد و توسعه رو طی می‌کنن و دیدن تصمیم‌ها و اقدام‌هاشون می‌تونه آموزنده و الهام‌بخش باشه.

    هواوی گزارش خودش رو با عنوان Corporate Sustainability Report منتشر می‌کنه و آخرین نسخه‌ی منتشر شده در زمان نوشتن این تمرین، مربوط به سال ۲۰۱۷ بود.

    فهرست گزارش‌ها رو می‌تونین روی سایت هواوی ببینین و دانلود کنین (اینجا). اگر هم دوست داشتین می‌تونین نسخه‌ای رو که من دانلود کردم و یه جاهاییش رو هایلایت کردم دانلود کنید (اینجا).

    در کل برخلاف انتظاری که ابتدای این تمرین داشتم، نکات آموزنده‌ی بسیاری در مطالعه‌ی دقیق این گزارش برای من وجود داشت که بعضی از اون‌ها رو این‌جا بیان می‌کنم.

    اول از همه این‌که من هم مثل محمدامین (زیر همین درس)، به نتیجه رسیدم که E از S و همین‌طور S‌ از G مهم‌تر بوده.

    دوم این‌که برام جالب بود که هواوی، در ابتدای گزارش، به دو نکته اشاره کرده: یکی این‌که گزار‌ش‌ Sustainability رو برای سال‌های متوالی منتشر کرده و دیگه این‌که این گزارش‌ها به شکل داوطلبانه (و نه به خاطر الزامات قانونی) داره منتشر می‌شه.

    سومین نکته‌ای که متوجه شدم اینه که در هر صنعتی، ظاهراً یه سری کلمه‌ها و اصطلاحات کلیدی در حوزه‌ی ESG وجود داره که ظاهراً شرکت‌ها اون‌ها رو گردآوری می‌کنن و توی ریپورت‌هاشون، "تا آخرین حد امکان" می‌گنجونن.

    مثلاً کلمه‌ی کلیدی شکاف دیجیتالی (Digital Divide) ظاهراً توی صنعت ICT خیلی مهمه و بسیار ضروریه که هر کسی هر کاری توی این صنعت می‌کنه، یه جوری ربطش بده به کاهش شکاف دیجیتالی.

    حتی موضوعی مثل توسعه‌ی خدمات ذخیره سازی ابری که صرفاً به معنای فروش تجهیزات هست و نه چیزی بیشتر، به عنوان فراهم‌سازی زمینه برای ذخیره‌سازی اطلاعات و فایل‌های مراکز آموزشی توصیف شده و در نهایت، دستاوردهای این موسسات و مراکز در افزایش عدالت آموزشی، به عنوان بخشی از دستاورد هواوی مطرح شده (البته شاید اشتباه هم نباشه. ذات زمینه‌سازی برای کار خیر، خودش خیر محسوب می‌شه. اما عادت فرهنگی ما اینه که یه شرکت، هر کاری در هر جهتی دلش خواست انجام بده و بعد با کمک کردن به خیریه‌ها، اعلام کنه کار خیر کرده).

    نکته‌ی بعدی که می‌شد از همون ابتدا حدس زد اینه که در صنعت مخابرات، افزایش بهره‌وری انرژی یا Energy Efficiency بسیار مهمه و هواوی هم این نکته رو در سرفصل‌های مختلف و به بهانه‌های متفاوت، مطرح کرده.

    نکته‌ی جالب دیگه‌ای که نه فقط در گزارش‌های هواوی بلکه در سایر گزارش‌های ESG هم دیدم این بود که شرکت‌ها نه فقط در برابر محصولات و فعالیت‌های مستقیم خودشون، بلکه درباره‌ی فعالیت تأمین‌کنندگان و هر کسی که حتی به شکل غیرمستقیم در زنجیره ارزش آفرینی اون‌ها نقشی ایفا می‌که مسئول هستند.

    این رو بارها به شکل‌های مختلف می‌تونید در گزارش‌های ESG شرکت‌ها - از جمله هواوی - ببینید.

    مثلاً وقتی درباره‌ی تولید کربن (Carbon Emission) حرف می‌زنه، حجم کربن تولیدی تأمین‌کنندگان رو هم مورد اشاره و بررسی قرار می‌ده.

    و از اون جالب‌تر، بحث Conflict Minerals یا مواد معدنی مناقشه‌برانگیزه. این اصطلاح رو چند بار دیده بودم اما از کنارش رد شده بودم. این‌بار که سرچ کردم فهمیدم که Conflict Mineral و به طور کلی‌تر، Conflict Material، موادی هستند که در مناطقی که جنگ داخلی و مناقشات نظامی وجود داره،‌ استخراج می‌شن و درآمدشون به گروه‌های نظامی و شبه‌نظامی کمک می‌کنه. ظاهراً معروف‌ترینش مواد معدنی استخراج شده در کنگو هست و در سال‌های اخیر، نفت فروخته شده داعش هم مصداقی از Conflict Resource محسوب شده.

    هواوی تأکید داره که متعهده که نه خودش و نه تأمین‌کنندگانش، از Conflict Mineral استفاده نمی‌کنن.

    نکات فراوان دیگه‌ای هم در گزارش بود. از جمله تأکید شرکت بر بحث امنیت داده‌ها (که میشه حدس زد برای شرکتی در این حوزه، حتماً باید در گزارش ESG ذکر بشه).

    نکته‌ی زیبای دیگه‌ای هم که برای من جالب بود - چون کلیت اون رو می‌دونیم اما مثال‌ها همیشه جذاب‌تر هستن - نمودارهای Carbon Footprint و Water Footprint مربوط به گوشی Mate 10 بود.

    معیارهای زیست‌محیطی که برای طراحی محصول مطرح شده بود، به‌نظرم می‌تونه آموزنده باشه.

    مثلاً این‌که هر چه عمر مفید محصول بیشتر بشه، شرکت می‌تونه ادعا کنه که بیشتر به محیط زیست توجه کرده (چون محصول فرسوده احتمالاً هرگز به شکل کامل و بدون اتلاف به طبیعت برنمی‌گرده).

    یا این‌که قطعات محصول هر چقدر ساده‌تر جدا بشن، محصول زیست‌محیطی‌تر محسوب میشه (چون بازیافت ساده‌تر و سریع‌تر و ارزان‌تر میشه).

    استراتژی Always-on کلاً یه استراتژی نامطلوب برای محصولات دیجیتاله و شرکت‌ها با افتخار می‌گن که از این استراتژی اجتناب می‌کنن.

    طراحی سبک هم، در کل یک امتیاز مثبته. به خاطر این‌که باعث می‌شه مواد کمتری مصرف بشه و این خودش شاخصی از توجه به محیط زیسته.

    اگر اصطلاح Circular Economy رو در گزارش سرچ کنید، این بحث رو می‌بینید.

    چون به خاطر ممتم، حوزه‌ی آموزش برام جذابه، این نکته هم جالب بود که هواوی کارآیی پلتفرم آموزشی خودش رو بر اساس متوسط دقیقه‌ای که کاربران در سال در اون پلتفرم صرف کردن می‌سنجه (متوسط ۱۰۹ دقیقه در سال برای ۳۴۰۰۰ کاربر).

    و آخرین نکته هم این‌که مثل همیشه مطمئن شدم که گزارش‌ها، الزاماً همه‌ی واقعیت‌ها رو منعکس نمی‌کنن.

    مثلاً تأکید چندباره بر این‌که هواوی اصلاً اهل رشوه نیست و این‌که همین الان پرونده‌های جدی ارتشاء برای هواوی در دنیا وجود داره (البته هواوی می‌گه یه تعهدنامه‌ی اجتناب از رشوه دارن که ۹۹/۵٪ کارکنان اون رو امضا کردن. احتمالاً هر اتفاقی بیفته می‌گه به اون ۰/۵٪ ربط داره).

    در کل بعد از این تمرین، تصمیم گرفتم مطالعه‌ی چند گزارش ESG دیگه رو هم به شکلی منظم‌تر و جدی‌تر در برنامه‌ی خودم بگنجونم.

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .