آیا در ارتباطات و مذاکره رفتار انفعالی تهاجمی دارید؟
مدیر فروشی را در نظر بگیرید که با مدیرعامل شرکت خود مشکل دارد.
این مشکل ممکن است در مسائل متعدد و متنوع، از جمله تأخیر در پرداخت حقوق، برخورد ناعادلانه با مدیران، رفتار مستبدانهی مدیرعامل یا حتی انتظارهای نابجای مدیر فروش، ریشه داشته باشد.
اما در ظاهر، همه چیز خوب است و مدیر فروش به اندازهی ضرورت (و گاهی بیشتر) به مدیرعامل احترام میگذارد.
قرار است جلسهی مهمی در شرکت برای عقد یک قرارداد همکاری بزرگ برگزار شود و حضور مدیر فروش نیز ضروری است. همه منتظر حضور او هستند و مدیرعامل هم به خاطر تأخیر در شروع جلسه در مقابل مهمانها شرمنده شده است.
در این لحظه مدیر فروش با دستان کثیف از راه میرسد و میگوید که لاستیک ماشینش پنجر شده بود.
با توجه به سوابق رابطهی مدیرفروش و مدیرعامل، همه کمابیش میتوانند حدس بزنند ماجرا چیست: مدیر فروش فقط میخواسته مدیرعامل در مقابل مهمانان خجالت بکشد. اگر چه ممکن است نتوانند به شکل رسمی، چنین چیزی را اثبات کنند.
کسانی که در مدیریت تعارض ضعیف هستند، هنگام روبرو شدن با تعارض، برای تخلیهی خشم و نارضایتی خود، به سراغ راهکارهای ناکارآمد مختلفی میروند.
بخش قابلتوجهی از این راهکارهای ناکارآمد را میتوان رفتارهای انفعالی تهاجمی (Passive-aggressive Behavior) نامید.
تعریف رفتار انفعالی تهاجمی چیست؟
رفتار انفعالی تهاجمی یک پدیدهی چندوجهی است که در توضیح و تشخیص آن، نشانههای متنوعی مطرح میشود. در حدی که در DSM هم سرفصلی به آن اختصاص داده شده است. با این حال، در حد نیاز ما در درسهای مذاکره و مدیریت تعارض، ویژگی کلیدی رفتار انفعالی تهاجمی را میتوان به صورت زیر شرح داد:
رفتار انفعالی تهاجمی یک الگوی رفتاری است که به موجب آن، فرد دیدگاه منفی، خشم و نارضایتی خود را به شکل رعایت نکردن چارچوبهای رفتاری متعارف در محیطهای شخصی یا شغلی نمایش میدهد.
به عبارت دیگر فردی که به سراغ رفتار انفعالی تهاجمی میرود، میکوشد طرف مقابل را به شکلی غیرمستقیم با رعایت نکردن انتظارات معقول و منطقی وی، آزار داده و تنبیه کند.
رفتار انفعالی تهاجمی گاهی به شکل دیگری هم تعریف میشود (+):
وقتی در بیان احساسات و دیدگاه خود، همه چیز را مثبت و خوب وانمود میکنید؛ اما در عمل، خشم و مخالفت خود را با رفتارهای مختلف بروز میدهید.
چند مثال از رفتارهای منفعلانه تهاجمی
علاوه بر مثالی که در ابتدای درس مطرح شد، موارد زیر نمونههای دیگری از رفتارهای انفعالی تهاجمی محسوب میشوند:
او در جلسه سکوت میکند و سرش را پایین میاندازد. بعد از جلسه هم، کیف خود را برمیدارد و با نهایت احترام و لبخندی بر لب، شرکت را ترک میکند.
فردا مشخص میشود که او قبل از خروج از شرکت، تمام فایلها و اطلاعات روی سرور اصلی را از بین برده است.
یکی از بستگان از شما دلگیر است. تماس میگیرید و او را برای یک مهمانی دعوت میکنید تا شاید کدورتها رفع شود.
اتفاقاً او هم استقبال کرده و از اینکه شما پیشقدم شدهاید تشکر میکند. حتی میگوید این وظیفه من بود که شما را دعوت کنم.
با این حال، روز مهمانی نمیآید و بعداً در پیامکی، از شما عذرخواهی میکند؛ چون برایش کار مهمی پیش آمده بوده است.
یکی از همکارانتان در جلسه، یک ساعت حرف میزند و شما با لبخند به او گوش میدهید. وقتی از اتاق بیرون رفت به همکاران میگویید: «او یک احمق تمام عیار است!»
در کنار این مثالها، الگوهای زیر را معمولاً به عنوان رایجترین ابزارهای رفتار انفعالی تهاجمی مطرح میکنند (+):
- ایجاد مانع در مسیر اجرای کارها و فعالیتهای طرف مقابل
- بهانهسازی برای انجام ندادن فعالیتها و وظایف
- فراموشکاری و تأخیر (حرف تو یادم رفت؛ انجام دادم، اما متأسفانه دیر شد)
- ارسال همزمان سیگنالهای مثبت و منفی (خریدن هدیه تولد برای یک همکار و در همان روز، مانعتراشی برای ارتقاء شغلی همان همکار)
به خاطر داشته باشید که رفتار انفعالی تهاجمی اغلب به صورت یک الگوی رفتاری ظاهر میشود. به عبارت دیگر، وقتی فردی به این شیوهی رفتار عادت میکند یا ازآن نتیجه میگیرد، این شیوه به تدریج به یکی از استراتژیهای او در مواجهه با تعارض تبدیل میشود و بارها مورد استفاده قرار میگیرد.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای مدیریت تعارض برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
تعداد درسها: ۱۸ عدد
دانشجویان این درس: ۲۲۸۹ نفر
تمرینهای ثبتشده: ۲۵۵۶ مورد
اعضای ویژهی متمم علاوه بر درسهای مدیریت تعارض، به مجموعه درسهای بسیار بیشتری به شرح زیر دسترسی دارند:
البته اگر بحث مدیریت تعارض مورد علاقهی شماست، شاید بهتر باشد ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
مذاکره | زبان بدن | تحلیل رفتار متقابل
کار تیمی | شخصیت شناسی | خودشناسی
مهارتهای ارتباطی | مهارت ارائه و سخنرانی
تصمیم گیری | حل مسئله | مشاوره مدیریت | کوچینگ
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
تمرین و مشارکت در بحث
چه نمونههایی از رفتارهای انفعالی تهاجمی در محیط کار یا زندگی به خاطر دارید؟ نمونههایی از آنها را با شرح مختصر در اینجا بیان کنید.
ما در این درس، به این سوال پرداختیم که چرا نباید به سراغ رفتار انفعالی تهاجمی برویم. اکنون میتوانید درس مواجهه با رفتار انفعالی تهاجمی را بخوانید و ببینید برخورد ما با کسانی که چنین رفتاری را بروز میدهند، چگونه باید باشد.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت تعارض به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت تعارض | تعریف تعارض چیست؟
- حل تعارض | شما کدامیک از این اشتباهات را انجام میدهید؟
- انواع تعارض | آشنایی با ریشههای تعارض
- سبک های رفتاری | آشنایی با سبک های مدیریت تعارض
- پرسشنامه توماس کیلمن در مدیریت تعارض
- آیا در ارتباطات و مذاکره رفتار انفعالی تهاجمی دارید؟
- مواجهه با رفتار انفعالی تهاجمی
- از میان تکنیک های مدیریت تعارض کدام بهتر و مناسبتر است؟
- در تعارضها و مذاکرهها، باختن هم میتواند یک انتخاب درست باشد
- حکمیت چه تفاوتی با میانجیگری دارد؟
- نقش مدیران در ایجاد و افزایش تنش و تعارض در محیط کار
- انواع سوال و شیوه سوال پرسیدن در تعارضها و اختلافنظرها
- کفشهایم کو؟ (بررسی روش های حل تعارض)
- مشکل ما با دیگران معمولاً چندبعدی است
- رابطهی خشونت و هویت فردی انسانها
- کتاب بخشودن | با کسانی که با شما بد کردهاند چه میکنید؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : نیلوفر کشاورز
کلمه "هیچی" که بسیاری از خانمهادر جواب سوالات مشخصی از طرف همسران خود ، بکار می برند بنظر من نمونه ای از رفتار انفعالی تهاجمی است. علت این امر از طرف خانمهایی که از آن استفاده میکنند شاید حفظ آرامش یا وضعیت موجود باشد ولی بعدا می شود با سکوت معنادار و حالات نگاه آنها و ...ردپای آنرا در رابطه پیدا کرد.
مثال:
همسر بدون اطلاع قبلی دیر به منزل می رسند، خانوم بسیار سرسنگین رفتار میکنند و جواب میدهند. آقا می پرسد : چی شده؟ جواب خانوم : هیچیییی
مثال دوم:
آقا تمایل دارند جمعه فوتبال تماشا کنند، خانم انتظار دارند روز جمعه خارج از منزل وقت بگذرانند. آقا تلویزیون را روشن میکنند و همزمان خانوم با حالت عصبانی از روی کاناپه بلند می شوند. آقا متوجه حالت بلند شدن ایشان می شود و می پرسد: چی شده؟
جواب خانوم: هیچی فوتبالت رو ببین.
بنظر من در روابط نزدیک مثل ازدواج عدم شفافیت در بیان خواسته ها و نیازها و ابراز به موقع خشم ها و دلخوریها منجر به رفتارهای انفعالی تهاجمی می تواند بشود.