تفاوت هیجان و احساس چیست؟
هیجان (Emotion) و احساس (feeling) دو اصطلاحی هستند که دائماً در تعریف هوش هیجانی و بحثهای مرتبط با این موضوع میشنویم و میخوانیم.
بسیار پیش میآید که این دو واژه را به جای یکدیگر هم بهکار ببریم.
اینکه هیجان و احساس را به جای یکدیگر یا به عنوان معادل بهکار ببریم، معمولاً مشکل جدی ایجاد نمیکند و بسیاری از کتابهای هوش هیجانی هم این کار را انجام میدهند.
اما مهم است که تفاوت هیجان و احساس را بدانیم؛ تا هنگام خواندن درسها یا حرف زدن در این زمینه، دچار خطا نشویم.
نکتهی مهم
در زبان انگلیسی سادهتر میتوانیم واژههای Emotion و Feeling را در جای ویژهی خودشان بهکار ببریم.
اما در فارسی، بسیار پیش میآید که وادار شویم آنها را به جای هم مورد استفاده قرار دهیم.
چون بار معنایی هیجان برای فارسیزبانها متفاوت است.
مثلاً در انگلیسی، Sadness هم به عنوان Emotion مطرح میشود، اما در فارسی اصطلاح هیجانِ ناراحتی را به کار ببریم، هرگز به اندازهی احساس ناراحتی گویا نیست.
اما نگران نباشید.
اگر این درس را با دقت بخوانید، حتی در صورتیکه هیجان و احساس به عنوان مترادف بهکار بروند، به سادگی بر اساس فضای بحث میتوانید مفهوم دقیقشان را تشخیص دهید.
تفاوت هیجان و احساس در چیست؟
هیجان، شامل پاسخهایی است که در درونیترین و قدیمیترین بخشِ مغز و بدن ما کدگذاری شده و خود را در قالب اثرات فیزیولوژیک مستقیم نشان میدهد.
به عبارت دیگر، بسیاری از نشانههای هیجان را میتوان بر اساس شاخصهای فیزیولوژیک به صورت کاملاً شفاف و عینی اندازهگیری کرد.
به هیجانهایی مانند ترس یا خشم فکر کنید.
این هیجانها خود را در قالب نشانههای متعددی از جمله موارد زیر در بدن نشان میدهند:
- فشار خون
- انقباض ماهیچههای دست و پا
- ضربان قلب
- سرعت تنفس
- قطر مردمک چشم
اما احساس، پیچیدهتر است:
دسترسی کامل به درسهای هوش هیجانی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
تعداد درسها: ۳۱ عدد
دانشجویان این درس: ۴۹۳۶ نفر
تمرینهای ثبتشده: ۳۵۵۴ مورد
اعضای ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به درسهای هوش هیجانی به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنند که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
البته از میان درسها و مطالب مطرح شده، ما فکر میکنیم شاید بهتر باشد ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | کار تیمی
خودشناسی | شخصیت شناسی | تحلیل رفتار متقابل
کوچینگ | مدیریت تعارض | رابطه عاطفی
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
توضیح: اگر چه کلیت بحث تفاوت هیجان و احساس (بر خلافِ جزئیات آن)، مورد اتفاقنظر میان روانشناسان است و همهی منابع، کمابیش دیدگاه مشابهی را مطرح میکنند، باز هم بهتر است به این نکته اشاره کنیم که ما در اینجا از مدل و نگرش آنتونیو داماسیو استفاده کردهایم.
یک پرسش
متمم گفته ممکن است در متن درسها دو کلمهٔ هیجان و احساس را به جای یکدیگر به کار ببرد؛ مگر در جاهایی که خواننده گیج یا گمراه شود. آیا این صرفاً سبک متمم است؟ یا در متنهای جدی آکادمیک هم این کار انجام میشود؟
این روش، در بسیاری از منابع رسمی این حوزه هم دیده میشود. به این معنا که ابتدا از اینکه مخاطب، به تفاوت هیجان و احساس توجه دارد، اطمینان حاصل میشود؛ سپس در ادامه با این دو واژه کمی راحتتر برخورد میکنند.
به عنوان مثال در کتاب خِرَدِ احساسات (The Wisdom in Feeling) که کتابی بسیار رسمی و دانشگاهی است و بزرگان دانشگاهی در این زمینه مقالات خود را در آنجا آوردهاند، در عنوان کتاب از Feeling استفاده شده و همهی فصلهای داخلی کتاب عنوان Emotion دارند. در متن هم این واژهها به جای هم بهکار رفته است (ویرایش این کتاب بر عهدهی سالووی است که از بنیانگذاران هوش هیجانی محسوب میشود).
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری هوش هیجانی به شما پیشنهاد میکند:
- هوش هیجانی (هوش عاطفی) و کاربرد آن در مدیریت و کسب و کار
- هوش هیجانی پایین چگونه به ما لطمه میزند؟
- دانیل گلمن | رواجدهندهی مفهوم هوش هیجانی (هوش عاطفی)
- تعریف هوش هیجانی چیست؟
- هوش هیجانی | مدل پیتر سالووی و جان مایر
- کاربرد هوش هیجانی | هوش عاطفی در محیط کار و زندگی شخصی
- نشانه های هوش هیجانی بالا چیست؟ (مولفه های هوش هیجانی)
- برای تقویت هوش هیجانی روی کدام مهارتها و ویژگیها وقت بگذاریم؟
- تعریف خلق در روانشناسی چیست؟
- تفاوت هیجان و احساس چیست؟
- اصل صفر در مدیریت احساسات و افزایش هوش هیجانی
- خودآگاهی | یکی از مولفه های هوش هیجانی
- تمرین تقویت هوش هیجانی | الان حالتون چطوره؟
- انواع هیجانات و ابراز احساسات با کلمات | چرخ رابرت پلاچیک
- تمرین خودآگاهی هیجانی | نوشتن برای “هیچکس”
- همدلی چیست؟ تأکیدی بر اهمیت همدلی به عنوان یک مهارت
- تعریف همدلی چیست؟ | تفاوت همدلی و همدردی
- پرسشنامه همدلی (به همراه پاسخنامه و کلید امتیاز دهی)
- تعریف کار عاطفی یا کارگری احساسی در محیط کار
- مدیریت احساسات و ایفای نقش در محل کار
- مدیریت خشم | برخی از روش های ناکارآمد تخلیه خشم
- آیا حالات صورت روی احساسات و هیجانات ما تأثیر میگذارند؟
- کتاب هوش هیجانی دانیل گلمن (کتابی ساده اما غنی)
- کتاب گفتگوهای سرنوشت ساز
- آنتونیو داماسیو
- هوارد گاردنر (پیشنهاد دهندهی مدل هوش چندگانه)
- کاربرد هوش هیجانی در مدیریت پروژه (معرفی کتاب)
- جدال میان عقل و احساس
- مقاله | تأثیر نوشتن دربارهٔ احساسات بر روی حافظهٔ فعال
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : سارا حق بین
سلام به دوستان
من در حال خواندن کتاب مغز آفتابی، مغز بارانی هستم که با نگاه زیست شناسی، عصب شناسی و روانشناسی به عملکرد مغز درباره خوش بینی و بدبینی پرداخته. صفحاتی از کتاب به توضیح علمی واژه هایی از قبیل احساس، هیجان و ... هم پرداخته و البته چند سایت دیگر هم توضیحات خوبی برای تفاوت آنها داشتند. * / *
هیجان (Emotion)
آنتونیو داماسیو:
منبع
بطور کلی هیجان ناشی از بخش های قدیمی مغز یعنی آمیگدال و قشرپیش پیشانی است که بطور خلاصه پاسخ به محرک می باشد مانند ترس، لرزش اندامها، رنگ پریدگی و ...
هیجان واکنش اولیه و سریع به تهدیدها، پاداش ها و محیط به منظور زنده ماندن است و از زمان انسان های اولیه تا به حال نقش مهمی در بقا ایفا کرده است. در همه جانوران هم وجود داره مثلاً ما لبخند می زنیم و سگ دُمش را تکان میده. هیجان تحت تأثیر هورمون هاست مانند کورتیزول، دوپامین، سروتونین و همین هورمونها موجب واکنش هایی مثل افزایش ضربان قلب، افزایش تنفس و … می شوند. واکنش های تحت تأثیر هیجان کوتاه مدت هستند مثل شادی، شهوت، حسادت و البته غریزی تر، ناخودآگاه و فیزیکی تر (نمایش در بدن) و قابل اندازه گیری هستند. چون آمیگدال و انتقال دهنده های عصبی و هورمونها در ایجاد هیجان دخیل هستند این واکنش ها در ذهن ما باقی می مانند و مثلاً اگر ما یکبار تجربه صدای ترمز ماشین و تصادف را داشته باشیم و به سمت پیاده رو دویده باشیم، بعد از آن هر بار با شنیدن صدای ترمز ماشین، ناخودآگاه همان واکنش را نشان می دهیم. در واقع هیجان چرخه بین مغز و بدن هست.
اما احساس (Feel)، احساسات از قشر جدید مغز نشأت می گیرند، غیرقابل اندازه گیری و آگاهانه هستند و به نوعی پاسخ به هیجان و تحت تأثیر تجربه های فرد، عقاید و خاطراتش هستند. ابتدا هیجان اتفاق می افتد و بعد احساس. احساسات کمتر فیزیکی هستند و بیشتر از طریق حواس پنجگانه درک می شوند چون بیان و توصیف تجربه هایی هستند که جسمانی نیستند. طولانی تر هستند مانند عشق. می توان آنها را ابراز نکرد و نشان نداد اما هیجان را نمی توان پنهان کرد. برخلاف هیجان ممکن هست ما بارها در شرایط تکراری قرار بگیریم ولی احساسات متفاوتی را تجربه کنیم.
جدول زیر تفاوت هیجان و احساس را نشان می دهد:
منبع