Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


تفاوت هیجان و احساس چیست؟


تفاوت هیجان و احساس چیست

هیجان (Emotion) و احساس (feeling) دو اصطلاحی هستند که دائماً در تعریف هوش هیجانی و بحث‌‌های مرتبط با این موضوع می‌شنویم و می‌خوانیم.

بسیار پیش می‌آید که این دو واژه را به جای یکدیگر هم به‌کار ببریم.

این‌که هیجان و احساس را به جای یکدیگر یا به عنوان معادل به‌کار ببریم، معمولاً مشکل جدی ایجاد نمی‌کند و بسیاری از کتاب‌های هوش هیجانی هم این کار را انجام می‌دهند.

اما مهم است که تفاوت هیجان و احساس را بدانیم؛ تا هنگام خواندن درس‌ها یا حرف زدن در این زمینه، دچار خطا نشویم.

نکته‌ی مهم

در زبان انگلیسی ساده‌تر می‌توانیم واژه‌های Emotion و Feeling را در جای ویژه‌ی خودشان به‌کار ببریم.

اما در فارسی، بسیار پیش می‌آید که وادار شویم آن‌ها را به جای هم مورد استفاده قرار دهیم.

چون بار معنایی هیجان برای فارسی‌زبان‌ها متفاوت است.

مثلاً در انگلیسی، Sadness هم به عنوان Emotion مطرح می‌شود، اما در فارسی اصطلاح هیجانِ ناراحتی را به کار ببریم، هرگز به اندازه‌ی احساس ناراحتی گویا نیست.

اما نگران نباشید.

اگر این درس را با دقت بخوانید، حتی در صورتی‌که هیجان و احساس به عنوان مترادف ‌به‌کار بروند، به سادگی بر اساس فضای بحث می‌توانید مفهوم دقیق‌شان را تشخیص دهید.

تفاوت هیجان و احساس در چیست؟

هیجان، شامل پاسخ‌هایی است که در درونی‌ترین و قدیمی‌ترین بخشِ مغز و بدن ما کدگذاری شده و خود را در قالب اثرات فیزیولوژیک مستقیم نشان می‌دهد.

به عبارت دیگر، بسیاری از نشانه‌های هیجان را می‌توان بر اساس شاخص‌های فیزیولوژیک به صورت کاملاً شفاف و عینی اندازه‌گیری کرد.

به هیجان‌هایی مانند ترس یا خشم فکر کنید.

این هیجان‌ها خود را در قالب نشانه‌های متعددی از جمله موارد زیر در بدن نشان می‌دهند:

  • فشار خون
  • انقباض ماهیچه‌های دست و پا
  • ضربان قلب
  • سرعت تنفس
  • قطر مردمک چشم

اما احساس، پیچیده‌تر است:

محدودیت در دسترسی کامل به درس‌های هوش هیجانی

دسترسی کامل به درس‌های هوش هیجانی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

  تعداد درس‌ها: ۳۱ عدد

  دانشجویان این درس: ۴۶۹۶ نفر

  تمرین‌های ثبت‌شده: ۳۲۲۹ مورد

اعضای ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به درس‌های هوش هیجانی به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنند که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

 فهرست درس‌های متمم

البته از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، ما فکر می‌کنیم شاید بهتر باشد ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:

  فنون مذاکره | مهارت ارتباطی  | کار تیمی

  خودشناسی | شخصیت شناسی  |  تحلیل رفتار متقابل

  کوچینگ  |  مدیریت تعارض  | رابطه عاطفی

  افزایش عزت نفس  |  زندگی شاد

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

توضیح: اگر چه کلیت بحث تفاوت هیجان و احساس (بر خلافِ جزئیات آن)، مورد اتفاق‌نظر میان روانشناسان است و همه‌ی منابع، کمابیش دیدگاه مشابهی را مطرح می‌کنند، باز هم بهتر است به این نکته اشاره کنیم که ما در این‌جا از مدل و نگرش آنتونیو داماسیو استفاده کرده‌ایم.

یک پرسش

متمم گفته ممکن است در متن درس‌ها دو کلمهٔ هیجان و احساس را به جای یکدیگر به کار ببرد؛ مگر در جاهایی که خواننده گیج یا گمراه شود. آیا این صرفاً سبک متمم است؟ یا در متن‌های جدی آکادمیک هم این کار انجام می‌شود؟

این روش، در بسیاری از منابع رسمی این حوزه هم دیده می‌شود. به این معنا که ابتدا از این‌که مخاطب، به تفاوت هیجان و احساس توجه دارد، اطمینان حاصل می‌شود؛ سپس در ادامه با این دو واژه کمی راحت‌تر برخورد می‌کنند.

به عنوان مثال در کتاب خِرَدِ احساسات (The Wisdom in Feeling) که کتابی بسیار رسمی و دانشگاهی است و بزرگان دانشگاهی در این زمینه مقالات خود را در آن‌جا آورده‌اند، در عنوان کتاب از Feeling استفاده شده و همه‌ی فصل‌های داخلی کتاب عنوان Emotion دارند. در متن هم این واژه‌ها به جای هم به‌کار رفته است (ویرایش این کتاب بر عهده‌ی سالووی است که از بنیان‌گذاران هوش هیجانی محسوب می‌شود).

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    علی مصلحی راد ، پریدخت صالحی ، ابراهیم شاکری مطلق ، سید امیر حسین علوی ، سیدحمیدموسوی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری هوش هیجانی به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه هوش هیجانی
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۳۱ نظر برای تفاوت هیجان و احساس چیست؟

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : سارا حق بین

    سلام به دوستان

    من در حال خواندن کتاب مغز آفتابی، مغز بارانی هستم که با نگاه زیست شناسی، عصب شناسی و روانشناسی به عملکرد مغز درباره خوش بینی و بدبینی پرداخته. صفحاتی از کتاب به توضیح علمی واژه هایی از قبیل احساس، هیجان و ... هم پرداخته و البته چند سایت دیگر هم توضیحات خوبی برای تفاوت آنها داشتند. *  /  *

    هیجان (Emotion)

    آنتونیو داماسیو: 

    Feelings are mental experiences of body states, which arise as the brain interprets emotions, themselves physical states arising from the body’s responses to external stimuli. (The order of such events is: I am threatened, experience fear, and feel horror.)

    منبع

    بطور کلی هیجان ناشی از بخش های قدیمی مغز یعنی آمیگدال و قشرپیش پیشانی است که بطور خلاصه پاسخ به محرک می باشد مانند ترس، لرزش اندامها، رنگ پریدگی و ...

    هیجان واکنش اولیه و سریع به تهدیدها، پاداش ها و محیط به منظور زنده ماندن است و از زمان انسان های اولیه تا به حال نقش مهمی در بقا ایفا کرده است. در همه جانوران هم وجود داره مثلاً ما لبخند می زنیم و سگ دُمش را تکان میده. هیجان تحت تأثیر هورمون هاست مانند کورتیزول، دوپامین، سروتونین و همین هورمونها موجب واکنش هایی مثل افزایش ضربان قلب، افزایش تنفس و … می شوند. واکنش های تحت تأثیر هیجان کوتاه مدت هستند مثل شادی، شهوت، حسادت و البته غریزی تر، ناخودآگاه و فیزیکی تر (نمایش در بدن) و قابل اندازه گیری هستند. چون آمیگدال و انتقال دهنده های عصبی و هورمونها در ایجاد هیجان دخیل هستند این واکنش ها در ذهن ما باقی می مانند و مثلاً اگر ما یکبار تجربه صدای ترمز ماشین و تصادف را داشته باشیم و به سمت پیاده رو دویده باشیم، بعد از آن هر بار با شنیدن صدای ترمز ماشین، ناخودآگاه همان واکنش را نشان می دهیم. در واقع هیجان چرخه بین مغز و بدن هست.

    اما احساس (Feel)،  احساسات از قشر جدید مغز نشأت می گیرند، غیرقابل اندازه گیری و آگاهانه هستند و به نوعی پاسخ به هیجان و تحت تأثیر تجربه های فرد، عقاید و خاطراتش هستند. ابتدا هیجان اتفاق می افتد و بعد احساس. احساسات کمتر فیزیکی هستند و بیشتر از طریق حواس پنجگانه درک می شوند چون بیان و توصیف تجربه هایی هستند که جسمانی نیستند. طولانی تر هستند مانند عشق. می توان آنها را ابراز نکرد و نشان نداد اما هیجان را نمی توان پنهان کرد. برخلاف هیجان ممکن هست ما بارها در شرایط تکراری قرار بگیریم ولی احساسات متفاوتی را تجربه کنیم.

    جدول زیر تفاوت هیجان و احساس را نشان می دهد:

    منبع

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .