آیا حالات صورت روی احساسات و هیجانات ما تأثیر میگذارند؟
شاید شما هم شنیده باشید که میگویند: «اگر غمگین هستی سعی کن چهرهی خودت را شاد نشان بدهی. چون با این کار به تدریج احساس شادمانی در تو به وجود خواهد آمد.»
یا اینکه: «کسی که علائم عصبانیت و خشم را در چهرهی خود نمایش میدهد، واقعاً چنین احساسی را هم تجربه خواهد کرد. بنابراین حتی اگر خشمگین هستی سعی کن که چهرهات این خشم را نشان ندهد.»
این نوع توصیهها بر پایهی این فرض بنا شدهاند که حالات صورت و علائم چهرهی ما روی احوال درون و احساسات و هیجانات ما تأثیر میگذارند. اما آیا تا به حال از خود پرسیدهاید که آیا چنین فرضی درست است؟ و اینکه تا چه حد میتوان به این توصیهها متکی بود؟
چنین سوالهایی برای کسانی که در زمینهی هوش هیجانی مطالعه میکنند یا میخواهند هوش هیجانی خود را افزایش دهند، بسیار کلیدی است. چون یکی از مولفههای هوش هیجانی، قدرت کنترل و تنظیم و مدیریت احساسات است و اگر بتوان با کنترل علائم چهره روی احساسات و هیجانات تأثیر گذاشت، طبیعتاً چنین تکنیکی بسیار مهم و ارزشمند خواهد بود.
ریشهی این بحث از کجاست؟
موضوع «تأثیر حالت چهره بر احساسات و هیجانات» بیش از یک قرن قدمت دارد. میتوان گفت نخستین کسی که این بحث را به شکل صریح و شفاف در یک کتاب علمی مطرح کرده، چارلز داروین است (در کتاب نمایش عواطف در انسان و حیوانات):
داروین بر این باور بود که اگر به شکل آگاهانه و عامدانه، یک احساس خاص (مثلاً غم یا شادی یا خشم) را در چهرهی خود نمایش دهیم، شدت این احساس در ما افزایش پیدا خواهد کرد.
او متناسب با همین فرض میگفت که اگر بکوشید علائم یک احساس خاص را در چهرهی خود نشان ندهید، آن احساس را در درون خود کمرنگ خواهید کرد.
اما داروین تنها کسی نبود که چنین فرضی را مطرح میکرد. دو دانشمند بزرگ دیگر به نامهای ویلیام جیمز (William James) و کارل لانگه (Carl Lange) هم تقریباً همزمان با داروین، نظریهای دربارهی هیجانات ارائه کرده بودند. بر اساس این دیدگاه که امروزه آن را به عنوان تئوری جیمز-لانگه میشناسند: «هیجانات ابتدا خودشان را در بدن نشان میدهند و سپس مغز با توجه به تغییراتی که در بدن به وجود آمده، آن احساس را تجربه میکند.»
مثلاً مغز شما ابتدا میبیند ضربان قلب بالا رفته و تنفس تند شده و رطوبت سطح بدن بالا رفته و بر این اساس شما حس میکنید که دچار استرس شدهاید. یا به زبان روزمره، ابتدا احساس میکنید حالتان آشوب است و انگار چیزی در شکمتان به هم ریخته و سپس نتیجه میگیرید که استرس و اضطراب به سراغتان آمده است.
دسترسی کامل به درسهای هوش هیجانی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
تعداد درسها: ۳۱ عدد
دانشجویان این درس: ۴۶۹۶ نفر
تمرینهای ثبتشده: ۳۲۲۸ مورد
اعضای ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به درسهای هوش هیجانی به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنند که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
البته از میان درسها و مطالب مطرح شده، ما فکر میکنیم شاید بهتر باشد ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | کار تیمی
خودشناسی | شخصیت شناسی | تحلیل رفتار متقابل
کوچینگ | مدیریت تعارض | رابطه عاطفی
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری هوش هیجانی به شما پیشنهاد میکند:
- هوش هیجانی (هوش عاطفی) و کاربرد آن در مدیریت و کسب و کار
- هوش هیجانی پایین چگونه به ما لطمه میزند؟
- دانیل گلمن | رواجدهندهی مفهوم هوش هیجانی (هوش عاطفی)
- تعریف هوش هیجانی چیست؟
- هوش هیجانی | مدل پیتر سالووی و جان مایر
- کاربرد هوش هیجانی | هوش عاطفی در محیط کار و زندگی شخصی
- نشانه های هوش هیجانی بالا چیست؟ (مولفه های هوش هیجانی)
- برای تقویت هوش هیجانی روی کدام مهارتها و ویژگیها وقت بگذاریم؟
- تعریف خلق در روانشناسی چیست؟
- تفاوت هیجان و احساس چیست؟
- اصل صفر در مدیریت احساسات و افزایش هوش هیجانی
- خودآگاهی | یکی از مولفه های هوش هیجانی
- تمرین تقویت هوش هیجانی | الان حالتون چطوره؟
- انواع هیجانات و ابراز احساسات با کلمات | چرخ رابرت پلاچیک
- تمرین خودآگاهی هیجانی | نوشتن برای “هیچکس”
- همدلی چیست؟ تأکیدی بر اهمیت همدلی به عنوان یک مهارت
- تعریف همدلی چیست؟ | تفاوت همدلی و همدردی
- پرسشنامه همدلی (به همراه پاسخنامه و کلید امتیاز دهی)
- تعریف کار عاطفی یا کارگری احساسی در محیط کار
- مدیریت احساسات و ایفای نقش در محل کار
- مدیریت خشم | برخی از روش های ناکارآمد تخلیه خشم
- آیا حالات صورت روی احساسات و هیجانات ما تأثیر میگذارند؟
- کتاب هوش هیجانی دانیل گلمن (کتابی ساده اما غنی)
- کتاب گفتگوهای سرنوشت ساز
- آنتونیو داماسیو
- هوارد گاردنر (پیشنهاد دهندهی مدل هوش چندگانه)
- کاربرد هوش هیجانی در مدیریت پروژه (معرفی کتاب)
- جدال میان عقل و احساس
- مقاله | تأثیر نوشتن دربارهٔ احساسات بر روی حافظهٔ فعال
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : محمد رضا پارسائی
برای بنده هم درس و مطالب آن جالب بود و فارغ از اینکه بخواهم نظریه مطرح شده را رد یا تائید کنم یک تجربه شخصی دارم که بیان آن در اینجا خالی از لطف نیست و شاید برای برخی از دوستان جالب باشد.
من در این چند ماه اخیر ریش گذاشتم و ریش من بر خلاف موی سر در دو طرف آن به نسبت سفید شده است با اینکه در حال حاضر بنظرم این مدل از صورتم، بد نیست و به نسبت زیبا ست اما نسبت به قبل حس می کنم سنم بیشتر شده است. هر روز صبح که در آینه خودم را می بینم یک تضاد مختصری در احوالم بوجود می آید. به بیان شفاف تر بنظرم این حالت از صورتم باعث شده در برخی از روزها در ابعاد بسیار کمی بی دلیل دچار غم شوم! البته نسبت به مواقعی که ریش نمی گذارم هر چند با ریش کامنت های خوبی دریافت می کنم و قاعدتا نباید اینگونه باشد.
نکته مهم که نباید غافل بود آن هم در این روز و روزگار این است که احتمالا دلایل بسیاری باعث این تغیر در احوالم شده است، ولی با دوستان دیگر هم که درباره این موضوع صحبت کردم تجربه مشابهی داشته اند(ریش داشتن و نداشتن) بنابراین توجه من بیشتر به آن جلب شد. هرچند باز تاکید می کنم این تنها یک تجربه شخصی بود و هیچ مبنای مستدل برای آن ندارم.