تعریف سیستمهای پیچیده (۱): درباره تفاوت گربه و ماشین لباسشویی
پیشنیازهای مطالعه این درس:
- مجموعه درسهای قبلی مربوط به مدیریت در شرایط ابهام
- بحث پیتر سنگه در مورد تفاوت مشکل سیستمی و مشکل در سیستم
- تعریف اکوسیستمها
- توضیح دهند که چرا نسیم طالب، برای توصیف سیستمهای پیچیده از قیاس گربه و ماشین لباسشویی استفاده میکند.
- ضعف موجود در تقسیم بندی ارگانیک / مکانیکی را شرح دهند و مثالهایی مطرح کنند که این تقسیم بندی نمیتواند برای درک آنها مفید باشد.
- برای مطالعهی قسمت بعدی درس که به مقایسهی دقیق و نظاممند بین سیستمهای پیچیده و سیستمهای غیرپیچیده میپردازد آماده شوند.
برای سیستمهای پیچیده تعریفهای متفاوت و متنوعی ارائه شده است.
بخشی از این تعریفها کمّی و بر پایهی محاسبات و فرمولهای ریاضی هستند و بخشی دیگر، بیشتر به جنبه های کیفی سیستمهای پیچیده میپردازند.
نسیم طالب، در کتاب Antifragile خود – همانگونه که از فضا و هدف کتاب انتظار میرود – سیستمهای پیچیده را از دیدگاه کیفی مورد بررسی قرار میدهد.
تمام تلاش او این است که ما با فضاهای مبهم بیشتر و بهتر آشنا شویم و آشتی کنیم و بتوانیم در این نوع فضاها بهتر زندگی کنیم و بیشتر رشد کنیم.
پس منطقی است به جای فرمولها و محاسبات ریاضی، بکوشد جنبههای کیفی یک سیستم پیچیده را برای ما شرح دهد و توصیف کند.
عنوانی که برای این درس انتخاب کردهایم، دقیقاً قیاسی است که خود نسیم طالب در کتابش به کار میبرد: The cat and the washing machine.
تمرین تفکیک گربه و ماشین لباسشویی
یک سیستم را که به نظر شما پیچیده است (در طیف مورد بحث بیشتر به سمت گربه نزدیک است) انتخاب کنید و بگویید چه تحلیلها و نظرها و نظریههایی دیدهاید که آن سیستم را بیشتر شبیه ماشین لباسشویی میبینند و بررسی میکنند.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت در شرایط ابهام به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت در شرایط ابهام – طراحی سیستم های مقاوم (نقشه راه درس)
- مدیریت در شرایط ابهام: دنیای سه حالتی – به چیزی که شکننده نیست چه میگویید؟
- نسیم طالب و تاکید بر اهمیت واژه ها و کلمات: کوررنگی فرهنگی!
- هورمسیس: گاهی اوقات، کمی زهر میتواند پادزهر باشد
- پادشکنندگی (Antifragility) – قرارداد برای معادل یک واژه
- پاسخ بیش از حد در رفتار سیستم ها (Overreaction)
- خاطرات نسیم طالب: وقتی تصمیم گرفتم بادیگارد شوم
- در مدیریت بحران، ظرفیت آزاد با ظرفیت مازاد تفاوت دارد
- نسیم طالب و بحث پیری و استخوان های پوک
- تعریف سیستمهای پیچیده (۱): درباره تفاوت گربه و ماشین لباسشویی
- تعریف سیستمهای پیچیده (۲): چند تفاوت سیستمهای پیچیده و سیستمهای مکانیکی
- در سیستمهای پیچیده، شکل مکانیکی تعادل به معنای مرگ سیستم است
- نسیم طالب: قوی سیاه، مرغ سفید، راننده تاکسی و کارمند بانک
- اهمیت خطا و نوسان در بقاء بلندمدت سیستمها (نسیم طالب)
- منابع تکمیلی: سوالهای نشریهی تایم از نسیم طالب
- ماجرای الاغ بوریدان | اهمیت انتخاب تصادفی در زمان تردیدهای شدید
- توزیع وزنهای چیست (سیستمها در شرایط ابهام)
- درباره آتش سوزی جنگلها: بگذار پارک یلوستون بسوزد
- مشکلات درمان زاد در سیستمها چه هستند؟
- اختیار معامله چیست؟ از تالس تا بازار سهام و دنیای پر از ابهام امروزی
- معرفی کتاب نسیم طالب: آنها که پای خودشان گیر نیست
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : پیمان اکبرنیا
سلام به همه دوستان
به نظرم بحث جرائم و چگونگی کاهش جرم در جامعه همیشه یکی از بحثهایی بوده که بسیاری از تحلیلگرها و تصمیم گیران بهش به چشم یک ماشین لباس شویی نگاه کرده اند و پیچیدگیهای اون به صورت جدی و همه جانبه بررسی نشده است.
برای مثال در مبارزه با جرائم مربوط به مواد مخدر و اعتیاد، برخی راه حل رو تنها اعدام قاچاقچیان مواد میدونند که باعث ترس سایر قاچاقچیان و کاهش واردات میشه و معتقدند باید در مرزها جدی تر با قاچاق مواد مخدر برخورد کرد. برخی میگن این برخورد شدید باعث میشه قیمت مواد مخدر به دلیل بالا رفتن ریسک کار، افزایش زیادی پیدا کنه و این افزایش قیمت مواد باعث سود بیشتر برای فروشندگان و افزایش درآمد بازیگران این صنعت غیر قانونی میشه که علاقه به ورود به این صنعت رو افزایش میده و به مشکل دامن میزنه.
برخی راه حل رو صرفا فرهنگی میدونن و معتقدند باید به آموزش به افراد ناآگاه پرداخت و از این طریق تقاضا برای مواد مخدر رو کاهش داد. برخی معتقدند باید از مبدا با کشت گیاهانی که ازش مواد مخدر به دست میاد مبارزه کرد و برخی میگن این کار باعث رواج تولید مواد مخدر آزمایشگاهی میشه. ده ها عامل و تحلیل دیگه هم دیدم و خوندم.
اصلا تخصصی ندارم و نمیتونم بگم که کدوم کار درسته و کدوم کار غلط و چه ترکیبی از تصمیمات باید تو حوزه های مختلف گرفته بشه ولی برای اثر بخش بودن مبارزه با گسترش مواد مخدر، باید بدونیم با یک سیستم پیچیده طرفیم و نباید به صورت مکانیکی بهش نگاه کنیم.
فکر میکنم مفاهیم این درس خیلی با درس مدل سازی ارتباط داره.
در واقع اشتباه ما اینه که داریم سیستمهایی مثل گربه رو در حدی ساده مدل می کنیم که بتونیم مثل ماشین لباس شویی تحلیلشون کنیم. غافل از اینکه مدلی که ساختیم بیش از حد ساده سازی شده و بسیاری از پیچیدگیهای ناشی از وابستگیهای متعدد درون سیستمی رو در نظر نگرفتیم. در نتیجه مدلمون اصلا مفید نیست.