یادداشت سخنرانی | آیا استفاده از یادداشت برای سخنرانی درست است؟

معمولاً هر جا به مهارت ارائه و مهارت سخنرانی پرداخته می‌شود، دیر یا زود به این مسئله می‌رسیم که آیا استفاده از برگه یادداشت در سخنرانی کار درستی است؟

اگر درست نیست، علت چیست و اگر درست است، چه نکاتی را باید هنگام استفاده از یادداشت سخنرانی رعایت کنیم؟

قبل از هر چیز باید خیال‌تان را راحت کنیم که در این زمینه، هیچ نوع دستور و حکم کلی و قطعی وجود ندارد که کارشناسان و صاحب‌نظران و مدرسان هنر سخنرانی بر سر آن اتفاق‌نظر داشته باشند.

کافی است به زبان فارسی یا انگلیسی در این باره کمی جستجو کنید تا به نتیجه برسید که افراد و مجموعه‌های مختلف، نظرات متعارض و بعضاً کاملاً متضادی دارند.

پس آن‌چه در ادامه می‌آید «حکم قطعی» و «دستور لازم‌الاجرا» نیست. بلکه صرفاً «سلیقه و پیشنهاد متمم» است. ممکن است بعضی از موارد را بپسندید و به کار ببندید و از سوی دیگر، امکان دارد با آن‌ها مخالف باشید و تجربه‌تان چیز دیگری بگوید.

از برگه یادداشت در سخنرانی استفاده کنیم یا نه؟

پاسخ به این پرسش با «اما و اگر و کِی و کجا» همراه است.

اگر قرار است یک سخنرانی بسیار کوتاه – مثلاً سه یا چهار دقیقه – داشته باشید، معمولاً بهتر است از برگه یادداشت استفاده نکنید و نکات کلیدی مد نظرتان را به خاطر بسپارید. مگر این‌که قرار باشد در همین سخنرانی کوتاه هم به اعداد و ارقام مختلفی اشاره کنید که در این صورت استفاده از برگه یادداشت توجیه‌پذیر است.

هم‌چنین اگر در سخنرانی خود از اسلاید استفاده می‌کنید و تمام نکات کلیدی مورد نظرتان در اسلایدها آمده است، دیگر نیازی به استفاده از برگه یادداشت نخواهد بود. البته پیشنهاد ما این است که به عنوان یک سخنران حرفه‌ای، حتی در چنین شرایطی هم برگه یادداشتی همراه خود داشته باشید و نکات کلیدی حرف‌هایتان را روی آن بنویسید. چنین برگه‌ای می‌تواند در جیب لباس شما باشد و هرگز استفاده نشود. اما بهتر از این است که در میانه‌ی سخنرانی، هنگامی که ویدئوپروژکتور به دلایل فنی خاموش شد، خودتان هم خاموش شوید و دیگر هیچ حرفی برای گفتن نداشته باشید.

اما در غیر از این دو حالت (یعنی سخنرانی کوتاه یا سخنرانی با اسلاید) هیچ ایرادی ندارد که برای سخنرانی خود برگه یادداشت داشته باشید. حتی افراد مطرح و سیاستمداران بزرگ و کسانی که سخنوری جزو مهارت‌های ضروری برای آنان است نیز در صورت لزوم از برگه یادداشت استفاده می‌کنند. بنابراین استفاده از یادداشت الزاماً یک کار غیرحرفه‌ای نیست. سخنرانی هم آزمون حافظه نیست. اگر احساس می‌کنید که یادداشت می‌تواند کیفیت سخنرانی شما را بهتر کند، در استفاده از آن تردید نکنید.

استفاده از موبایل یا یادداشت‌های پاورپوینت بهتر نیست؟

اپلیکیشن‌های بسیاری برای یادداشت‌برداری و نمایش یادداشت روی موبایل‌ها طراحی و عرضه شده‌اند. به همین علت، گروهی از سخنران‌ها ترجیح می‌دهند برای نگهداری و مشاهده‌ی یادداشت‌های خود از گوشی موبایل استفاده کنند.

در مورد پاورپوینت هم، می‌دانیم که این امکان وجود دارد که یادداشت‌های خود را در بخشی که مختص این کار در نظر گرفته شده بنویسید و یادداشت‌ها صرفاً روی مانیتور شما نمایش داده شود و مخاطبان فقط اسلایدها را ببینند.

اما این کار هم دو نقطه‌ی ضعف دارد. یکی این‌که ممکن است در لحظه‌ی قطع و وصل شدن ویدئوپروژکتور یا لحظاتی که در حال تنظیم و اتصال لپ‌تاپ به ویدئو‌پروژکتور هستید مخاطبان یادداشت‌هایتان را ببینند. ایراد دیگر هم همان احتمال قطع برق یا خاموش شدن لپ‌تاپ و مشکلات فنی است که عملاً در این شرایط،‌ یادداشت‌هایتان را از دست می‌دهید و خودتان هم خاموش خواهید شد.

اگر به اندازه‌ی کافی روی محتوای خود تسلط دارید و یادداشت‌هایتان هم چندان عجیب و غریب نیست و نگران افشا شدن و دیده شدن آن‌ها نیستید، بخش یادداشت‌های پاورپوینت می‌تواند مفید باشد. البته باید این نکته را هم به خاطر داشته باشید که مجبورید برای دیدن یادداشت‌ها پشت لپ‌تاپ یا تریبون بروید و باید حرکت خود را طوری تنظیم کنید که هنگام نیاز به یادداشت‌ها دقیقاً پشت میز خودتان باشید.

کاغذ مناسب برای یادداشت چیست؟

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت ارائه و سخنرانی به شما پیشنهاد می‌کند: